تهران و چنارهایش تهران

تهران قدیم و درخت چنار، دو یار دیرین یکدیگر هستند که هر کس مختصری از تاریخ تهران اطلاعی داشته باشد، می‌داند که چنار نماد استواری از شهر تهران است، به قولی این دو یار غارند. شهرت …

تهران قدیم و درخت چنار، دو یار دیرین یکدیگر هستند که هر کس مختصری از تاریخ تهران اطلاعی داشته باشد، می‌داند که چنار نماد استواری از شهر تهران است، به قولی این دو یار غارند. شهرت چنارهای تهران مربوط به دوران صفویه است که حتی عده‌ای از خارجیانی که آن دوره به ایران می‌آمدند از شهر تهران به چنارستان یا شهر چنارها یاد می‌کردند. در دوران سلطنت شاه عباس غرس درخت چنار در تهران باب شد و شهرت این چنارهای شاه‌عباسی را همه مورخان می‌دانند. در تهران در محدوده حصار صفوی یعنی از خیابان ری تا خیابان شاهپور (وحدت اسلامی) و از خیابان امیرکبیر تا خیابان مولوی، چنارهای کهنسالی بوده است که برخی از ‌آنها هنوز هم وجود دارند و سایر چنارها در ارگ سلطنتی و تعدادی در امامزاده‌ها و اطراف آنجا قرار دارند.

معروف‌ترین چنارهای تهران قدیم

چنارهای اطراف گود زنبورک خانه:

در جنوب محله بازار در کوچه گود زنبورک خانه، چنارهای کهنسالی به چشم می‌خورند که از دوران قاجاریه تا به امروز پابرجاست.

چنار عباسعلی:

این درخت چنار در دوران ناصری، چنار کهنسالی بود که با خواب‌نما شدن یکی از زنان گیس سفید اندرون این چنار مقدس شد تا آنجا که به امامزاده عباسعلی معروف شد و دور ‌آن را نرده‌ای سبزرنگ کشیدند و از آن پس زنان و حاجتمندان بر شاخه‌های این درخت دخیل می‌بستند و حاجت‌شان را می‌خواستند که سرانجام برای احداث ابنیه جدید در ارگ از بیخ و بن آن را کندند و از میان بردند.

چنار خونبار:

در محله پاچنار بازار، حوالی بقعه امامزاده سیدولی، درخت چناری وجود داشت که اگر با جسم برنده‌ای مثل چاقو پوست آن را می‌شکافتند، مایعی شبیه خون از آن بیرون می‌زد که اکنون دیگر وجود خارجی ندارد وجه تسمیه نام پاچنار از آن چنار است.

چنار پنجعلی:

این چنار در حوالی عمارات غربی وزارت دارایی کنونی قرار داشت که زایران پنجعلی را برای حاجت‌روایی به آن می‌بستند بنابراین به این نام شهرت یافت.

چنارهای عباسی یا شاه عباسی:

چنارهایی بوده که به فرمان شاه عباس صفوی در ارگ سلطنتی که در آن دوره به چهارباغ معروف بوده، کاشته شده است که برخی از آنها هم‌اکنون در محوطه کاخ گلستان و اطراف آن وجود دارند.

چنارهای امامزاده یحیی:

این چنارها که در محوطه امامزاده قرار داشت، از چنارهای قدیمی در تهران محسوب می‌شد.

چنار قریه بریانک:

چنار بسیار قدیمی این آبادی که هفت شاخه دارد به هفت چنار شهرت یافته است که در میان مردم وجهه مقدسی پیدا کرده است.

چنار امامزاده صالح:

این چنار به گفته مادام دیولا فوا فرانسوی، چنار عجیب و غریبی است که کمتر نظیر آن در دنیا پیدا می‌شود که گفته می‌شود بی‌شک از شاهکارهای خلقت پروردگار بوده که قبل از همجواری امامزاده وجود داشته است که چندین افسانه را به خود اختصاص داده است که متاسفانه در چند سال گذشته از بیخ و بن کنده و از صفحه روزگار محو شده است.

چنارهای باغ فردوس:

این باغ که مربوط به دوره ناصری است، چنارهای باقدمتی دارد که مورخان تخمین زده‌اند که پیش از مالکیت معیرالممالک وجود داشته است.

چنارهای باغ امین‌السلطان:

باغ امین‌السلطان که امروزه به‌نام پارک قیطریه و محله قیطریه معروف شده است، از آن میرزا علی اصغرخان امین‌السلطان، صدراعظم ناصرالدین‌شاه بود. وقتی وی این اراضی را خرید در بخش بزرگی از باغ، عماراتی بنا کرد و نیز درختانی غرس نمود اما چنارهای این محل مخصوصا آنهایی که در مرکز پارک قرار دارد، به گفته‌ مورخان قدمت بیشتری از دوران امین‌السلطان دارد.

چنارهای خیابان ولیعصر:

از نمادهای ارزنده و بی‌نظیر طولانی‌ترین خیابان پایتخت، چنارهای این خیابان محسوب می‌شود که به فرمان پهلوی اول غرس، آبیاری و نگهداری شده است که حدود ۸۰ سال از عمر آنها می‌گذرد و جزو میراث طبیعی شهر تهران به شمار می‌رود.

برگرفته از کتاب برگ‌هایی از تاریخ تهران