چگونه از تولد چروک جلوگیری کنیم

آیا کسی وجود دارد که نخواهد زیبایی, شادابی و تناسب اندام خود را تا دوران کهنسالی حفظ کند آیا از اضافه وزن و افتادگی ماهیچه های خود ناراحت هستید

آیا کسی وجود دارد که نخواهد زیبایی، شادابی و تناسب‌اندام خود را تا دوران کهنسالی حفظ کند؟ آیا از اضافه‌وزن و افتادگی ماهیچه‌های خود ناراحت هستید؟ حتما پاسخ می‌دهید نمی‌توان مانع گذشت زمان شد و از پیری جلوگیری کرد...

بله؛ ما هم با شما موافقیم اما قصد داریم واقعیت‌هایی را با شما در میان بگذاریم که می‌تواند مانند یک معجزه از پیرشدن و پیر به نظر رسیدن‌تان جلوگیری‌کند. چند هفته قبل، مقاله‌ای در مورد پرفروش‌ترین کتاب علم تغذیه و زیبایی در آمریکا مطالعه می‌کردم. در این کتاب، روش‌های عملی‌ای آموزش داده شده که با آنها می‌توان از آسیب به پوست جلوگیری کرد. اصلاح رژیم‌ غذایی، تنها معجزه معرفی‌شده به‌وسیله پزشک نویسنده است. این پزشک پس از ۱۵ سال تحقیق در درمانگاه‌های پوست روی هزاران مراجعه‌کننده می‌گوید: «تحقیقات من ثابت کرده اکنون پیرشدن و پیر به‌نظر رسیدن امری اختیاری است. شما می‌توانید با تغییر رژیم‌غذایی خود به بازسازی و تجربه حیات بدن و پوست از درون و بیرون کمک کنید.» در ذیل چکیده‌ای از این مقاله را آورده‌ایم.

● قند، التهاب، پیری

در دانشکده پزشکی که درس می‌خواندم هر وقت پیرشدن پوست را مورد بررسی قرار می‌دادیم به وجود التهاب در آن ناحیه پی می‌بردیم. آن وقت‌ها نمی‌دانستم چرا التهاب ایجاد می‌شود و رابطه‌اش با چروک چیست اما به مرور دریافتم چروک پوست نیز نوعی بیماری است و به عبارت بهتر هر کجا به پوست صدمه‌ای وارد شده بود و باعث چروک می‌شد التهاب در آن ناحیه وجود داشت. به مرور دیدم التهاب، ریشه سرطان و بیماری‌های حاد و مزمن متعدد و متنوعی است.

هرگاه یک بیماری ـ از آرتروز گرفته تا بیماری قلبی ـ را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کردم، التهاب جزیی از آن بیماری بود. این بود که به‌طور طبیعی اولین قدم من به عنوان متخصص پوست، تحقیق برای کشف راه‌هایی برای کنترل التهاب پوست بود. پوست ما همیشه در معرض حمله‌های عوامل درونی و بیرونی است که باعث التهاب می‌شوند مانند نورآفتاب، هوای آلوده، صابون‌های قوی، بیماری‌های داخلی، استرس، کمبود خواب، مصرف شکر، کمی آب و... اما مهم‌تر از همه این موارد شکر و شیرینی و موادغذایی نامناسب هستند که به سرعت به قند تبدیل می‌شوند و در سطح سلول‌های سراسر بدن تورم ایجاد می‌کنند. وقتی مقدار زیادی شکر خالص یا بشقابی پر از ماکارونی بخورید در خون به قند تبدیل می‌شوند و وقتی قندخون بالا می‌رود، رادیکال‌های آزادی تولید می‌شوند که چربی‌ها را اکسید می‌کنند و چربی اکسیدشده ماده مضری برای بدن است. به یاد داشته باشید که اندازه و مقدار غذا، عامل مهمی است که می‌تواند قندخون را ثابت نگه دارد.

ما برای جوان‌ماندن به جریان آرامی از ترشح انسولین در خون نیاز داریم. وقتی غذا در جریان خون به سرعت به قند تبدیل می‌شود حتی بدن سالم نیز آسیب می‌بیند چه برسد به اینکه مبتلا به دیابت یا اختلال تحمل گلوکز باشید و واکنش‌های التهابی ناشی از قند را تجربه کنید.‌ (در دنیا عده زیادی هستند که از دیابت داشتن خود بی‌خبرند) در این مواقع، مولکول‌های قند خود را به فیبرهای کلاژن می‌چسبانند و باعث واکنش‌های شیمیایی پی‌درپی می‌شوند. این واکنش‌ها باعث پیوند گسترده و متقاطع کلاژن می‌شود و در نتیجه حالت ارتجاعی پوست از بین می‌رود. ارتباط میان قند و کلاژن، باعث به‌وجودآمدن تعداد کثیری از رادیکال‌های آزاد می‌شود و التهاب بیشتر خواهد شد. بخشی از پوست که در آن مولکول‌های قند به کلاژن چسبیده‌اند، سخت و غیرقابل‌انعطاف می‌شود و پس از خنده یا اخم آن قسمت به حالت نرم و صاف اولیه برنمی‌گردد. پس می?بینید ما نباید با غذایی که می‌خوریم لوزالمعده را وادار کنیم برای کنترل قند خون انسولین زیادی را به یکباره در خون ترشح کند تا اشتباه و بی‌دقتی ما را در آنچه می‌خوریم، بپوشاند.

● رادیکال های آزاد و پیری

ریشه بسیاری از بیماری‌های حاد و مزمن، رادیکال‌های آزاد هستند. تشکیل رادیکال‌های آزاد و صدمه‌هایی که به بدن وارد می‌شوند، سال‌ها پیش به‌وسیله دکتر هارمن مطرح شد. با اینکه جامعه پزشکی تئوری‌ هارمن را ۲۰ سال انکار کرد اما دانشمندان دریافتند شواهد مهمی از واکنش‌های شیمیایی رادیکال‌های آزاد را در فرآیند پیری پیدا کرده‌اند.

ممکن است سوال کنید آنها از کجا می‌آیند؟ رادیکال‌های آزاد بیشتر از اکسیژن به وجود می آید. مولکول‌های اکسیژن‌ که الکترون خود را از دست می‌دهند به حالتی ناپایدار درمی‌آیند و خطرناک می‌شوند. ما برای زنده‌ماندن به اکسیژن نیاز داریم. حالا تصور کنید اکسیژنی که ناپایدار و خطرناک‌شده در بدن چه می‌کند؟! خوشبختانه در بدن ما مکانیسم‌ دفاعی در برابر رادیکال‌های آزاد وجود دارد. این سیستم دفاعی همان آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که از صدمه‌های اکسیژن جلوگیری می‌کنند ولی وقتی در یک روز آفتابی قدم می‌زنید، نور خورشید باعث شکل‌گیری سریع رادیکال‌های آزاد در پوست می‌شود و به بافت آن آسیب می‌رساند. محافظت در برابر آفتاب و استفاده از آنتی‌اکسیدان‌هایی که با آن آشنا هستید مانند ویتامین C، ویتامین E و بتاکاروتن تنها راه‌حل موجود است.

به هر حال رادیکال‌های آزاد با تسلط بر مکانیسم‌ دفاعی و طی واکنش‌های شیمیایی پیچیده، موادی تولید می‌کنند که کلاژن را در خود هضم می‌کند. زیبایی و جوانی پوستمان به کلاژن بستگی دارد. وقتی کلاژن از بین برود، خراش‌های میکروسکوپی ایجاد می‌شود که باعث بروز چروک می‌شود. اگر قصد دارید روند پیری‌تان را به تاخیر بیندازید باید علاوه بر تغییر رژیم‌غذایی‌تان در روش زندگی خود نیز تجدیدنظر کنید. بعد از اینکه پروتئین را در رتبه اول مواد اساسی غذایی خود قرار دادید باید همه کربوهیدرات‌های بد را از رژیم‌تان حذف و فقط از کربوهیدرات‌های خوب که التهاب‌آور نیستند، استفاده کنید. پس قند و شکر، عسل، شکلات، کیک، نان شیرینی، ماکارونی، سیب‌زمینی و کشمش را تا می توانید، محدود کنید. بعضی میوه‌ها شاخص گلوکز بالایی دارند و باید آنها را نیز هوشیارانه انتخاب کنید. از مصرف میوه‌های خشک ترجیحا بپرهیزید چون با اینکه شکر آنها فروکتوز است اما به مولکول‌های کلاژن می‌چسبد و باعث پیوند متقاطع سلولی و ایجاد چروک می‌شود.

● استرس، حرکت به سوی پیری

روش زندگی شما مطمئنا کلید اصلی در تمام برنامه‌های ضدپیری است. عادت‌های شما در زندگی ارتباط نزدیکی با چگونگی پیرشدن‌تان دارد. هیچ‌کدام از عوامل ویرانگری که باعث پیری زودرس می‌شوند با آثار استرس قابل‌مقایسه نیستند. استرس باعث تغییرات هورمونی در بدن می‌شود. سطح بالای هورمون استرس در تعیین میزان توده ماهیچه‌ها، تراکم استخوان‌ها و سیستم ایمنی‌ بدن، سلامت پوست و توانایی‌های ذهنی تاثیر بسزایی دارد. استرس گاهی عملکرد غده تیرویید و هورمون‌های آن را مختل می‌کند و روی متابولیسم بدن اثر می‌گذارد.

با بالا رفتن سن، هورمون کورتیزول (هنگام استرس، ترس، فشار شدید جسمانی و...) افزایش می‌یابد. هر چند کورتیزول برای مان ضروری است و بدن را در برابر شرایط سخت مقاوم می‌کند اما وقتی برای مدت زیادی در خون باقی بماند مشکل‌هایی را ایجاد می‌کند. میزان کورتیزول را در افراد جوانی که تحت‌ استرس قرار می‌گیرند اندازه‌گیری کرده اند و دیده‌اند به سرعت بالا می‌رود و در عرض چند ساعت به حد طبیعی برمی‌گردد اما در افراد مسن چند روز طول می‌کشد تا این اتفاق بیفتد بنابراین این مقدار زیادی کورتیزول که به مدت طولانی (چند روز) در بدن جریان داشته مانند یک ماده سمی عمل می‌کند و به سلول‌های حساس مغزی آسیب می‌رساند.

به همین دلیل است که علم ضدپیری، کورتیزول را به عنوان هورمون پیری می‌شناسد. ارتباط نزدیک بین پیری و بیماری‌ها می‌تواند به دلیل افزایش کورتیزول باشد که قندخون را بالا می‌برد و باعث ترشح اضافی انسولین می‌شود. انسولین اضافی هم باعث بروز التهاب شدید، تجمع چربی‌ها و فراهم‌شدن زمینه فشارخون بالا و پیری زودرس خواهد بود.

● خواب کافی ضد پیری

داشتن خواب کافی در برنامه ضدپیری بسیار ضروری است. وقتی شما می‌خوابید، سلول‌ها در فرآیند بازسازی قرار می‌گیرند. هورمون رشد هنگام خواب آزاد می‌شود که هورمون جوانی است. خواب بد باعث بالا رفتن کورتیزول، تمایل شدید به خوردن کربوهیدرات و در نتیجه افزایش وزن خواهد شد. از آنجا که خواب، یکی از عوامل مهم در برنامه‌های ضدپیری است، بهبود بخشیدن به وضعیت خواب بسیار اهمیت دارد. سعی کنید با آرامش بخوابید و از این فرصت برای خالی کردن ذهن خود از اتفاقات روز، (خوب یا بد) استفاده کنید و به دعا و راز و نیاز با خدا بپردازید.

● ورزش، ترفند ضدپیری

هورمون رشد در واقع هورمون جوانی است. هورمونی حیات‌بخش که ماهیچه‌ها را می‌سازد و حیات تمام دستگاه‌ها و اعضای بدن را افزایش می‌دهد و هورمون استرس یعنی کورتیزول را کاهش می‌دهد. هورمون رشد در تضاد کامل با هورمون کورتیزول است. وقتی ترشح هورمون رشد در بدن افراد بالغ کم‌ می‌شود ما از ترفند خود یعنی «ورزش» استفاده می‌کنیم. ثابت شده که انجام ورزش‌های منظم باعث افزایش ترشح هورمون رشد می‌شود اگر چه افزایش سن‌ به روند خود ادامه می‌دهد. با انجام ورزش عملکرد دیگر هورمون‌های ضروری بدن مانند انسولین تنظیم می‌شود. با حرکت‌های ورزشی منظم حساسیت سلو‌ل‌ها در برابر انسولین بالا می‌رود و درنتیجه قندخون کاهش می‌یابد و از پیری زودرس جلوگیری می‌شود. حتی با انجام کمترین حرکات ورزشی، می‌توانید تفاوت‌های اساسی در زندگی خود ایجاد کنید. پس هر چقدر هم که سالم هستند یک برنامه کامل ورزشی برای انعطاف‌پذیری بدن و سلامت قلب و عروق انجام دهید.

● پرسشی از متخصص تغذیه

دکتر محمدرضا وفا

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

رژیم ضدچروک جواب می دهد؟

همه ما می‌خواهیم به شادابی و تناسب اندام و زیبایی برسیم. همه از چین‌وچروک، اضافه‌وزن و افتادگی ماهیچه‌های خود ناراحت می‌شویم و می‌دانیم تغذیه در بدن ما نقش مهمی دارد و می‌توانیم از تاثیر مثبت یا منفی غذاها به نفع خود بهره بگیریم. حال پرسش اینجاست که علم تغذیه و معجزه‌های آن چه کمکی به زیبایی ما می‌کند؟

تغذیه سالم و صحیح، نقش بسیار قابل‌توجهی در زیبا بودن و زیبا ماندن ما خواهد داشت. در قرن نوزدهم، یک فیلسوف آلمانی به نام «لوودویک فیرباخ» طرحی از چهره یک انسان کشید که تمام اجزای آن را موادغذایی تشکیل می‌دادند و در زیر آن نوشت. «انسان، چیزی است که می‌خورد.» با توجه به شیوع گسترده بیماری‌های غیرواگیر از نیمه دوم قرن گذشته و مشخص شدن نقش ۶۵ درصدی تغذیه در بروز این بیماری‌ها، از سال ۱۹۸۰ میلادی، دانشگاه‌های معتبر دنیا الگوی غذایی سالم را به منظور پیشگیری از بروز و شیوع گسترده بیماری‌ها ارائه کرده‌اند.

در جوامع امروز، معضل چاقی و اضافه وزن با رعایت الگوی صحیح تغذیه‌ قابل‌پیشگیری است و از آنجا که چاقی زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های مزمن می‌شود، می‌توان با پیشگیری از آن، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی‌-عروقی، سرطان و دیابت را کاهش داد بنابراین با غذای سالم و فعالیت فیزیکی روزانه یا ورزش (به توصیه سازمان جهانی بهداشت حداقل یک ساعت در روز ورزش لازم است) به‌خوبی می‌توان وزن را کنترل و از افتادگی ماهیچه یا پوست پیشگیری کرد تا شادابی، تناسب اندام و زیبایی‌مان حفظ شود. مصرف نامتعادل یا بیش از حد و غیرطبیعی هر کدام از گروه‌های غذایی، می‌تواند حکم دارو یا حتی سم برای بدن داشته باشد. حتما می‌دانید شکل‌گیری رادیکال‌های آزاد باعث پیری دستگاه‌های بدن می‌شود ولی چگونه باید از واکنش‌های تولیدی رادیکال آزاد در میتوکندری (غذاها در میتوکندری‌ها به انرژی تبدیل می‌شوند) جلوگیری کرد؟ در شرایط طبیعی، با مصرف غذا، مقدار معینی رادیکال آزاد تولید و به‌عنوان سم بیولوژیک در بدن شناخته می‌شود اما سیستم دفاع آنتی‌‌اکسیدانی بدن یک فرد سالم، می‌تواند این رادیکال‌های آزاد را به مواد خنثی تبدیل کند، اما مشکل زمانی بروز می‌کند که مصرف غذاهای خاصی در برنامه غذایی زیاد و مصرف گروهی دیگر کم ‌شود. مثلا تولید رادیکال‌های آزاد در بدن افرادی که در یک وعده غذایی مقدار زیادی غذاهای گوشتی و چرب می‌خورند (به‌خصوص در صورت تهیه نامناسب آنها مانند سرخ‌ کردن) یا مقدار مصرف میوه و سبزی را در رژیم غذایی‌شان کاهش می‌دهند، بسیار فراتر از پتانسیل طبیعی بدن برای خنثی کردن آنهاست و درنهایت بدن آسیب می‌بیند. توصیه کلی، پیروی از الگوی غذایی سالم در تمام وعده‌های غذایی روزانه و همیشگی است.

درباره رژیم پیشنهاد شده این نکته وجود دارد که تخم‌مرغ یکی از کامل‌ترین موادغذایی‌ای است که مقادیر زیادی کالری، چربی (از نوع اشباع‌شده)، کلسترول، پروتئین، سدیم و پتاسیم دارد. تخم‌مرغ جزو پروتئین‌های حیوانی است و مانند گوشت قرمز و سفید، ماهی و لبنیات، پروتئین باکیفیتی دارد. بدن ما این نوع پروتئین را بهتر از پروتئین گیاهی جذب می‌کند. به دلیل شباهت ترکیب‌های اسیدآمینه‌ها و پروتئین‌ بدن انسان با حیوان، با حداقل هدر رفتن، پروتئین جذب بافت بدن می‌شود و کیفیت غذایی آن از نوع پروتئین گیاهی مانند پروتئین موجود در میوه و سبزی و حبوبات و دانه‌های روغنی، بهتر است. بعضی افراد مصرف تخم‌مرغ را به‌دلیل داشتن چربی مضر می‌دانند اما چربی اشباع موجود در تخم‌مرغ بسیار کم تا متوسط و منبع خوبی برای تامین ویتامین B۱۲، D وA و اسیدآمینه‌های ضروری است. اگر چه تخم‌مرغ حدود ۲۵۰ میلی‌گرم کلسترول دارد، به علت وجود سایر اسیدهای چرب غیراشباع، جذب کلسترول آن زیاد نیست. بهتر است برای پایین آوردن کلسترول خون، به مصرف کمتر چربی‌ها، به‌خصوص چربی‌های اشباع‌شده روی آورید تا اینکه تخم‌مرغ را از رژیم غذایی‌تان حذف کنید.

اگر یک فرد سالم هستید، یعنی بیمار‌ی‌های متابولیکی ندارید و از نظر افزایش چربی خون بررسی شده‌اید، می‌توانید با خیال راحت تا ۵ عدد تخم‌مرغ در هفته مصرف کنید. تخم‌مرغ بهتر است آبپز شود نه نیمرو.

● نگاه متخصص تغذیه

دکتر سید‌ضیاءالدین مظهری

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

اثـر تغـذیـه بـر پـیـرشـدن

گاهی برای کاهش چین‌و‌چروک‌های پوست یا پیشگیری از آنها، به سراغ انواع و اقسام کرم‌های گران‌قیمت می‌رویم، درحالی که می‌توان شادابی و مواد ضدچروک و پیری پوست را به‌طور طبیعی در مواد غذایی یافت. مواد مغذی لازم برای پوست از طریق غذاها وارد جریان خون می‌شوند و به سلول‌های پوست می‌رسند. نمی‌توان انکار کرد که تغذیه روی مکانیسم‌‌ پیرشدن پوست تاثیر می‌گذارد. تغذیه مناسب به‌طور چشمگیر باعث جوان ماندن پوست نمی‌شود ولی بی‌توجهی به تغذیه باعث می‌شود پوست سریع‌تر دچار چین‌و‌چروک و پیری شود.

رژیم غذایی شامل همه گروه‌های موادغذایی اعم از ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها، پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری، می‌تواند به سلامت و حفظ شادابی پوست و مو کمک کند.

به غیر از عوامل ژنتیکی، کم‌خونی‌ و کاهش برخی مواد مثل «روی» می‌تواند باعث ایجاد مشکلات پوست و مو شود. ویتامین‌های کلیدی مثل بتاکاروتن که پیش‌ساز ویتامین A است و حتی خود ویتامین ‌A و ویتامین C که در ساخت کلاژن که تقویت‌کننده بافت همبند و از زیرسازهای پوست است، در شادابی و طراوت و جوان ‌ماندن پوست بسیار مفیدند.

در کنار دریافت این ‌ویتامین‌ها و مواد معدنی، نوشیدن آب گوارا و خالص به مقدار کافی هم در طراوت پوست نقش مهمی دارد. به همه کسانی که می‌خواهند پوستی جوان و شاداب داشته باشند، توصیه می‌کنم حتی بدون اینکه احساس تشنگی کنند، آب بنوشند و از سبزی‌های مختلف و میوه‌ها استفاده کنند. سبزی‌ها و میوه‌ها سرشار از فیبرهای محلول و نامحلول و مواد معدنی هستند که به تامین نیازهای پوست از نظر ساختاری و طراوت کمک می‌کنند و در جایگزین شدن پوست قدیمی با پوست جوان نقش مهمی دارند.

منابع دریایی نیز حاوی چربی‌های امگا۳ هستند که هم از التهاب جلوگیری می‌کنند و هم باعث خونرسانی بهتر به اعضا می‌شوند. آبزیان از منابع خوب سلنیوم هستند. سلنیوم ،آنتی‌اکسیدان قوی و ضد‌سرطان است و پروتئین‌های عالی دارد و به جذب آهن کمک می‌کند و ارزش بیولوژیکی پروتیئن‌های حیوانی دیگر را افزایش می‌دهد.سفیده تخم‌مرغ منبع بسیار خوبی از پروتئین است به شرط اینکه خوب پخته شود. سفیده تخم‌مرغ حاوی آویدین است که در طراوت پوست‌ومو نقش ارزنده‌ای دارد.

بادام هم دارای آرژنین است و اگر با شیر مصرف شود به تقویت ترشح هورمون رشد کمک می‌کند. این هورمون در شب فعالیت بیشتری دارد و باعث ترمیم سلول‌های آسیب دیده می‌‌شود.

مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها در برابر نور خورشید و سایر موادمخرب محیطی از پوست محافظت می‌کنند. این مواد به شکل ویتامین، املاح یا فیتوکمیکال‌ها (رنگدانه‌های گیاهی) وجود دارند و از تخریب غشاهای سلولی به‌وسیله رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کنند.

ترجمه: نسیم تقوی

منبع: perriconemd.com