تغذیه با شیرمادر در نوزادان مبتلا به شکاف کام

این ناهنجاری با شیوع یک در ۷۰۰ تولد زنده است.این شیرخواران می‌توانند و باید توسط پستان مادر تغذیه شوند ولی بهتر است که با آموزش کارکنان بهداشتی و مادر و حمایت قبل و بعد از زایمان، …

این ناهنجاری با شیوع یک در ۷۰۰ تولد زنده است.این شیرخواران می‌توانند و باید توسط پستان مادر تغذیه شوند ولی بهتر است که با آموزش کارکنان بهداشتی و مادر و حمایت قبل و بعد از زایمان، به کاهش یا رفع مشکلات شیرخوار کمک کنیم.

تغذیه با شیرمادر خصوصا برای این شیرخواران از اهمیت بیشتری برخوردار است به طوری که سبب ایجاد باندینگ بیشتر، رشد طبیعی‌تر دهان و صورت (به علت استفاده از آریول پستان و تحریک رشد فیزیولوژیکی بهتر عضلات دهان)، پیشگیری از عفونت گوش به دلیل ایجاد فشار کمتر در گوش میانی نسبت به تغذیه با بطری، تحریک و التهاب کمتر نسوج و مشکلات تنفسی و گوارشی کمتر در این شیرخواران نسبت به تغذیه با شیر مصنوعی و استفاده از بطری، می‌شود.

مسلما موفقیت در تغذیه با شیرمادر در نوع خفیف یک طرفه شکاف لب بیشتر و آسان‌تر از شکاف دو طرفه لب یا همراه با شکاف کام است ولی این شیرخواران خوشبختانه خیلی بهتر پستان نرم را بر سر پستانک سفت‌ ترجیح داده و تمایل بیشتری به تغذیه مستقیم با شیرمادر دارند. در صورت جزیی بودن شکاف لب یا وجود شکاف کام مختصر این شیرخواران مشکلی از نظر تغذیه با پستان ندارند ولی انواع دیگر این ناهنجاری می‌تواند سبب اشکال در مکیدن، بلع، تنفس و تکلم شود به طوری که شیرخواران مبتلا به شکاف کام ممکن است برگشت شیر از بینی داشته و نیاز به تغذیه به مدت طولانی‌تر و گرفتن آروغ بیشتری داشته باشند. از عوامل مهم برای موفقیت در تغذیه مستقیم از پستان در این شیرخواران، چسبیدن و چفت شدن کامل دهان با آریول (هاله پستانی)، ایجاد فشار منفی مؤثر و روش مکیدن بهتر در آنها است. پستان خود مادر به علت پرکردن شکاف لب بهترین روش مناسب برای تغذیه این شیرخواران است. همچنین می‌توان با استفاده از روش خاص ضمن حمایت چانه و قرار دادن انگشت شست و نشانه در طرفین گونه‌های شیرخوار و نگه‌داشتن پستان با کف دست و ۳ انگشت دیگر، به تغذیه شیرخوار کمک کرد. استفاده از روش‌های شیردهی خوابیده به پهلو و متمایل به روی شیرخوار و در نهایت اجازه به مادر در یافتن روش مناسب، در وضعیت‌های مختلف دیگر نیز می‌تواند کمک به تماس کامل دهان با پستان مادر کند. موفقیت در تغذیه با شیرمادر در صورت وجود شکاف کام در شیرخوار بستگی به اندازه و محل آن (کام نرم یا سخت) داشته و گاهی گذاشتن پروتز برای کمک به ایجاد فشار منفی و مکیدن بهتر کمک‌کننده است. نکته مهم این است که برای رشد عضلات فک و دهان باید شیرخوار را تشویق به مکیدن پستان کرد.

و اما یک توصیه دیگر:

با پر کردن شکاف لب توسط انگشت شست مادر و یا استفاده از روش C-h- ld. کودک را شیر بدهید (در این روش مادر تلاش می‌کند که حین نگه داشتن پستان، نوک و مقدار بیشتری از آریول را در دهان شیرخوار بگذارد و سعی می‌شود تا نوک پستان در محلی دورتر از محل شکاف قرار گیرد.)

دکتر محمد اسماعیل مطلق

متخصص کودکان

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور

مدیر کل دفتر سلامت، جمعیت و خانواده وزارات بهداشت