باز‌اندیشی در دنیای مدرن

محمد اركون اندیشمند فرانسوی الجزایری الاصل، استاد تاریخ اسلام دانشگاه سوربن پاریس و استاد مدعو در دانشگاه‌های آمریكایی و اروپایی است.
او در سال ۱۹۲۸ در الجزایر متولد شد …

محمد اركون اندیشمند فرانسوی الجزایری الاصل، استاد تاریخ اسلام دانشگاه سوربن پاریس و استاد مدعو در دانشگاه‌های آمریكایی و اروپایی است.

او در سال ۱۹۲۸ در الجزایر متولد شد و زبان مادری او بربری، زبان دومش فرانسه و زبان سومش عربی است. او در مدارس فرانسوی به یادگیری دین‌اسلام پرداخت و در بهترین دانشگاه فرانسه درس خود را ادامه داد.

اركون علاقه خاص و وافری نسبت به اسلام كلاسیك دارد و در دانشگاه‌های متعدد اروپایی و در حوزه اروپا، اسلام و مدیترانه فعالیت می‌كند. او به عنوان سردبیر علمی روزنامه عربیكا نقش حائز‌اهمیتی در شكل‌گیری آموزش اسلام در غرب دارد و كتاب‌های زیادی را به زبان‌های انگلیسی، عربی و فرانسوی نوشته است. اسلام باز‌اندیشانه (۱۹۹۴) از جمله این كتاب‌هاست.

اركون حدود بیست سال پیش كتابی مشتمل بر مقالاتی در مورد قرآن نوشته است و در این كتاب سعی داشته دایر‌ه‌المعارف علوم قرآنی نوشته جلال‌الدین سیوطی متعلق به قرن پانزدهم را مد‌نظر داشته باشد و با نوشته‌اش به تقابل بین آنچه كه مسلمانان و دانشمندان عربی در قرن بیستم انجام داده‌اند، پرداخته است. در سال ۱۹۹۴ نیویورك تایمز «اسلام بازاندیشانه» را این‌گونه توصیف كرد: تصویری حاصلخیز از اسلام در امروز و در مورد نویسنده آن نوشت: «سخنگوی فرانسوی زبانی كه اسلام را طبق دنیای معاصر مورد باز‌اندیشی قرار داده است.» اركون تفكر اسلامی و جوامع اسلامی گذشته و حال را به شدت نقد می‌كند. او معتقد است تا زمانی كه ایمان قلبی به پیام قرآن وجود دارد، ‌قدرت روحانی بر قلب‌ها و اذهان مسلمانان حاكم خواهد بود. در این دیدگاه اعتقاد به خدا نیرویی پنهان بر جامعه حاكم می‌كند كه تمام حركت‌ها و تفكرات را هدایت می‌كند. اركون می‌گوید قرآن و مفاهیم آن باید در جامعه مورد بازخوانی

قرار گیرد و از قدرت مذهبی‌ای كه در ورای آن نهفته است در جهت قدرت‌بخشی به افراد و حكومت استفاده كرد و البته به اعتقاد او این بازخوانی منجر به انقلابی علمی، فرهنگی و قانونی در جامعه خواهد شد. نتیجه نهایی‌ای كه او متصور است رسیدن به جامعه اسلامی مدرن و پیشرفته است.