پنجشنبه, ۱۳ بهمن, ۱۴۰۱ / 2 February, 2023
آفیش دل‌های جنگی
«ما آفیش دلمان بودیم.» این جمله‌ای است که محسن راستانی در برنامه «فیلمبرداران جنگ» عنوان کرد؛ برنامه‌ای که شب‌ها از شبکه ۲ سیما پخش می‌شود و مجری کارشناس آن بهروز افخمی است.
محمد داوودی، محسن قیصری و چند فیلمبردار و مستندسازی که روز‌های جنگ در جبهه حضور داشته‌اند و با دوربین‌های خود لحظات جنگ را ثبت کرده‌اند، در این برنامه مقابل افخمی نشسته‌اند و رودرروی او و مخاطبان تلویزیون، خاطرات روز‌های آتش و خون را بازخوانی کرده‌اند؛ خاطراتی که هم برای کسانی که از این فیلمبرداران شناخت دارند و آنها را دورادور یا از نزدیک می‌شناسند، شنیدنی است و هم برای مخاطبی که شناختی از آنها ندارد.
مثلا محمد داوودی، یکی از فیلمبرداران خوب سینماست که همه او را به عنوان فردی ساکت و کم‌حرف می‌شناسند. داوودی اهل مصاحبه نیست و خیلی کم به گذشته رجعت می‌کند و از روز‌هایی می‌گوید که به عنوان فیلمبردار با یک دوربین سوپر ۸ یا ۱۶ میلی‌متری، صحنه‌های جنگ را ثبت می‌کرد.
بهروز افخمی اما لحن ملایم و خودمانی دارد و می‌تواند با جلب اعتماد طرف مقابل، او را به سخن گفتن تشویق کند. افخمی با گفتن این جمله که ما بچه‌محل بودیم... موتور گفتگو با داوودی را استارت زد و آرام آرام او را گرم گفتن خاطرات خود کرد.
محسن راستانی اما مهمان خوبی برای افخمی و ما بود. راستانی را ما بیشتر به عنوان عکاس می‌شناسیم و عکس‌هایی را که از طبیعت و عشایر گرفته و منتشر می‌کند، می‌شناسیم و از دیدن آنها لذت می‌بریم؛ اما ما کمتر با عکس‌های جنگی‌اش آشنا بودیم و نمی‌دانستیم که او در روز‌های اشغال خرمشهر در این شهر حضور داشته، چون بچه همان شهر است.
راستانی که در برنامه فیلمبرداران جنگ، لب به سخن گشود، افخمی سکوت کرد و سراپا گوش شد. لهجه جنوبی راستانی، هر شنونده‌ای را سر ذوق می‌آورد تا برای دقایقی هم که شده، بنشیند و از زبان این عکاس، مقاومت و اشغال خرمشهر را بشنود و از نگاه آگاه یک خرمشهری، خراب شدن مسجد خرمشهر را در ذهن مجسم کند.
راستانی از دوستانش می‌گفت، از همشهری‌هایش که چه اعتقاداتی داشتند و چگونه با آن اعتقادات، از شهر خود دفاع می‌کردند و شهید می‌شدند....
افخمی سراپا گوش بود، انگار داشت یک فیلم سینمایی می‌دید و شاید به این فکر می‌کرد که چرا فیلمسازان جنگ از این خاطرات در فیلم‌هایشان استفاده نمی‌کنند تا فیلم‌های آنها به واقعیت نزدیک‌تر شود و حس و حال ایرانی به خود بگیرد.
انتخاب افخمی به عنوان کارشناس مستند فیلمبرداران جنگ، جدا از شهرت او، این مزیت را هم دارد که او بخوبی زبان تصویر را می‌شناسد و می‌داند وقتی یک فیلمبردار، لب به سخن می‌گشاید، به عنوان مجری چه وقت باید با او هم کلام شود و چه وقت سکوت کند و میدان سخن را به مهمان خود بسپارد.
طاهره آشیانی
