انقلاب اسلامی از منظر متفکران و اندیشمندان جهان

جهان تا کنون نظاره گر انقلاب های گوناگون فکری, صنعتی و تقلیدی به ویژه در تاریخ معاصر بوده است

جهان تاکنون نظاره گر انقلاب های گوناگون فکری، صنعتی و تقلیدی بویژه در تاریخ معاصر بوده است. انقلاب روسیه، انقلاب فرانسه، انقلاب چین و انقلاب های دیگر نمونه ای از انقلاب های بزرگ جهان بوده اند که هریک به نوبه خویش آثار و پی آمدهای خاصی را در کشور و یا در مناطق مختلف جهان بوجود آورده اند ولی انقلاب اسلامی ایران سراسر جهان بویژه دنیای غیراسلام را در بهت و شگفتی فوق العاده ای فروبرد و آنان را به گونه ای دچار گیجی و سرگردانی کرد که بسیاری از کشورها در اوج ناباوری از نامیدن «انقلاب اسلامی» خودداری نمودند، چرا که آنان تصور نمی کردند در جهان مادی غربزدگی، انقلابی با ویژگی های اسلامی به وقوع بپیوندد.

برخلاف بسیاری از دولتهای جهان که رمز حیات و راه بقای خویش را در وابستگی به قدرتهای بزرگ دنیا و یا دنباله روی از سیاست ها و اندیشه های مادی می دانند، انقلاب اسلامی ایران با پیروی از سیاست «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» و باتکیه بر آرمان و اندیشه های سترگ انقلاب اسلامی، راه و خط دیگری را دنبال کرد.

انقلاب اسلامی ایران، نام و پیام جاودانه خویش را از اسلام ناب محمدی(ص) برگرفت. انقلاب ما، ریشه در آیات قرآن کریم و احادیث و روایات پیشوایان اسلامی و سنت شریف نبوی دارد.

● گرایش عمومی جهان به دین و معنویت

انقلاب اسلامی ایران، زاییده انقلاب پاک و مطهری است که با نام خدا آغاز گردید و در راه خدا ادامه یافت و به خواست و مشیت الهی قدرت را به دست گرفت.

بنابراین دیگر تردیدی نمی توان داشت که این نظام را نظم دیگری باشد، نظمی فراتر از مرزبندی ها، قانون مندی ها و تئوری ها و عملکردهای جهان امروز، نظمی مقدس که خواست و اراده خداوند را محور قرار می دهد و تحت شعاع آن بشریت را ارج می نهد، با ستم پذیری ها و ستمکاری ها به مبارزه و پیکار برمی خیزد و از حقوق مستمندان و ضعیفان، صرف نظر از نام و هویت و کیش و نژاد آنان دفاع می کند. براین پایه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چهارچوب کلی خویش را از اسلام و قرآن اخذ کرده و به مصداق «لاتظلمون و لاتظلمون» صدای رسا و ندای آسمانی اسلام را به گوش جهانیان می رساند.

انقلاب ما، پیش از آنکه یک انقلاب ایرانی باشد، یک انقلاب اسلامی است و برهمین مبنا حوزه عمل آن تمامی جهان اسلام و کلیه مستضعفان و محرومان عالم را دربرمی گیرد، بنابراین آرمانهای انقلاب اسلامی تنها محدود به جغرافیای ایران نیست.

۱) مرحوم دکتر کلیم صدیقی، اندیشمند معروف اسلامی در این باره گفته است:

«انقلاب اسلامی، نهضتی دینی و الهی بود که به گونه ای شگفت آور توانست در اندک زمانی کوتاه، امواج توفنده و خروشان آن از مرزهای جغرافیایی فراتر رفته، جهان معاصر علی الخصوص دنیای اسلام را متأثر از درخشش انفجار نورانی خود کند.

اولین و عمده ترین پیامی که منادی و رهبر فرزانه این انقلاب به گوش جهانیان رسانید، خدا محوری و رهایی بی قید و شرط از سلطه شوم استکبار جهانی بویژه آمریکا بود. این آوای دلنشین و حیاتبخش توجه همه آزاداندیشان و مجاهدان درد آشنایی که سالیان دراز بغض گلوگیر غربت اسلام و تاریکی و انحطاط اندیشه ها، دردی بزرگ و جانکاه بر جانشان نشانده بود، به خود معطوف داشت و چون آهن ربایی، افکار و اندیشه های پاکشان را به خود جذب کرد.

هنگامیکه انقلاب اسلامی در ایران به ظهور پیوست و پیروز شد، همه را غافلگیر کرد. درخشش آن چیزی نمانده بود که مرا به جامعه «روشندلان» پیوند دهد، به همان گونه که تابش ناگهانی نور به داخل اتاقی تاریک باعث نابینایی موقت می گردد. با این حال، ظرف چند هفته بینایی واقعی خود را باز یافته و به انقلاب اسلامی به عنوان آغازگر مرحله ای جدید در تاریخ اسلام چشم دوختیم.

آنچه که برای ما مایه بسی شگفتی شد این بود که بسیاری از اهدافی که ما فکر می کردیم شاید در ظرف پنجاه تا صدسال آینده بدست آید، بطور ناگهانی و تقریبا غیرمنتظره در سال ۱۹۷۹ میلادی در ایران تحقق یافت.(۱)

۲) استاد حسن التل اردنی، نویسنده و سردبیر هفته نامه اللواء و نایب رئیس شورای سرپرستی روزنامه الدستور درباره انقلاب اسلامی در جوامع اسلامی و غربی گفته است:

«پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بر پویایی اسلام می باشد و هم اینک اسلام رقیب اصلی غرب است و مستکبرین غربی نیز از موج اسلام خواهی که در دنیا بوجود آمده است، وحشت زده شده اند. ما اگر امروز شاهد ضعف و ذلتی در میان مسلمانان باشیم، ناشی از اسلام نیست، بلکه این امر به خود مسلمانها و عملکرد آنها برمی گردد. انقلاب اسلامی تنها انقلابی است که توانسته است به اسلام عزت و عظمت ببخشد و جبهه ای پایدار و مستحکم را در برابر غرب بوجود آورد و این امر خوشایند آنها نیست، چرا که منافع آنان را در معرض تهدید و نابودی قرار می دهد. آنچه که بیش از همه موجب نگرانی غرب و برخی از کشورهای دیگر شده است این است که انقلاب اسلامی در ایران توانسته است اسلام را به عنوان یک الگوی عملی و سیاسی مطرح کرده و توجه دیگران را به خود جلب کند. رشد سریع ارزشهای انقلاب اسلامی در دیگر جوامع غرب را ناچار به چاره جویی و نشان دادن واکنش کرده است و ما این واکنش را در به راه انداختن جنگ هشت ساله علیه ایران و دیگر توطئه هایی که هر روزه در ایران به راه می اندازد، می بینیم.»(۲)

● حمایت از آرمان مقدس ملت فلسطین

یکی از دستاوردهای ارزنده انقلاب اسلامی، پشتیبانی و حمایت قاطع از مبارزات مردم مظلوم فلسطین در برابر رژیم اشغالگر قدس بود. ملتی که خیانت بسیاری از سران مزدور و سازشکاری برخی از رهبران فلسطینی، آنها را در جهنم آوارگی و بی خانمانی سوق داده و خاک مقدس فلسطین و مسجد الاقصی را در اسارت چنگالهای خونبار صهیونیستها باقی گذاشته است.

۳) سرهنگ ابوموسی، دبیرکل اجرایی کمیته مرکزی حرکت آزادیبخش ملی فلسطین (فتح) در این باره گفته است:

«پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تحولات زیادی در میان مردم عرب و خاورمیانه عربی به نفع اسلام و مسلمین به وجود آورد. این انقلاب توانست یکی از حامیان بزرگ امپریالیسم آمریکا و استکبار جهانی در منطقه را سرنگون سازد. همه می دانیم که ایران قبل از انقلاب، در سایه رژیم دیکتاتوری شاه، نقش بسزایی در حمایت از رژیم صهیونیستی و سرکوب مبارزان فلسطینی داشت، ولی در زمان پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام راحل(ره)، جمهوری اسلامی پشتیبانی و حمایت همه جانبه خویش را از ملت و انقلاب فلسطین اعلام کرد و همواره از رزمندگان فلسطینی و آرمان و اهداف مردم فلسطین دفاع نموده است و به خاطر دفاع از حقوق مردم مسلمان جهان، امروزه شاهد تلاش های مذبوحانه ای برای تحت فشار قرار دادن این کشور در جهت جلوگیری از گسترش انقلاب به خارج از مرزهای ایران توسط استکبار جهانی آغاز گردیده است.»(۳)

۴) شهید دکتر فتحی شقاقی، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین در مورد تجربه انقلاب اسلامی ایران و آثار آن بر مسئله فلسطین نوشته است:

«دنیا باید بداند که بازتاب شعارهای امام خمینی(رض) در فلسطین در هیچ جای دیگر دنیا نظیری نداشت، دلیل آن این است که همانگونه که امام راحل(رض) به زندگی ایرانیها معنی بخشید، به زندگی ما در فلسطین نیز چنین مفهومی بخشید. پیش از او ما در یک حالت یاس و ناامیدی بسر می بردیم و معتقد بودیم که نمی توان این دشمن مستکبر را شکست داد و رژیم صهیونیستی را از بین برد. امام با دست آوردن پیروزی امید را در ما زنده کرد و به این مطلب ایمان پیدا کردیم که اسلامی که توانست شاه را سرنگون کند می تواند بقیه شاهان را نیز سرنگون سازد و فلسطین را آزاد نماید. این همان درس بزرگی است که امام به ما داد. جمهوری اسلامی ایران، امروز نیز به رهبری آیت الله خامنه ای، علیرغم تمامی مشکلات و محاصره های موجود در همان مسیر حرکت می کند...

توجهی که انقلاب اسلامی از ابتدای پیروزی به مسئله فلسطین نشان داد، باعث گردید تا نگاه های جوانان فلسطینی به سمت تهران انقلابی خیره شود و بالاترین میزان همدلی با انقلاب اسلامی ایران شکل گیرد.(۴)

● همبستگی جهان اسلام

بدون تردید یکی دیگر از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی، ایجاد وحدت و همبستگی میان مردم مسلمان جهان بود، چرا که اساس و شالوده انقلاب بر مبنای ایدئولوژی اسلامی پی ریزی شده است و به همین خاطر هنگامیکه انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید، نور امید بر دل مسلمانان و مستضعفان وصاحبان وجدانهای بیدار در جهان تابیدن گرفت و با حمایت گسترده و همه جانبه آنان روبرو شد و از طرفی ترس و دلهره سراپای وجود دولتها و رژیم های وابسته به استکبار جهانی را فرا گرفت.

۵) مسلمانان آفریقای جنوبی در تظاهرات وسیعی همبستگی خویش را با انقلاب مردم مسلمان ایران، اعلام کردند:

«ما هزارها کیلومتر از ایران فاصله داریم ولی دلهای ما به خاطر انقلاب اسلامی ایران و در حمایت از مردم ایران می تپد، ما رهبری امام خمینی(ره) را تأیید می کنیم زیرا وی رهبر جهان اسلام است. وی منحصراً راه حق را می پیماید و از قرآن و سنت پیروی می کند.»(۵)

۶) جامعه مسلمانان دمینیکن اعلام داشته اند که:

«ما مسلمانان دمینیکن Dominican از انقلاب اسلامی ایران ومردم مسلمان ایران کاملاً حمایت می کنیم و مبارزه آنان را علیه استعمار و امپریالیسم تأیید می نماییم. ما نسبت به مبارزه علیه جهل، طغیان، استکبار و استعمار، تعهد و مسئولیت احساس می کنیم و بنابراین انقلاب اسلامی ایران، انقلاب ما نیز می باشد. ما از هیچ نوع کمک و حمایت به آن کوتاهی نخواهیم نمود. ما مسلمانان ترینیداد Trinidad جریان انقلاب اسلامی ایران را با علاقه و دقت تعقیب می کنیم و در نمازهای روزانه خود برای موفقیت و تداوم آن دعا می نماییم.»(۶)

از آنجا که انقلاب اسلامی ایران برگرفته از ایدئولوژی اسلامی و زاده اسلام ناب محمدی(ص) است، حمایت و همبستگی مسلمین جهان از چنین انقلابی، طبیعی بنظر می رسد. مسلمانان جهان از اینکه با ظهور انقلاب اسلامی، هویت اسلامی خویش را بازیافته و در سایه حکومت اسلامی، روح تازه ای در کالبد ملت مسلمان دمیده است، این انقلاب را از آن خویش می دانند و از جان و دل در سراسر دنیا، همبستگی خود را اعلام نمودند.

۷) یکی از مطبوعات مشهور جهان عرب در این خصوص نوشته است:

«انقلاب اسلامی یک نوع همبستگی اسلامی بوجود آورده است بطوریکه مثلاً مسلمانان عرب، دیگر علاقه زیادی به ملیت عربی منفی نشان نمی دهند و حتی بعضی جوامع و ملت های مسلمان عرب رسماً از انقلاب اسلامی در مقابل ملیت عرب حمایت می کنند. حمایت مردم سوریه، لیبی و الجزایر از ایران در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران این حقیقت را آشکار می کند.»(۷)

● انقلاب اسلامی و بشری

انقلاب اسلامی ایران در برابر زورگویان قیام کرد و روح تازه ای در کالبد مستضعفان جهان دمید. این انقلاب سهم زیادی در گسترش اسلام، بیداری انسانها، رونق یافتن فرهنگ و تمدن بشری و رهایی نسلهای جدید از یوغ جهل و بردگی، نادانی، ارتجاع و واپس گرایی داشته است، به همین سبب پیش از آنکه یک انقلاب ایرانی و اسلامی باشد، یک انقلاب انسانی و بشری و متعلق به همه آزاداندیشان جهان است.

مطلبی که اشاره شد، گوشه ای از دیدگاه های محققان و صاحب نظران خارجی بود نسبت به عظمت و اهمیت انقلاب اسلامی ایران که بطور مختصر به برخی از اقوال و نظرهای آنان پرداخته شد.

گفتنی است که آثار و پیامدهای انقلاب اسلامی ایران بقدری است که حتی دشمنان انقلاب اسلامی نیز از بیان اهمیت و تأثیر مثبت آن در میان جوامع گوناگون خودداری نکرده اند و در این باره کتابها نوشته اند و مقالات زیادی ارائه داده اند، چرا که این انقلاب فصل نوینی را در تاریخ بشریت باز کرد و افکار و اندیشه جهانیان را بسوی خویش معطوف داشت.

محمد سالار

پی نوشت ها:

۱- ویژه نامه تقریب، مردادماه ۱۳۷۵، ۱۴-.۱۳

۲- مصاحبه با ایشان در هفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، شهریور ماه ۱۳۷۳ ش.

۳- عبرات و عبارات، چاپ بیروت، ص .۱۵۰

۴- ویژه نامه سومین سالگرد شهادت دکتر فتحی شقاقی، ص ۵۶، جنبش جهاد اسلامی فلسطین.

۵- اسلام انقلابی و انقلاب اسلامی، ص .۴۴۰

۶- اسلام انقلابی و انقلاب اسلامی، ص .۴۴۰

۷- روزنامه الفجر، امارات متحده عربی (ابوظبی)، چهارشنبه مورخ ۱۴/۱/.۱۹۸۱