پایتخت یا شهردار پایتخت

هماوردطلبی احمدی نژاد برای مدیریت تهران

هرچند گفت وگوی اخیر محمود احمدی نژاد در تلویزیون تحت تاثیر بحث رسانه یی بر سر ماندن یا نماندن محسن هاشمی بر کرسی ریاست بر متروی تهران قرار گرفت اما با مروری دوباره بر اظهارات رئیس دولت این گونه می نماید که این بار هدف محمود احمدی نژاد، آیت الله هاشمی رفسنجانی و خانواده اش نبود و اگرچه از این رهگذر گوشه یی هم به محسن هاشمی زد اما مقصود از این گفت وگو نه موضوعی در گذشته که مساله یی در آینده است، چراکه محمود احمدی نژاد در این گفت وگو که پنجشنبه گذشته از برنامه تهران ۲۰ برای پایتخت نشینان پخش شد، از برنامه تازه خود خبر داد؛ «از امشب بحث های تهران ر ا به جد پیگیر می شوم.» جمله یی که می تواند زنگ های خطر یا به نوعی اعلام هماوردی با محمدباقر قالیباف شهردار تهران باشد؛ «بالاخره پاسخگوی تهران واقعاً کیست؟ این نکته مهمی است. دولت به طور کلان خود را مسوول می داند اما وقتی در ساز و کار اجرایی مقداری مشکلات پیدا می شود ما فکر می کنیم مدیریت شهر تهران باید متمرکز باشد و کار کند و پاسخ دهد.» و به این ترتیب بود که زنگ ورود به میدان برای شهردار تهران را به صدا درآورد و به قول معروف نه تنها «هل من مبارز» طلبید بلکه خود را پیروز، مسوول و پاسخگوی مدیریت شهری دید که اختیارش در دست محمدباقر قالیباف رقیب دیرین اوست. در دوره ریاست جمهوری نهم بود که قالیباف همزمان با محمود احمدی نژاد برای کاندیداتوری ثبت نام کرد. آن روزها قالیباف سردار بود و آخرین سابقه اش در عرصه اجتماعی فرمانده نیروی انتظامی سراسر کشور.

اما محمود احمدی نژاد بهشت نشین بود و شهردار پایتخت که نه تنها در تهران نتوانسته بود آوازه یی چون غلامحسین کرباسچی کسب کند بلکه در سایر نقاط کشور نیز چندان شناخته شده نبود. وی را در آن دوره بیشتر به واسطه دیدارهای مردمی در پایتخت و وام های ازدواج شهرداری می شناختند. اما در بزنگاه انتخابات سرداری که رویای ریاست جمهوری را برای خود تعبیرشده می دید، قافیه را به رقیب نه چندان نام آشنا واگذار کرد. کروبی خواب ماند و قالیباف کابوس از دست دادن ردای ریاست جمهوری را که مشاورانش وعده داده بودند به قامت او بریده و برازنده است، دید. محمود احمدی نژاد شهردار، رئیس جمهور شد و سردار، شهردار. اولین تقابل این دو هم وقتی بود که احمدی نژاد نخواست آبروداری کند و نشان دهد رقبایش دیگر رقیب نیستند و همکار اویند. اگرچه احمدی نژاد روزی به خاطر اینکه سیدمحمد خاتمی او را به جلسه هیات دولت دعوت نمی کرد به او خرده گرفت اما در هیات تحت امرش را به روی قالیباف بست. در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دهم خیلی از رسانه ها شروع کردند به گمانه زنی درباره کاندیداتوری قالیباف و پیش بینی کردند بعید نیست او هم بخواهد از سکوی پرش شهرداری برای رسیدن به کاخ ریاست جمهوری استفاده کند و زخم سال ۸۴ را سال ۸۸ مرهم بنهد اما به دلیل های اعلام نشده قالیباف نامزد نشد و همان شهردار باقی ماند، شهردار پایتخت؛ پایتختی که احمدی نژاد از شهرداری اش به ریاست جمهوری رسید.

اما سوالی که هم اکنون پیش می آید این است که این هماوردطلبی احمدی نژاد به چه علت است؟ آیا در راستای همان انتقاد از قالیباف است که یکی دو سال پیش هنگامی که پایتخت را برف سنگینی فراگرفته بود او مقابل دوربین ها کفشش را تکاند و از شن هایی که شهرداری برای آب کردن برف ها روی آسفالت ریخته، انتقاد کرد و گفت این شن ها آسفالت را خراب می کند یا در پی خط و نشان کشیدن برای شهرداری از جناح همسو است که در انتخابات گذشته برخی از معاونانش در ستادهای انتخاباتی میرحسین موسوی رقیب او دیده شدند و خود نیز خلبانی هواپیمای محسن رضایی دیگر رقیب رئیس دولت نهم را عهده دار شد تا حمایت نکردنش از احمدی نژاد را علنی کند. اما با مروری بر اظهارات اخیر رئیس دولت دهم گویا نگاه احمدی نژاد نه به گذشته که به آینده است. هرچند او در ابتدای سخنانش کوشید با گفتن جملاتی نظیر اینکه ؛ «از بهترین دوران عمرم آن دو سالی بود که در شهرداری تهران در خدمت مردم بودم. آن زمانی که احساس کردم خادم هستم و می توانم خیابان های تهران را تمیز کنم. آن احساس خیلی شیرین بود که همیشه در ذهن و دل من است» فضای نوستالژیکی به بحث بدهد و یاد گذشته را زنده کند اما بعید به نظر می رسد احمدی نژاد خواب شهرداری دیده اما بعید به نظر نمی رسد او خواب شهرداری که باز هم رویای ریاست جمهوری در سر می پروراند را دیده و حالا می خواهد مانع از تعبیر این خواب شود.

شاید از این رو بود که مشکلات ریز و درشت تهران را فهرست کرد و برای هر کدام هم برنامه یی ریخت. از مترو و منوریل و اتوبوس گرفته تا حاشیه نشینی تهران، از ترافیک و آلودگی های صوتی و تصویری تا قبرستان پایتخت و... هرچه به تهران مربوط است. اگرچه احمدی نژاد توضیح نداد چرا پیش از آنکه به فکر پاسخگویی مسائل پایتخت باشد، سخنگو معرفی نکرده و چرا در حالی که وزیر راهش در دولت نهم یکی از پرتذکرترین وزرا از سوی مجلس بود و مسائل راه های ارتباطی بین کشور همچنان باقی است او به فکر راه های پایتخت است، اما با چمدانی پر از راه حل برای تهران به تلویزیون آمد و گفت وگوی به تعویق افتاده اش را به این مسائل اختصاص داد. «ما برای تهران راه حل دادیم و من فکر می کنم به زودی باید در مسائل تهران دخالت کنم چون می بینم با بگو مگوهای بی جهت مردم در ترافیک عذاب می کشند. بنده به عنوان یک کارشناس ترافیک معتقدم مترو قطعاً برای تهران لازم است اما در کنارش معتقدم باید در زمینه مترو سرمایه گذاری کنیم. ساخت مترو در زمین تهران به تدریج انجام می شود و این، زمان طولانی می برد مگر اینکه با سرعت انجام بدهند. ۳۰ سال است کارهای مترو در تهران انجام می شود، اما بالاخره ما چند کیلومتر مترو داریم و در چند کیلومتر آن قطار حرکت می کند؟ زمین تهران سست است و شما از هر زمین شناس و تونل سازی بپرسید، می گوید کار سخت است و گران درمی آید. این را ما باید انجام دهیم و این زیرساخت لازم است و هفت خط برای آن تصویب شده است. دولت هم طبق معمول بودجه ها را خواهد داد اما هیچ وقت سرعت ساخت مترو نمی تواند از سرعت رشد تقاضا جلو بزند. تقاضا جلو زده و ما عقب هستیم. باید از روش هایی استفاده کنیم که سریع تر به ما نتیجه بدهد. دولت خود مدیریت مترو را بر عهده می گیرد، بودجه اش را می گذارد و می سازد و قیمت آن را نیز تا۱۰ ، ۱۵ سال بالا نخواهد برد و به سرعت هم آن را تمام خواهد کرد. من این تصمیم را گرفته ام و حتماً مدیر تعیین می کنم و قطار هوایی را هم خواهیم کشید.

اما خواهشم از شورای شهر و شهرداری این است که همکاری کنند، ما هیچ نمی خواهیم، یک ریال هم نمی خواهیم. بالاخره چهار سال دولت پول می دهد و از آن طرف با یکسری حرف هایی که واقعیت ندارد، مواجه است.»، «از امشب بحث های تهران را به جد پیگیر می شویم، دولت اجرای مترو را خود در دست می گیرد و با قاطعیت اجرا می کند. ما فشار آوردیم و بودجه سنگینی را برای فاضلاب تهران در دولت نهم تصویب کردیم، این بودجه ۳۰ برابر شده است و به لحاظ ساختاری نیمی از آن تمام شده و نیم دیگر شروع شده است که باید انجام دهیم. این کار خیلی بزرگی است و برای آلودگی هوای تهران نیز معاون محیط زیست خود را مامور کردم تمام راهکارهای ممکن را پیدا کند و سه ماه به آنان فرصت دادم که همه کارشناسان را دعوت و سطح جهان را نیز مطالعه کنند و با حفظ تردد موجود، برای این وضع راهکار بیندیشند و اتفاقی بیفتد که آلودگی را کاهش دهیم. در زمینه توسعه گازسوز کردن واقعاً کار خوبی در دولت نهم صورت گرفته است، الان هم فشار می آوریم و در تمام تهران ایستگاه های گازسوز کردن خودروها را توسعه می دهیم. برای حل مشکل مسکن نیز مسکن مهر را داریم که برای نخستین بار در ۵۰ سال اخیر، منحنی قیمت مسکن بعد از یک پله تند، پایین آمد. باید الگوی مسکن و زندگی در تهران را عوض کنیم البته برای کسانی که الان ساکنند، نمی توانیم اما برای رشد جمعیت می توانیم این کار را انجام دهیم. من با زندگی در خانه های ۴۰ ، ۵۰ متری مخالفم. فکری که برای شهرسازی است ایرانی نیست. فکر زندگی با این واحدهای مسکونی کوچک، فرهنگ و اندیشه ایرانی نیست. در حالی که ما یک کشور گسترده هستیم چرا مردم نباید در خانه یی زندگی کنند که حیاط و باغچه یی داشته باشد و این امکان در تهران نیز برای ساکنانی که الان هستند، امکان پذیر نیست اما باید به مرور به وجود آید، برای رشد جمعیت واقعاً این کار شدنی است، امکاناتی داریم در همین اطراف تهران و این امکانات در همه شهرهای بزرگ وجود دارد.»، «استان تهران و به ویژه شهر تهران به تفریحگاه های بزرگ نیاز دارد.

اگر یک خانواده تهرانی بخواهد سالی دو بار از تهران بیرون برود هزینه زیادی دارد به طوری که بیشتر مردم تهران قادر به پرداخت آن نیستند. باید هزینه ها را کاهش دهیم و راه های دسترسی را تسهیل کنیم. ساخت بزرگراه تهران - شمال را که تقریباً متوقف شده بود جلو انداخته ایم و در شمال و مناطق زیارتی نیز طرح های بزرگراهی و طرح های گردشگری و اقامتی در دست اجرا داریم. مردم از صبح تا شب زحمت می کشند و این فشارهای تبلیغاتی و سیاسی را نیز بدون اینکه در آن نقشی داشته باشند، باید تحمل کنند. مردم تهران باید بار مرکزیت کشور و ترافیک را تحمل کنند پس باید حداقل فضاهایی داشته باشیم که خانواده ها بتوانند در روزهای تعطیل نفسی بکشند. الان اگر کسی در شمیران ساکن باشد و بخواهد برای دفن عزیزش به بهشت زهرا برود زمان زیادی می برد. به هر حال این فرهنگ در ایران وجود دارد که با رفتگان خود در ارتباطند. تهران باید حداقل چهار قبرستان بزرگ داشته باشد و دسترسی ها کوتاه شود که این امر باعث کاهش رفت و آمدها و کاهش ترافیک و فشارهای عصبی می شود.

در داخل شهر چندین امامزاده وجود دارد که باید اینها را فعال کنیم تا مردم بتوانند عزیزان از دست رفته خود را در همان جا دفن کنند. برخی گفتند این مساله خلاف بهداشت است در صورتی که در همه شهرهای دنیا قبرستان ها در محلات است و این مساله آثار فرهنگی مثبت دارد و روح را لطیف می کند. در مورد درآمد مدیریت شهری اگر درآمدهای مدیریت شهری فقط از ساخت و ساز ساختمان باشد باید توجه داشت هر ساختمانی که ساخته می شود هزینه مدیریت شهری را بالاتر می برد. هر یک متر بنا که ساخته شود حداقل به یک متر فضای سبز و خیابان نیاز دارد که این هزینه ها را شهرداری نمی تواند از محل عوارض پرداخت کند.»البته این تنها بخشی از برنامه های احمدی نژاد بود که به گفته وی برای پایتخت در نظر گرفته شده است. اما سوالی که برخی ناظران مطرح کرده اند این است که این برنامه ها برای پایتخت است یا شهردار پایتخت.

فرناز حسنعلی زاده