چاقی و بارداری

چاقی از معضلات عصر جدید است به طوری که طبق آمار ۵۰ درصد افراد در غرب وزن بیشتر از حد معمول دارند. اما وزن طبیعی چگونه محاسبه می‌شود. وزن طبیعی و قد در ارتباط با هم هستند، به این …

چاقی از معضلات عصر جدید است به طوری که طبق آمار ۵۰ درصد افراد در غرب وزن بیشتر از حد معمول دارند. اما وزن طبیعی چگونه محاسبه می‌شود. وزن طبیعی و قد در ارتباط با هم هستند، به این شکل که وزن بر اساس کیلوگرم بر مجذور قد بر اساس متر تقسیم می‌شود و یک عدد به نام بی‌ام‌آی یا شاخص وزنی به دست می‌آید.

در صورتی که این عدد زیر ۵/۱۸ باشد وزن کمتر از حد طبیعی و فرد لاغر است. در صورتی که عدد موصوف از ۵/۱۸ تا ۲۵ باشد، به معنی این است که آن شخص وزن مناسبی دارد. حال اگر این عدد از ۲۵ تا ۳۰ باشد به عنوان اضافه وزن در نظر گرفته می‌شود، ولی اگر این عدد بالای ۳۰ باشد آن فرد چاق محسوب می‌شود.

چاقی زمینه‌ساز برخی بیماری‌ها مثل دیابت، فشار خون، آرتروز و بیماری‌های قلبی است. هرچه وزن بیشتر یا به عبارتی شاخص وزنی بالاتر باشد، احتمال بروز این بیماری‌ها بیشتر می‌شود، همین طور امکان دارد بیماری زودتر اتفاق بیفتد.

در دوران بارداری مشکل چاقی اهمیت بیشتری می‌یابد، چون نه تنها برای مادر تولید مشکلاتی می‌کند، بلکه عوارضی برای جنین هم دارد. نکته مهم دیگر این‌که در دوران بارداری امکان گرفتن رژیم و کاهش وزن نیست، چون کاهش وزن عوارض وخیمی برای رشد و نمو جسمی و مغزی جنین دارد.

پس بهترین راه این است که خانم‌ها قبل از بارداری با رژیم مناسب و طی چند ماه به وزن مناسب برسند تا هم سلامت‌شان تامین شود و هم احتمال بارداری موفق بیشتری داشته باشند چون در کسانی که وزن بالاتر از حد طبیعی یا شاخص وزنی بالای ۲۵ دارند، احتمال نازایی نسبی و سقط بیشتر می‌شود. اما در مواقعی که حاملگی به صورت ناخواسته اتفاق می‌افتد مادر نیاز به مراقبت بیشتری در دوران بارداری دارد و نباید در بارداری وزن کم کند، اما می‌بایست با رعایت رژیم کم نشاسته و کم‌چربی کمتر از دیگر زنان بارداری که وزن طبیعی دارند، وزن بگیرد. به این ترتیب کسانی که شاخص وزنی زیر ۵/۱۸ دارند باید بین ۵/۱۲ تا ۱۸ کیلو وزن بگیرند ولی مادران با شاخص وزنی ۵/۱۸ تا ۲۵ در طول بارداری بین ۵/۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم و با شاخص وزنی ۲۵ تا ۳۰ بین ۷ تا ۵/۱۱ کیلوگرم وبا شاخص وزنی بالای ۳۰ می‌بایست بین ۵ تا ۹ کیلوگرم وزن بگیرند اما در عین حال مادر باردار با دریافت مکمل‌های حاوی مواد معدنی مناسب بدون افزایش وزن اضافی سلامت خود و جنینش را حفظ می‌کند. در مادران چاق احتمال فشار خون بارداری و دیابت و مسمومیت بارداری (پره اکلامپسی) و عفونت‌های دوران بارداری و پس از زایمان بیشتر می‌شود. احتمال نارسایی قلبی و مرگ مادر و افسردگی بعد از زایمان نیز افزایش می‌یابد. همین طور در این مادران احتمال جنین درشت و سخت‌زایی و سزارین و عوارض آن بیشتر می‌شود. احتمال زایمان زودرس و جنین نارس و مرگ جنین در حین بارداری از دیگر پیامدهای چاقی مادران است و از همه مهم‌تر این‌که در زنان چاق احتمال تولد نوزاد با فلج مغزی و ضایعات سیستم عصبی بیشتر می‌شود.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان