صرفه جویی عادت آمریكایی ها نیست

زندگی با همین ابزارهای موجود یعنی عدم انجام واردات بیشتر از صادرات, كار آمریكایی ها نیست این شیوه زندگی در اروپای قدیم است

سیر نزولی ارزش دلار نتوانسته است كسری تجاری آمریكا را كم كند و این كسری در ماه نوامبر به ركورد بی‌سابقه دیگری رسید. بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا اكنون رفته‌رفته به آینه‌ای تبدیل می‌شود كه تصویر آلمان سومین اقتصاد بزرگ دنیا را می‌‌توان در آن دید.كسری تجاری برای آمریكا موضوع تازه‌ای نیست. اما رقم كسری كه هفته گذشته اعلام شد بسیاری را متعجب كرد. به‌رغم سقوط قیمت نفت و ارزش دلار، صادرات كالاها و خدمات آمریكایی هنوز 3/60‌میلیارد دلار از میزان واردات كمتر است. این رقم بی‌سابقه‌ای است و كسری 10‌میلیارد دلاری ماه سپتامبر را دیگر بی اثر كرده است. در بخش واردات، صورتحساب نفتی آمریكا افزایش یافته و اگر قیمت نفت فروكش كرده، واردات آمریكا باز هم دردسر ساز شده است. از سوی دیگر صادرات این كشور 3/2‌درصد كاهش یافته، دلیل این كاهش سیر نزولی فروش كالاهایی همچون ماشین‌آلات و تجهیزات است. به همین دلیل كارشناسان اقتصادی پیش‌بینی خود را درباره رشد سه ماهه چهارم سال تغییر داده‌‌اند. این كارشناسان پیش‌بینی كرده بودند كه اقتصاد آمریكا نرخ رشد 4‌‌درصدی را در سه ماهه چهارم حفظ كند اما اكنون به رقم 5/3‌درصدی فكر می‌كنند.در تئوری، سیر نزولی دلار باید كسری تجاری را كاهش دهد، به طوری كه دلار ارزان صادرات آمریكا را رقابتی‌تر كند و واردات آن را غیر اقتصادی‌تر. از ماه مه سال 2004‌ دلار 2/8‌درصد تنزل داشته است. اما كسری تجاری طی این مدت نه تنها كمتر نشده كه افزایش هم یافته است.6/16‌میلیارد دلار كسری تجاری آمریكا در ماه نوامبر فقط به تجارت با چین مربوط می‌شود، در این حوزه كاهش ارزش دلار چندان قدرت رقابتی به صادرات آمریكایی در مقابل رقبای چینی آن نمی‌‌دهد.چون چین مانند بسیاری از كشورهای آسیایی دیگر ارزش پول خود را در مقابل دلار ثابت نگه داشته است. كاهش ارزش دلار در جلوگیری از افزایش واردات هم تاثیری نداشته است.وقتی ارزش دلار تا 10‌درصد كاهش می‌یابد، قیمت واردات آمریكا فقط 2‌درصد بالا می‌رود. بنابراین این دلار نیست كه ارقام تجاری را بالا و پایین می‌كند، بلكه ارقام و آمار تجاری است كه ارزش دلار را تعیین می‌كند. برای از بین بردن كسری به تامین مالی نیاز است. در حالی كه كسری تجاری آمریكا به ركورد دیگری رسیده است، سرمایه‌گذاران خارجی از خود می‌پرسند آیا هنوز می‌توانند بخشی از این روند باقی بمانند. در روزهای اخیر معلوم شده كه پاسخ آنها منفی است در چند روز اخیر دلار مقدار ارزشی را كه طی سه هفته گذشته به دست آورده بود، یك دفعه از دست داد. زندگی با همین ابزارهای موجود یعنی عدم انجام واردات بیشتر از صادرات، كار آمریكایی‌ها نیست. این شیوه زندگی در اروپای <قدیم> است. در ۱۲ماه گذشته صادرات آلمان ۲/۸درصد افزایش یافت. این بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا اكنون به سوی مازاد تجاری قابل توجهی پیش می‌رود كه سال گذشته ۷۰درصد رشد اقتصادی این كشور را تشكیل داده بود.خارجی‌ها به خرید كالاهای آلمانی علاقه‌مند هستند اما آلمان‌ها خودشان چنین علاقه‌ای ندارند. تقاضای داخلی در سال۲۰۰۴ برای دومین سال پیاپی كاهش یافته است. درك دلایل این كاهش چندان دشوار نیست. در آلمان برخلاف آمریكا، بیكاری افزایش یافته و تعداد بیكاران به ۴۸/۴ میلیون نفر رسیده است. آلمان‌ها طبق معیارهای آمریكایی دچار ستم مالی هستند. آنها نمی‌توانند برای خرید خانه‌های گران قیمت وام بگیرند.برخی در بانك مركزی آمریكا فكر می‌كنند كه اندكی سیاست سركوب‌ مالی در حال حاضر در این كشور نیاز است. در نشست ماه دسامبر این بانك درباره <اقدامات ریسك آور در بازارهای مالی> و <رشد تقاضا در بازارها برای آپارتمان‌های شخصی> ابراز نگرانی شد. آمریكایی‌ها فكر می‌كنند كه سود ارزش این دارایی‌ها بیشتراز دارایی‌های دیگر است. در آن نشست، فدرال ریزرو نرخ بهره را تا 25/2درصد بالا برد، به این ترتیب نرخ بهره در آمریكا برای اولین بار از سال2001 از كشورهای عضو یورو بیشتر شد.پنجشنبه گذشته رییس بانك سنت لوئیس گفت، روند افزایش نرخ بهره در ماه‌های آینده سرعت می‌گیرد. این در حالیست كه بانك مركزی اروپا در آخرین نشست خود نرخ بهره را در حد 2درصد نگاه داشت.این تفاوت نرخ بهره در آمریكا و اروپا و دورنمای افزایش آن، بعضی را تشویق می‌كند كه همچنان دارایی‌های خود را به دلار نگه دارند چون سود بیشتری به دست خواهند آورد.اما بازگشت سود این سرمایه‌گذاری‌ها تا وقتی ارزش دارد كه دلار ارزش داشته باشد.همانطور كه كارشناسان اقتصادی می‌گویند، یك روز وحشت‌انگیز در بازارهای پولی و ارزی دنیا می‌تواند ماه‌ها سود جمع شده را یك‌جا به باد دهد.تا وقتی صرفه‌جویی به یك ارزش آمریكایی تبدیل نشود، از احتیاط هم خبری نیست.