رابطه صبر و روزه

روزه از اعمالی است که آدمی را به تقوا می رساند. تقوا نوعی توانایی در آدمی است که زمینه بروز ظرفیت ها و استعدادها را برای وی فراهم می آورد و شخص را در برابر ناملایمات چنان قوی می …

روزه از اعمالی است که آدمی را به تقوا می رساند. تقوا نوعی توانایی در آدمی است که زمینه بروز ظرفیت ها و استعدادها را برای وی فراهم می آورد و شخص را در برابر ناملایمات چنان قوی می کند که دیگر چیزی از درون و بیرون بر او چیره نمی شود. از این رو تقوا را مدیریت روح الهی بر جسم و نفس انسانی می دانند. هرچه ارتباط میان آدمی با حقیقت خالص هستی یعنی خداوند بیش تر شود، عزت آدمی افزایش می یابد و دیگر چیزی بر او چیره و غالب نمی شود. آدم متقی، انسانی است که اتصال او به شعاع الهی قوی تر است و هرچه می بیند و انجام می دهد، از دریچه بینش و نگرش الهی است.

صبر و تقوا

انسان متقی، انسان صابر نیز است؛ چرا که انسان متقی متصل به خداست و تحت شعاع او می بیند و کار می کند و زندگی و حیات و حرکت خود را سامان می دهد. لذا صبر در وی به اوج می رسد و هر مشکلی برای او مشکل خاص او نیست، بلکه آن را در چارچوب حکمت کلی هستی معنا می کند. تفسیر مصیبت در اندیشه و تفکر او، تفسیر خواست و مشیت الهی است. به این معنا که هرچه به او می رسد نمی تواند بیرون از دایره حکمت و اراده و مشیت الهی باشد؛ چرا که خودش را همانند همه هستی، بخشی از خدا می داند و خود و همه چیزی که در آن جاری و ساری می شود را از خدا می یابد. این گونه است که همراه هر چیزی و پیش و پس آن، خدا را می بیند و می یابد. از این رو خداوند در تفسیر صابرین می فرماید: بشر الصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انالله و اناالیه راجعون؛ بشارت ده به آنها صابرین را که هرگاه آنها مصیبتی می رسد می گویند ما از آن خداییم و به سوی او باز می گردیم. این بدان معناست که هر چیزی در چارچوب اراده و مشیت الهی اتفاق می افتد و حکمت الهی آن را مدیریت می کند و هدف از این مصیبت ها بازگردان بشر به اصل خویش یعنی خداست.

راه حصول صبر

برای رسیدن به صبر باید از ساز و کارهایی خاص استفاده کرد. روزه یکی از عوامل و سازوکارهای دست یابی به صبر است. از این رو در روایات، صبر را به روزه تفسیر کرده اند، آن جایی که خداوند می فرماید: واستعینوا بالصبر و الصلاه؛ در مسیر شدن و کمال یابی از صبر یعنی روزه و نماز یاری بجویید.

روزه به آدمی این فرصت را می بخشد تا ظرفیت خویش را افزایش دهد و تقوا و مدیریت نفس و تن را به عهده گیرد و نسبت به ناملایمات واکنش مثبت و سازنده ای از خود نشان دهد. این جاست که صبر را می بایست از نتایج روزه داری دانست.

حسین شمس