ما محصول ارگانیک استاندارد نداریم!

محصولات کشاورزی ارگانیک به محصولاتی گفته می‌شود که در هیچ‌کدام از مراحل کاشت، داشت و برداشت‌شان از هیچ نوع سم، آفت‌کش، علف‌کش یا کود شیمیایی‌ای استفاده نشود.
یعنی محصول …

محصولات کشاورزی ارگانیک به محصولاتی گفته می‌شود که در هیچ‌کدام از مراحل کاشت، داشت و برداشت‌شان از هیچ نوع سم، آفت‌کش، علف‌کش یا کود شیمیایی‌ای استفاده نشود.

یعنی محصول ارگانیک در مزرعه‌ای پرورش می‌یابد که هیچ نوع ماده شیمیایی در آن راه ندارد. مزرعه‌داران یا باغداران تولیدکننده محصولات ارگانیک برای رشد محصولات خود از انواع کودهای طبیعی حیوانی و پرندگان استفاده می‌کنند؛ کاری که اجداد ما ۵۰۰ یا حتی ۱۰۰۰ سال پیش انجام می‌دادند و برای پرورش میوه‌ها و سبزیجات‌شان به مواد شیمیایی متوسل نمی‌شدند. نکته مهم در مورد محصولات ارگانیک این است که چون سم یا آفت‌کشی در تولید آنها به‌کار نرفته، بنابراین مواد شیمیایی مضری هم روی محصولات باقی نمی‌ماند و در نتیجه مصرف‌کننده می‌تواند بدون هیچ دغدغه‌ای آنها را مصرف کند.

حالا سوال اینجاست که آیا می‌توان ارگانیک‌بودن یا نبودن محصولات کشاورزی موجود در بازار را تشخیص داد یا نه؟ هیچ‌کس نمی‌تواند هنگام خرید، ارگانیک‌بودن یک محصول را از روی ظاهرش تشخیص دهد چون این کار نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی دارد. متاسفانه ما هنوز در ایران نهاد یا سازمانی نداریم که بتواند ارگانیک بودن یک محصول را تایید کند. حتما الان این سوال برایتان پیش می‌آید که با این حساب ما نباید میوه و سبزی بخوریم چون آنها آغشته به مواد و کودهای شیمیایی هستند؟ پاسخ ما به این سوال‌ هم منفی است.

ما که نمی‌توانیم نیازهای بدنمان را نادیده بگیریم و لب به میوه‌ها و سبزیجات نزنیم، بلکه باید بهترین راه استفاده از آنها را یاد بگیریم. اگر انواع کودها و سموم شیمیایی به موقع و به اندازه استفاده شوند، در مدت تعیین‌شده هم تجزیه می‌شوند و به اصطلاح دوره کارنت خود را طی می‌کنند خطری برای مصرف‌شان وجود نخواهد داشت. به عبارت ساده‌تر، به‌عنوان نمونه اگر حدود ۱۰ تا ۱۵ روز قبل از برداشت خیار یا گوجه‌فرنگی آنها را سم‌پاشی کنند و بعد از این مدت آنها را بچینند، دیگر دوره کارنت آنها طی می‌شود و سم موجود در این محصولات از بین می‌رود. حتی گاهی دیده می‌شود که سیب یا خیار بلافاصله پس از سم‌پاشی چیده می‌شود مصرف‌کننده ممکن است به دردسر بیفتد. بنابراین اگر می‌توانید میوه‌هایی مانند سیب یا خیار را که می‌توان با پوست خورد و اتفاقا پوست‌شان خواص بیشتری از نظر وجود ویتامین‌ها و فیبر دارد، یکی دو هفته در یخچال نگه دارید تا دوره کارنت آنها طی شود و سم‌شان تا حدی از بین برود و بعد آنها را مصرف کنید. اگر هم که امکان این کار برایتان وجود ندارد، بهتر است حتما میوه‌ها را قبل از خوردن پوست بگیرید تا آسیب کمتری به بدنتان برسد و بیشترین فایده را از خوردن آن میوه ببرید. این توصیه در مورد میوه‌ای مانند خیار که زود نرم می‌شود و از بین می‌رود اهمیت بیشتری دارد. ناگفته نماند که این روزها، به خاطر حفظ محیط زیست هم که شده دیگر از سموم یا کودهای شیمیایی غیرقابل تجزیه که همیشه روی محصولات کشاورزی باقی می‌مانند، استفاده نمی‌کنند و سم موجود در همه میوه‌ها و سبزیجات در مدت خاصی تجزیه می‌شوند و از بین می‌روند.

دکتر محمدحسین عزیزی

رییس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور