جمعه, ۱۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 7 February, 2025
گریه هم بی فاید ه نیست
اشک مایعی است که با فرآیند ایجاد اشک در چشمها تولید میشود. وظایف اشک شامل تمیز کردن و شستشوی سطح چشم، ضدعفونی کردن چشمها، لغزنده کردن چشمها برای حرکت آسان کره چشم و پلکها، جلوگیری از خشک شدن چشمها و پلکها، ایجاد ارتباط میان انسانها، و دفع مواد تجمع یافته حاصل از فرآیند پاسخ به استرس است. فقدان اشک باعث ایجاد سوزش، خارش و قرمزی در چشمها، احساس وجود شن در چشمها، حساسیت به نور، از دست رفتن شفافیت قرنیه، ایجاد زخم در قرنیه، عفونتهای مکرر و شدید چشمها، خشکی چشمها و در نهایت منجر به نابینایی میشود.
فیلم (پرده) اشک از سه لایه مجزا تشکیل یافته است:
۱) لایه موکوس:
داخلیترین لایه پرده اشک است. چسبناک و لزج بوده و از موسین تشکیل یافته است. این لایه توسط سلولهای ملتحمه و قسمت داخلی پلکها ترشح میشود. این لایه قرنیه را میپوشاند تا یک لایه آبگریز برای پخش و گسترش یکنواخت لایه آبی فراهم آید. این لایه پرده اشک را روی سطح چشم میچسباند. بدون این لایه، پرده اشک به صورت قطرههای ریز در خواهد آمد.
۲) لایه آبی:
آبکی بوده و ۹۰ درصد پرده اشک را تشکیل میدهد. حاوی آب و دیگر مواد نظیر پروتئینهای لاکتوفرین، لیزوزیم و لیپوکالین، الکترولیتها، آنتیاکسیدانها و برخی ویتامینها است. این لایه عمدتا توسط غدد اشکی ترشح میشود. وظایف این لایه شامل: اکسیژن رسانی به سطح چشم، مبارزه با عفونت توسط آنتی بیوتیکهای طبیعی (لیزوزیم و لاکتوفرین)، صاف کردن سطح چشم، شستن چشمها از سلولهای مرده، گردوغبار، مواد محرک و حساسیتزا است.
۳) لایه چربی:
این لایه روغنی است و خارجیترین لایه پرده اشک را تشکیل میدهد. این لایه توسط غدد میبومین که در لبه پلکهای فوقانی و تحتانی واقع است، ترشح میشود. این لایه با ایجاد یک حایل آبگریز از تبخیر لایه اصلی پرده اشک (لایه آبی) جلوگیری میکند. وظایف دیگر این لایه شامل: افزایش کشش سطحی و جلوگیری از سر ریز شدن اشک از پلکها و لغزنده کردن چشم و تسهیل عمل بازو بسته کردن پلکها است.
● غدد اشکی:
غدد اشکی در گوشه خارجی چشمها و پشت پلکهای فوقانی قرار گرفته اند. غدد اشکی هر کدام به اندازه یک بادام بوده و ۲ سانتیمتر طول دارند. مایع اشکی از طریق ۶ـ۱۲ مجرای کوچک ترشحی به فضای میان چشم و پلک فوقانی وارد میشود. با هر بار باز و بسته کردن چشمها اشک ازمجاری ترشحی غدد اشکی مکیده شده و به سمت مجرای اشکیـ بینی که به صورت دو سوراخ بسیار ریز در گوشه داخلی چشمها قرار گرفته هدایت میشود. در انتها اشک به کیسه اشک و سپس به حفره بینی میریزد. به همین علت است که هنگام گریه کردن ممکن است دچار آبریزش بینی شوید.
● انواع اشک:
۱) اشک پایه:
در چشمان پستانداران سالم قرنیه پیوسته (۲۴ ساعته) توسط اشکهای پایه خیس و تغذیه میشود. این اشک باعث لغزنده شدن چشمها و شستشوی چشمها از ذرات خارجی میشود. مایع اشک حاوی آب، موسین، چربیها، لیزوزیم، لاکتوفرین، ایمنوگلوبولینها، گلوکز، سدیم کلراید، کلراید پتاسیم، آنتی اکسیدانها و برخی ویتامینها است.
۲) اشک رفلکس:
هر چیزی که باعث تحریک و یا خشک شدن چشم شود، میتواند تولید این نوع اشک را افزایش دهد. این نوع اشک بهطور غیرارادی و در پاسخ به مواد محرک چشم نظیر ذرات خارجی، گردوغبار، آلرژنها، پاتوژنها و مواد محرک دیگری همچون بخارات پیاز، گاز اشکآور و افشانه فلفل ترشح میشود. این اشکها سعی میکنند تا مواد محرک و آزاردهنده را از چشمها پاک کنند. باد شدید و نور شدید خورشید نیز میتوانند باعث تولید اشک رفلکس شوند. این اشک بیشتر آبکی بوده و از لیزوزویم و ایمنوگلوبولین بیشتری برخوردار است.
۳) اشک احساسی و یا گریه:
این اشک هنگام احساساتی شدن انسانها (استرس هیجانی) و یا احساس درد فیزیکی ترشح میشود. آغازگرهای هیجانی این نوع اشک معمولا خشم، اندوه، شادی، ترس، شوخ طبعی و ناکامی هستند. ترکیبات شیمیایی این نوع اشک با ترکیبات دو اشک قبلی متفاوت است. اشک احساسی حاوی هورمونها و پروتئینهای بیشتری است. این اشک حاوی هورمونهای پرولاکتین، هورمون رشد، آدرنوکورتیکوتروپین، آندروفین و فلز منگنز است.
● نکات جالب درباره اشک و گریه:
۱) به غیر از انسانها، برخی معتقدند فیلها و گوریلها نیز میتوانند گریه کنند، اما نه به پیچیدگی گریه انسانها. حیوانات دیگر اغلب هنگام درد کشیدن، وارد شدن اجسام خارجی در چشمها و یا خشک شدن چشمها دچار اشک ریزش میشوند. حیوانات (به ویژه نوزادان آنها) بهصورت آوایی و مانند نوزادان تازه متولد شده گریه میکنند، ولی بدون تولید اشک.
۲) غدد اشکی روزانه در حدود ۲ قاشق پر چایخوری اشک تولید میکنند.
۳) هر پلک زدن (باز و بسته کردن چشم) در حدود ۱۰۰ـ۱۵۰ میلی ثانیه بهطول میانجامد. انسانها بهطور متوسط هر ۲ تا ۱۰ ثانیه یکبار و ۱۰ بار در دقیقه پلک میزنند.
۴) شور بودن اشک عمدتاً به علت وجود کلراید سدیم و پتاسیم در اشک است. میزان نمک موجود در اشک با میزان نمک پلاسمای خون برابراست.
۵) از آنجایی که جنین نیز در درون رحم قادر به گریه کردن است، بنابراین گریه کردن نمیتواند یک رفتار آموختنی باشد. اما فرهنگ، سن، جنسیت، فرآیند اجتماعی شدن، شخصیت، روابط و بافت اجتماعی همگی میتوانند در شکل بیان گریه تعیین کننده باشند.
۶) PH اشک اندکی قلیایی و خود اشک ترش و شور مزه است.
۷) سرفه شدید، استفراغ، احتقان بینی، آلرژی بینی، التهاب یا عفونت بینی و یا چشم و اختلالات عصبی نیز میتواند باعث ریزش اشک شود.
۸) گریه کردن در برخی فرهنگها عملی کودکانه و سبک محسوب شده و گریستن در انظارعمومی تقبیح میشود.
۹) علت اشک ریزش هنگام خمیازه کشیدن و یا خندیدن وارد شدن فشار به غدد و کیسه اشکی است. علت دیگر آن میتواند این مسأله باشد که غدد اشکی تحت کنترل سیستم عصبی خود مختار هستند. این سیستم عصبی تمام کارکردهای غیرارادی را کنترل میکند. هنگامی که این اعصاب تحریک میشوند (هنگام خمیازه)، غدد اشکی نیز اندکی تحریک میشوند.
۱۰) بسیاری از افراد به علت مبتلا بودن به خشکی چشم قادر به گریه کردن نیستند. اما در اختلال دیگری که در پی آسیب به مغز ایجاد میشود، فرد مبتلا ممکن است بهطور مداوم، ساعتها بدون علت گریه کند.
۱۱) علت سوزش و اشک ریزش چشمها هنگام خرد کردن پیاز به علت وجود آنزیمها و آمینو اسید سولفوکساید موجود در سلولهای پیاز است. آمینو اسید سولفوکساید توسط آنزیمهای پیاز به سولفینیک اسید تبدیل میشود، که بسیار ناپایدار بوده و فورا به گازی فرار تبدیل میشود. هنگامی که این گاز با آب درون چشم (اشک) ترکیب میشود، اسید سولفوریک ملایمی تولید میکند که باعث سوزش و اشک ریزش میشود. با افزایش تولید اشک، بدن سعی میکند اسید سولفوریک را رقیق کرده و از چشمها بشوید. برای جلوگیری از سوزش و اشک ریزش چشمها هنگام خرد کردن پیاز به توصیههای زیر عمل کنید.:
▪ دستان خود وپیاز را قبل از خرد کردن با آب خیس کنید تا گاز متصاعد شده با آب روی دستها و پیاز واکنش نشان دهد نه با اشک چشمها.
▪ تنها با دهان خود تنفس کنید. عمل دم گازها را به درون ریه کشانده و عمل بازدم نیز باعث پراکنده شدن گاز میشود.
▪ از چاقوی تیز برای بریدن و خرد کردن پیاز استفاده کنید تا سلولهای کمتری در پیاز دچار پارگی شوند.
▪ قبل از خرد کردن پیاز آن را نیم ساعت درون یخچال قرار دهید. چراکه کاهش دما فعالیت آنزیمهای پیاز و انتشار گاز را کاهش میدهد.
● علل گریه کردن:
۱) نوزادان از گریه به عنوان ابزار بقا استفاده میکنند. گریه کودکان یک وسیله ارتباطی با مادر بوده و از طریق آن طلب کمک میکنند. علل اصلی گریه نوزادان گرسنگی، پوشک خیس، کثیف و یا نامناسب، نیاز به تماس بدنی و نوازش، درد ناشی از گاز معده و روده، سرما و گرمای شدید، کسالت و بیحوصلگی، استرس، محیط پرازدحام، درد و جلب توجه است.
۲) علل گریه در افراد بزرگسال عمدتاً شامل غم و اندوه (۴۹درصد)، شادی و خوشی(۲۱درصد)، خشم (۱۰درصد)، همدردی (۷درصد)، اضطراب (۵درصد) و ترس (۴درصد) است.
۳) انسانها برای تحت تاثیر قرار دادن و برانگیختن احساسات و ترحم دیگران نیز متوسل به گریه میشوند.
● فواید گریه کردن:
۱) هنگامی که ما دچار استرس هیجانی میشویم، مغز و بدن ما شروع به تولید ترکیبات شیمیایی و هورمونهای خاصی میکند. گریه کردن کمک میکند تا این ترکیبات شیمیایی زائد که نیازی به آنها نیست، از بدن حذف شوند.
۲) اشکهای احساسی در واقع مواد سمیای که در پی استرس هیجانی در خون تجمع مییابند، را از بدن دفع میکنند.
۳) اشکهای احساسی سطح منگنز بدن را کاهش میدهند. این مواد معدنی بر روی خلق و خو تاثیر مستقیم میگذارند. غلظت منگنز اشک احساسی ۳۰ برابر بیشتر از منگنز موجود در سرم خون است.
۴) اشک احساسی نسبت به اشک پایه و رفلکس حاوی ۲۴ درصد پروتئین آلبومین بیشتری است.
۵) گریه مانند ادرار و تعریق باعث حذف مواد سمی و محصولات زائد بدن میشود.
۶) گریه یک مکانیسم رایگان، طبیعی و قدرتمند برای کنار آمدن با درد، استرس و اندوه است.
۷) هورمونهایی که پس از استرس در بدن انباشته میشوند، به حد سطح سمی رسیده و باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و دیگر فرآیندهای بیولوژیکی میشوند. اشکهای احساسی به عنوان دریچه اطمینان برای قلب عمل میکنند.
۸) ترکیباتی که حین استرس در بدن تجمع مییابند، با اشک خارج میشوند. همین امر باعث کاهش استرس میشود. این مواد شامل آندورفین که در کنترل درد موثر است، پرولاکتین که در تنظیم تولید شیر نقش دارد، و آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) که یک نشانگر مهم استرس است، هستند. سرکوب گریه و اشک باعث افزایش استرس میشود.
۹) نه تنها گریه باعث ارتقای سطح سلامتی فرد میشود، بلکه در افزایش حس تعلق در گروه نیز تاثیرگذار بوده و موجب افزایش حضور و دخالت دیگران در تامین رفاه فرد میشود. اشک یک روش موثر در ایجاد ارتباط بوده و در برانگیختن حس همدردی و دلسوزی سریعتر از هر ابزار دیگری عمل میکند. گریه بهطور موثری بازگوکننده آن است که شما در مورد یک دلمشغولی خاص صادق و بی ریا بوده و در کنار آمدن با آن مشکل مضطرب هستید.
۱۰) گریه عملی طبیعی، سالم و شفابخش است.
۱۱) گریه در کاهش و جلوگیری از بیماریهای مرتبط با استرس موثر است.
۱۲) خنده و گریه دو ابزار کارآمد در کاهش استرس و رهایی از احساسات منفی هستند.
۱۳) هنگامی که گریه سرکوب میشود، هیجانات رها نمیشوند و خصایص شخصیتی مخرب همچون پرخاشگری بروز میکنند.
۱۴) به باور دانشمندان سرکوب و امتناع از گریه کار معقولی نیست. اما برخی افراد که پس از مورد انتقاد قرار گرفتن، مشاجره با دوستان و مواجهه با ناکامیهای کوچک فورا شروع به گریستن میکنند، باید به روانشناس مراجعه کنند. چراکه معمولا علت اصلی این نوع گریهها اعتمادبهنفس پایین و یا مشکلات روانی مزمن در فرد بوده و باید فرد تحت درمان قرار گیرد.
۱۵) انسانها پس از گریه کردن از لحاظ جسمی و روانی احساس بهتری میکنند و در واقع سبک و خالی میشوند.
۱۶) گریه یک ابزار برقراری ارتباط است، یک زبان جهانی برای درخواست کمک و حمایت اجتماعی.
۱۷) گریه به آزادسازی آندورفینها در جریان خون کمک میکند.. آندورفینها ترکیبات شیمیاییای هستند که باعث بهبود خلق و خو و تسکین درد میشوند.
● تفاوت گریه در مردان و زنان:
▪ زنان ۴ تا ۵ برابر بیشتر از مردان گریه میکنند.
▪ دختران و پسران تا قبل از بلوغ به یک میزان گریه میکنند، چراکه ترشح هورمون پرولاکتین که باعث تحریک تولید اشک میشود، به یک میزان در هر دو جنس تولید میشود.
▪ پس از بلوغ میزان ترشح پرولاکتین که در تولید و تناوب گریه موثر است، در زنان ۶۰ درصد بیشتر از مردان میشود.
▪ غدد اشکی مردان از لحاظ ساختاری متفاوت و کوچکتر از غدد اشکی زنان است. شاید یکی از دلایل بیشتر گریه کردن زنان نیزهمین مسأله باشد. مردان و زنان نمیتوانند یکدیگر را بخاطر چگونه گریه کردنشان مورد سرزنش قرار دهند.
▪ یکی دیگر از علل بیشتر گریه کردن زنان باورهای فرهنگی است که اجتماع گریه کردن زنان را بیشتر میپذیرد.
▪ مردان آرام، بدون صدا و با اندکی اشک گریه میکنند. بهطوری که معمولاً کاسه چشمان آنها از اشک پر میشود، اما بهندرت اشک به گونهها سرازیر میگردد.
▪ اما زنان معمولاً پرسروصدا و با اشکهای فراوان گریه میکنند.
▪ مردان اغلب در نتیجه احساسات مثبت و زنان پس از درگیری و مشاجره با دیگران و یا در نتیجه احساس بیکفایتی گریه میکنند.
علت و فرآیند اشکهای احساسی همچنان مبهم و رازآلود باقی مانده است. کماکان پرسشهای بدون پاسخ مانده بسیاری وجود دارند، نظیر اینکه چنانچه گریه کردن به منظور کاهش استرس طراحی شده، پس فلسفه اشک شوق و شادی چیست؟ و یا اگر گریه یک وسیله ارتباطی با دیگر همنوعان است، پس چرا انسانها در خلوت و تنهایی خود نیز گریه میکنند؟
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست