۹ اسفند ـ ۲۸ فوریه ـ و به این سان شهر مرو هم از ایران جدا شد

۲۸ فوریه ۱۸۸۱ نیروهای روسیه شهر تاریخی مرو را تصرف و ضمیمه قلمرو آن كشور كردند. مرو بارها حاكم نشین خراسان بزرگ، از شهرهای باستانی ایران و مهد فرهنگ ایرانی و احیاء زبان و ادبیات …

۲۸ فوریه ۱۸۸۱ نیروهای روسیه شهر تاریخی مرو را تصرف و ضمیمه قلمرو آن كشور كردند. مرو بارها حاكم نشین خراسان بزرگ، از شهرهای باستانی ایران و مهد فرهنگ ایرانی و احیاء زبان و ادبیات فارسی بود و سامانیان بزرگترین كتابخانه عمومی را كه الگوی كتابخانه های امروز جهان شده است در آنجا تاسیس كرده بودند. كتابخانه مرو در عین حال بزرگترین كانون پژوهشی قرون وسطا و نیز مركز تالیف و ترجمه و تكثیر كتاب به زبان فارسی بود. روسها قبلا بخارا و خیوه را تصرف كرده بودند. دولت وقت تهران دو واحد نظامی برای دفاع از مرو به فرماندهی دو شاهزاده قاجار روانه ساخته بود كه بین راه در حوالی قوچان، میان این دو شاهزاده اختلاف شخصی بروز كرد و به علت رنجش یكی از آنان از دیگری و بازگشت، ماموریت به اجرا در نیامد!.

استالین هنگام مرز بندی مجدد و ایجاد جمهوری های آسیای میانه برحسب ملیت و زبان محلی، مرو و بخارا را به تاجیكستان پارسی زبان نداد كه مبادا روزگاری با ایران و افغانستان، باردیگر امپراتوری ایران را تشكیل دهند.

تهران نه تنها اعتراضی به این تقسیم بندی استالین نکرد بلکه در صدد بر نیامده تا تلفظ عامیانه « عشق آباد » را اصلاح كند و دست كم از روزنامه ها بخواهد تا آن را با رسم الخط درست « اشك آباد » بنویسند كه بنای آن مربوط به دوران اشكانیان است.