نفس های مغتنم میان دشت زخم ها

مجروحان شمیایی به طور عمده دارای ضایعه های ریوی, چشمی و پوستی هستند, ولی به دلیل مزمن بودن, از مشكلات اعصاب و روان و كاهش تمایلات عاطفی ومشكلات خانوادگی هم رنج می برند در اوایل جنگ تحمیلی در منطقه شلمچه, واقع در جنوبی ترین نواحی اشغال شده ایران, رژیم سابق عراق برای اولین بار به طور محدود اقدام به استفاده از سلاح شیمیایی كرد و این كار دومین بار نیز در منطقه میمك تكرار شد

عراقی ها از آذر سال ۱۳۶۱ به طور پراكنده از عوامل شیمیایی كشنده استفاده كردند. ابتدا مقدار محدودی از سولفور موستارد (عامل تاول زا) را به منظور درهم شكستن مقاومت رزمندگان ایران در تك های شبانه مورد استفاده قرار دادند.در سال ۱۳۶۲ عراق به كاربرد جنگ افزارهای شیمیایی در پیرانشهر و حوالی پنجوین مبادرت ورزید. ایران حادثه پنجوین را جنایت جنگی نامید و مجروحان جنگ شیمیایی به بیمارستان های تهران اعزام شدند. در اواخر ۱۳۶۳ عراق به دو علت از كاربرد جنگ افزارهای شیمیایی به طور موقت منصرف شد:به دلیل با اعتراض های قبلی اروپا و علنی شدن ابعاد گسترده كاربرد این جنگ افزارها در جنگ با ایران.استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی در بعد وسیع از سوی عراق از اوایل زمستان ۱۳۶۴ كه رزمندگان ایران با عملیات گسترده آفندی خود توانستند شهر فاو را تصرف كنند، مجددا آغاز شد.در اوایل سال ۱۳۶۶ عراق بار دیگر از جنگ افزارهای شیمیایی به طور انبوه در جبهه مركزی سومار استفاده كرد. پس از عملیات والفجر ۸ نیروهای عراقی به قدری از مواد سمی شیمیایی استفاده كردند كه تا آن زمان با چنین بعد گسترده ای نظیر و سابقه نداشت. حدود هفت هزار گلوله توپ و خمپاره حاوی مواد سمی علیه مواضع نیروهای ایران شلیك شد. ظرف ۲ روز هواپیماهای عراقی به طور مداوم بیش از هزار بمب شیمیایی در صحنه عملیات فرو ریختند و عراق متجاوز از ۳ تهاجم شیمیایی، به هدف های غیرنظامی در ایران، انجام داد.بمباران شیمیایی شهر مرزی سردشت توسط عراق در هفتم تیر ۱۳۶۶ فجیع ترین و وحشتناك ترین تهاجم از این نوع بود كه سبب كشته و مجروح شدن عده بسیاری از مردم غیرنظامی محلی شد. جمهوری اسلامی ایران این تهاجم را غیرانسانی اعلام كرد و شهر سردشت را نخستین شهر قربانی جنگ افزارهای شیمیایی در جهان بعد از بمباران هسته ای هیروشیما نامید.وحشیانه ترین مورد استفاده در اسفند ۱۳۶۶ در حلبچه بوده است كه وسیع ترین مورد استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی از زمان جنگ جهانی اول تاكنون به شمار می رود كه حداقل پنج هزار نفر از مردم این شهر را به كام مرگ فرستاد و هفت هزار نفر دیگر را مجروح كرد.فاجعه ای كه در حلبچه رخ داد بدون شك با فجایعی همچون بمباران اتمی شهرهای هیروشیما و ناكازاكی قابل مقایسه است.به كارگیری سلاح های شیمیایی از سوی عراق در حالی صورت می گرفت كه این كشور جزو ۱۲ كشور امضا كننده پروتكل ژنو راجع به منع استفاده از سلاح های سمی خفه كننده و تركیبات باكتریولوژیك قرار داشت. پروتكل ۱۹۲۵ میلادی ژنو استعمال سلاح های شیمیایی را منع می كند.پروفسور اوبن هندریكس رئیس آزمایشگاه سم شناسی بیمارستان دانشگاه گان (در شمال غرب بلژیك) می گوید: عراق از سه نوع گاز مختلف علیه حلبچه استفاده كرده است. وی تاكید كرد كه نیروهای عراقی شهر حلبچه را در روزهای ۱۷ و ۱۸ مارس (۲۷ و ۲۸ اسفند ۶۶) با گاز خردل، گازهای اعصاب و سرانجام با سیافوژن بمباران كرده اند. وی افزود كه این سه نوع سلاح به طور مجزا ولی با فاصله ای كوتاه و به صورتی كه مانند كوكتل بسیار سمی درآیند، مورد استفاده قرار گرفته اند.نیویورك تایمز آمریكا در ۶/۱/۱۳۶۷ نوشت: این عمل از هر جهت و به هر مفهوم یك جنایت جنگی است كه با انكارهای سست و رسمی عراق و عذر و بهانه های غیر رسمی در مورد استفاده از یك سلاح ناجوانمردانه در آمیخته است. برداشت های غیر علمی از سرانجام بیماران شیمیایی به دلیل بی اطلاعی مردم صورت می گیرد و سبب شده كه این بیماران و خانواده آنان در حال حاضر گرفتار نوعی وحشت نسبت به سرانجام كار خود باشند. از سوی دیگر بیماری ها و عوارض ناشی از جنگ های میكروبی پس از جنگ جهانی اول تنها در ایران به چشم می خورد و احتمال افزایش آمار مصدومان به دلیل عوارض آتی آنها همچنان وجود دارد.شاید به همین دلیل است كه در مناطق مرزی ایران بویژه نواحی جنوبی و جنوب غربی، بروز ناراحتی های تنفسی و انواع بیماری های ریوی هنوز هم شایع است.

میخائیل رمضان ، بدل صدام حسین رئیس جمهور خودكامه سابق عراق، در اظهاراتی پس از دستگیری اعتراف كرد كه رژیم بعث در یك مقطع زمانی و در قراردادی هنگفت با دولت انگلیس به اندازه ای مواد شیمیایی خریداری كرد كه بنا به گفته كارشناسان عراقی می توانست تا ۵ سال هر روز تمام مزارع خاورمیانه را سمپاشی كند؛ موادی كه صدام در چند نوبت برای ساخت بمب های شیمیایی مرگبار از آن بهره گرفت. دولت خودكامه بعثی عراق در جریان بازپس گیری جزیره فاو از ایران تنها در یك نوبت بیش از یكهزار بمب شیمیایی را بر سر ایرانیان ریخت. این كشور بارها و بارها در جنگ از سلاح های كشتار جمعی شیمیایی استفاده كرد و بر اثر سكوت بسیاری از كشورها تا حدی گستاخ شد كه در سال ۱۳۶۵، ۷۹ مورد و در سال ۱۳۶۶، ۶۰ مورد حمله شیمیایی سازمان یافته را علیه ایران انجام داد. كشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس بیشترین مواد را كه در ساخت بمب های شیمیایی به كار برده می شود در اختیار رژیم صدام حسین قرار دادند تا علی حسن مجید معروف به علی شیمیایی پسر عموی صدام آنها را در عملیات ها علیه ایرانیان و كردهای ساكن در مناطق مرزی به كار برد.در سالهای جنگ عراق و ایران، مردم شهرهای مرزی جنوب و غرب كشور دچار آسیب دیدگی ناشی از رویارویی با گازهای شیمیایی جنگی شدند. این پدیده تلخ سبب شد تا بیماران بسیاری پس از جنگ از عوارض دراز مدت ناشی از تماس با این گازهای سمی رنج ببرند. وجود نزدیك به ۵۰ هزار مصدوم شیمیایی شناسنامه دار در ایران و نبود منابع علمی كافی باعث شد تا انبوه مصدومان شیمیایی نسبت به بیماری خود و عوارض ناشی از آن كه سلامتی كودكان جنگ ندیده را نیز تحت الشعاع قرار می دهد، اطلاعات كافی و به روز نداشته باشند.

بی اطلاعی مردم، زمینه را برای برداشت های غیر علمی از سرانجام این بیماران فراهم كرد، به طوری كه این بیماران و خانواده آنان در حال حاضر گرفتار نوعی وحشت نسبت به سرانجام خود هستند. این وضعیت برای بیماران و خانواده آنان و جامعه ای كه این افراد در آن زندگی می كنند، نامطلوب است. از سوی دیگر، آگاهی از بیماری سبب می شود تاترس ناشی از آن از بین برود و بیمار توانایی پیدا كند كه برای مراقبت از خود و زندگی با بیماری خود برنامه ریزی كند. این وضعیت در شرایطی است كه بیماری ها و عوارض ناشی از جنگ های میكروبی در ۵۰ سال گذشته، تنها در ایران به چشم می خورد. بنابراین كشورهای صنعتی پیشرفته كه دارای توانایی علمی و پزشكی بالایی هستند، پس از دو جنگ بین الملل، نسبت به عوارض بمباران شیمیایی شناخت عینی ندارند.

تقویم جنگ های میكروبی

روز ۲۲ آوریل ۱۹۱۵ (در جریان نخستین جنگ جهانی) به نام روز تولد جنگ شیمیایی مدرن شناخته شده است. در این روز سربازان آلمانی در منطقه ای از بلژیك به نام یپرس با استفاده از ۶ هزار سیلندر گاز كلر، ۱۶۸ تن از این گاز كشنده را علیه نیروهای آمریكایی و انگلیسی رها كردند. این حادثه منجر به مرگ ۶ هزار نفر از سربازان متفقین بویژه نیروهای انگلیسی شد. آثار كشنده ناشی از حمله شیمیایی، دو طرف جنگ را برای استفاده چند باره از این سلاح های خطرناك وسوسه كرد، به طوری كه تا پایان جنگ اول جهانی، ۱۲۵ هزار تن عوامل و مواد شیمیایی به كار گرفته شد كه منجر به زخمی و كشته شدن نزدیك به یك میلیون نفر شد. عوارض هولناك ناشی از سلاح های شیمیایی در جنگ اول جهانی، كشورهای جهان را بر آن داشت تا با امضای توافقنامه ای بین المللی، استفاده از سلاح های سمی و شیمیایی را ممنوع كنند. به همین منظور در سال ۱۹۲۵ توافقنامه ژنو به امضا رسید كه در آن به كارگیری سلاح های شیمیایی در جنگ منع شده است.

---