لئونارد سودلر Leonard Swidler

لئونارد سودلر از جمله كسانی است كه نقش بنیادگزارانه در عرصه گفت وگوی بین ادیان دارد وی در حوزه گفت وگوی بین ادیان و فرهنگ ها دارای نظریه پردازی است

لئونارد سودلر از جمله كسانی است كه نقش بنیادگزارانه در عرصه گفت‌وگوی بین ادیان دارد. وی در حوزه گفت‌وگوی بین ادیان و فرهنگ‌ها دارای نظریه‌پردازی است. یكی از مقالات وی به نام «ده فرمان گفت‌وگو» تاكنون به چهل زبان زنده دنیا ترجمه شده است.

پروفسور سودلر در سال ۱۹۲۹ در آلمان به دنیا آمد. وی دوران دبیرستان خود را در میان حوادث تلخ جنگ جهانی دوم طی كرد، از این رو خود را پرورده در یك «اندوه عظیم» می‌خواند. دوره لیسانس خود را در رشته تاریخ و فلسفه به پایان برد. پس از آن دو سال در مدرسه اسقفی به تحصیل الهیات پرداخت، اما ترجیح داد به جای زندگی كشیشی دارای یك زندگی علمی و آكادمیك باشد. به همین دلیل بدون اخذ حكم رسمی انتصاب كشیشی آن رشته را به پایان برد. در ادامه تحصیلاتش موفق به دریافت مدرك كارشناسی ارشد در رشته تاریخ، فلسفه و ادبیات شد و در سال ۱۹۵۷ نیز به اخذ درجه دكتری در همین رشته از دانشگاه ویسكانسین نایل شد. در همین سال با آرلن آندرسن ازدواج كرد و برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی به آلمان بازگشت. در زمان اقامت خود در آلمان موفق به اخذ گواهی الهیات مقدس در حوزه الهیات كاتولیك از دانشگاه توبینگن شد. در سال ۱۹۶۰ دوباره به امریكا بازگشت تا به تدریس در دانشگاه‌های آن كشور بپردازد. از سال ۱۹۶۶ نیز در دپارتمان ادیان دانشگاه تمپل به تدریس در زمینه كاتولیك و گفت‌وگوی میان ادیان مشغول شد. هم اكنون نیز استاد كرسی تفكر كاتولیك و گفت‌وگوی میان ادیان دانشگاه تمپل امریكاست. وی همچنین سردبیر مجله مطالعات یكپارچه جهانی است كه از سال ۱۹۶۳ با نظارت دانشگاه تمپل منتشر می‌شود. این مجله فصلنامه‌ای علمی و تخصصی است كه به عنوان مهم‌ترین مجله در زمینه گفت‌وگوی بین ادیان و ایدئولوژی‌ها مطرح است.

از سودلر تاكنون بیش از ۵۰ كتاب و ۱۵۰ عنوان مقاله چاپ شده است كه در تمامی آنها به تبیین مهم‌ترین مباحث مربوط به مسیحیت، كاتولیسم، ادیان و بویژه گفت‌وگوی میان ادیان پرداخته است.

● كتاب‌های او

▪ «آینده گفت‌وگوی دین» (۱۹۹۰)

▪ «مرگ یا گفت‌وگو، از تك‌سخنی تا عصر گفت‌وگو» (۱۹۹۰)

▪ «حقوق بشر، گفت‌وگویی میان مسیحیان، ماركسیست‌ها و دیگران» (۱۹۹۱)

▪ «به سوی قانون اساسی كاتولیك» (۱۹۹۶)

▪ «برای تمام زندگی به سوی اعلامیه جهانی اخلاق جهانی» (۱۹۹۸)

● مقالات

▪ «ده فرمان گفت‌وگو؛ قواعد اصلی گفت‌وگوی میان دینی و میان ایدئولوژی»

▪ «گفت‌وگوی جهانی و اخلاق جهانی»

▪ « چشم‌انداز هزاره سوم؛ عصر گفت‌وگوی جهانی؛ گفت‌وگو یا مرگ»

▪ «آزادی دین و گفت‌وگو»

وی عمیقاً تحت تأثیر اعلامیه واتیكان، كه پاپ سیزدهم صادر كرده است، قرار دارد. این تأثیر سبب شده است كه وی را پدر جنبش جدید گفت‌وگوی ادیان بدانند. همچنین بسیاری از نهادهای عهده‌دار گفت‌وگوی میان ادیان، از جمله پارلمان ادیان جهان، مبانی فكری خود را وامدار سودلر هستند. وی همچنین در سال ۱۹۷۸ «موسسه گفت‌وگو بین ادیان و فرهنگ‌ها» را تأسیس كرد كه به گفته خود او بازوان ستادی و بیرونی فصلنامه به شمار می‌آید. در سال ۱۹۹۵ نیز با همراهی آشوك گانجدین، یكی از استادان دانشگاه هاروارد، «موسسه گفت‌وگوی جهانی» را تأسیس كرد. این موسسه با تأكید بر «گفت‌وگوی عمیق» تمامی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی را كه با این موسسه در ارتباطند، به همكاری و همزیستی بیشتر برای پیشبرد فرآیند گفت‌وگوی میان ادیان در سراسر جهان فرامی‌خواند.

اما آنچه پروفسور سودلر را برجسته كرده، برخی آرا و عقاید وی است كه با گذشت زمان تئوریزه شده‌اند و امروزه به عنوان نظریه‌های گفت‌وگو مطرح هستند. در مقاله‌ای با عنوان «نگاهی به هزاره سوم؛ عصر گفت‌وگوی جهانی؛ گفت‌وگو یا مرگ» تلاش می‌كند نشان دهد بشر در دوران سخت گذار از دوره «تك‌سخنی» به دورانی قرار دارد كه خصیصه آن «گفت‌وگو»ست. پیشرفت تكنولوژی موجب تسهیل هرچه بیشتر گفت‌وگو شده است. لذا گفت‌وگو نه تنها ممكن شده، بلكه ضرورت آن از هر زمان دیگر بیشتر شده است. از نظر سودلر این امر خود دلیلی بر حیاتی بودن گفت‌وگوی ادیان است.

در ارتباط با آزادی دین و گفت‌وگو سودلر معتقد است كه تمام تمدن‌ها در دل خود دینی را پرورانده‌اند. محدودیت‌های فكری می‌توانند به سدی در مقابل دستیابی به راه‌حل ضروری برای مشكلات تبدیل شوند و در نتیجه سبب افول آن تمدن شوند. اما جهان مسیحیت از این قاعده مستثنی شد. جدایی دین از دولت باعث بالندگی انسان شد و به او این اجازه را داد تا با تكیه بر خود به رفع مشكلاتش همت گمارد. اما آزادی كامل دین تا پیش از گفت‌وگوی معتبر میان ادیان در قرن بیستم اتفاق نیفتاد. راز ماندگاری جهان مسیحیت تبدیل شدن آن به تمدن غرب است. این تمدن به طرز وسیعی در حال عقب راندن تمدن‌های دیگر و مبدل شدن به تمدنی جهانی است. گفت‌وگو به این معنا كه درها را برای آموختن از دیگران بگشاییم، موجب می‌شود جهانی‌شدن تمدن غربی از حالت مخرب بودن به سازنده بودن تبدیل شود.

در ارتباط با اخلاق نیز سودلر از چارچوب اخلاق درون‌دینی و منطقه‌ای وارد عرصه اخلاق جهانی می‌شود كه به عقیده وی از متن آموزه‌های تمام ادیان جهان قابل استخراج است. در این راه با همفكری هانس كونگ در تدوین اعلامیه اخلاق جهانی و تدوین بیانیه پایانی پارلمان ادیان جهان با عنوان «اخلاق جهانی» نقش اساسی ایفا كرده است. وی با تأسیس موسسه گفت‌وگوی جهانی به این مهم پرداخته و در عرصه عمل با برقراری ارتباط نهادی با موسسه اخلاق جهانی به بسط این اندیشه در جهان كمك كرده است.