تو را چه می خوانند

بچه که بودیم چیستانی بود که می پرسید «آن چیست که همه دارند » جوابش «اسم» بود دقیقا همان چیزی که همه دارند

بچه که بودیم چیستانی بود که می‌پرسید: «آن چیست که همه دارند؟» جوابش «اسم» بود. دقیقا همان چیزی که همه دارند. البته همه حس مشترکی نسبت به اسم‌هایشان ندارند. کسانی هستند که اسمشان را دوست دارند، کسانی که اسمشان را دوست ندارند و کسانی که حتی مجبور شده‌اند اسمشان را عوض کنند.

تعداد والدینی که برای انتخاب اسم فرزندشان وسواس به خرج می‌دهند، فهرستی از اسامی محبوبشان انتخاب می‌کنند و از بزرگان فامیل مشورت می‌گیرند کم نیستند، اما بعضی‌ها هم بی‌توجه به معنا و مفهوم اسم، تنها دنبال اسمی هستند که مثلا با اسم خودشان هم‌آوایی داشته باشد و یا صرف این‌ که از قبل چنین اسمی را شنیده باشند، انتخابش می‌کنند.

البته برای این دسته آخر سازمان ثبت احوال خودش وارد عمل می‌شود و برای اسم بی‌مسما شناسنامه صادر نمی‌کند.

چند دهه پیش اما کار به این شکل نبود و هر کسی می‌توانست هر اسمی حتی بی‌مسما برای فرزندش انتخاب کند، اتفاقا به همین دلیل بود که لیستی از اسامی عجیب و غریب از سوی ثبت‌احوال اعلام و تاکید شد که اگر صاحب چنین اسامی‌ای هستید، می‌توانید عوضش کنید.

سازمان ثبت‌احوال اعلام کرده بود اسم‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود مثل عبدالات، عبدالعزی (لات و عزی نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است.)، اسم‌های مرکب ناموزون مثل سعید بهزاد، شهره فاطمه و حسین معروف به کامبیز، اسامی‌ای اعم از عناوین لشکری یا کشوری یا ترکیبی از اسم و عنوان مثل سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار یا سروان محمد و شهردار علی قابل تغییر هستند.

تاکید شده بود که اگر اسمتان لقب خاصی هم هست می‌توانید عوضش کنید مانند ملک‌الدوله، خان یا شوکت‌الملک، حاجیه سلطان و سلطانعلی.

البته این اسم‌های ممنوعه لیست بلندی دارد و اینها چند نمونه از اسم‌های قدیمی و قابل تغییر محسوب می‌شوند.

● اسم خوب، شخصیت خوب

اسم خوب و زیبا داشتن فقط ملاک خوبی برای قضاوت در مورد انتخاب والدین نیست. ماجرا ریشه علمی هم دارد. درواقع نتایج تحقیقات نشان می‌دهد داشتن یک اسم زیبا و خوش‌آهنگ نه تنها احساس اطمینان فرد را افزایش می‌دهد بلکه موجب می‌شود دیگران به طور مثبت‌تری به وی نگاه کنند.

پژوهشگران انگلیسی و آمریکایی در تحقیقات خود نشان داده‌اند که انتخاب اسم برای فرزندان بزرگ‌ترین چالش والدین است چرا که اسم‌ها شخصیت انسان‌ها را می‌سازند.

جالب است بدانید که محققان انگلیسی با بررسی ۳ هزار خانواده دریافتند که یک پنجم والدین از اسمی که برای فرزندان خود انتخاب کرده‌اند، پشیمان هستند.

همچنین در تحقیقات دیگری که محققان دانشگاه نورث وسترن در ایلینویز انجام دادند مشخص شد انتخاب اسم بسیار مهم‌تر از آن چیزی است که تاکنون تصور می‌شد و شاید به همین دلیل است که کتاب‌های اسم نزد مردم از محبوبیت بالایی برخوردارند.

دیوید فیلیو، سرپرست این تیم تحقیقاتی می‌گوید: این که افراد چه کار می‌کنند و به چه فکر می‌کنند اهمیت چندانی ندارد. در واقع مغز انسان به محض شنیدن اسمی که تلفظ می‌شود پالس‌هایی را ارسال و دریافت کرده و با توجه به اسم فرد درباره وی قضاوت می‌کند.

به گزارش مهر، این محقق توضیح می‌دهد: روشی که ما را با آن صدا می‌زنند یک نماد و یک آینه است. در واقع اسم همانند یک کارت ویزیت معرف و بیانگر شخصیت درونی ماست. آوا و معنایی که یک اسم دارد مستقیم روی رفتار و قضاوت دیگران نسبت به ما اثر می‌گذارد. آهنگ و معنای اسم یک فرد حتی بر تولید هورمون‌های اکسیتوسین، دوپامین و اندورفین نیز اثر می‌گذارد. می‌توانیم بگوییم نامی که ما را بدان می‌خوانند بر توسعه ما تاثیر می‌گذارد.

به گفته او گذاشتن یک اسم تا حدودی دخترانه روی یک پسر می‌تواند مشکلاتی جدی بر حس ناامنی وی ایجاد کند. همچنین اسامی خیلی اصیل یا کمیاب می‌تواند اشخاصی بسیار متفاوت را بار آورند.

این محققان پس از تجزیه هزار و ۷۰۰ ترکیب حرف و آوا دریافتند که گذاشتن اسامی دلپذیر و دخترانه بر دختران موجب می‌شود آنها شخصیت زنانه‌تر و ظریف‌تری داشته باشند. این در حالی است که اسامی پسرانه و غیرمعمولی که روی دختران گذاشته می‌شود شخصیت این دختران را خشن‌تر و جدی‌تر می‌کند.

براساس این تحقیق دختران دبیرستانی که اسامی پسرانه‌ای داشتند بیشتر به دروس ریاضیات و فیزیک علاقه‌مندی نشان می‌دادند، در حالی که دخترانی که دارای اسامی دخترانه‌ای بودند بیشتر به دروس علوم انسانی علاقه داشتند.

● ثبت‌احوال چه می‌گوید؟

مسوولان ثبت‌احوال اعلام کرده‌اند که برخی از والدین پس از تولد فرزندان خود برای آنها نام‌های ترکیبی ناموزون یا خارجی بدون معنا و مفهوم ایرانی انتخاب می‌کنند، اما این سازمان به منظور حفظ ریشه‌های فرهنگی کشور با این اقدام آنها مخالفت کرده و انتخاب نام را مشروط به تایید و صدور مجوزدر کمیته ۴ نفره این سازمان می‌کند.

کمیته ۴ نفره تایید اسامی متشکل از ۲ استاد دانشگاه دارای دکتری ادبیات فارسی و ادبیات عرب و مدیرکل ثبت‌احوال و معاون سجلی این سازمان است.

اسامی غیرمتعارف باید برای تایید در این کمیته مورد بررسی قرار بگیرند و به تایید نهایی برسند.

ظاهرا هر ماه حدود ۳۰ تا ۴۰ پرونده انتخاب نام برای طرح در این کمیته مطرح می‌شود و به طور معمول در ۷۰ درصد موارد، انتخاب اسم به تایید کمیته می‌رسد و در ۳۰ درصد نیز نام‌هایی از سوی کمیته به والدین پیشنهاد می‌شود.

مدیرکل ثبت احوال استان تهران در این خصوص به والدین توصیه می‌کند: شرایط نامگذاری صحیح برای فرزندان را با مطالعه و دقت انجام دهند و‌ از نام‌های بدون معنا و مفهوم و صرفا رایج در فرهنگ بیگانه که ریشه‌ای در فرهنگ خودی ندارند، استفاده نکنند.

سیداحمد قشمی با بیان این که انتخاب نام صحیح برای فرزندان یکی از حقوق آنها و به عهده والدین است، می‌گوید: برخی از خانواده‌ها اقدام به ترکیب کردن اسامی ایرانی و خارجی به صورت ناموزون می‌کنند که این در آینده فرد را دچار مشکل هویتی خواهد کرد.

به گفته قشمی برخی افراد حتی معنای نامی را که برای فرزند خود انتخاب می‌کنند، نمی‌دانند و پس از آشنایی با این معنا متوجه اشتباه بودن این اقدام می‌شوند.

او ادامه می‌دهد: برای تسهیل در انتخاب اسم کتاب فرهنگ نام در همه ادارات ثبت احوال کشور موجود است و علاوه بر این اقوام ایرانی نیز می‌توانند اسامی و نام‌هایی را که در کتاب‌های مختلف و مربوط وجود دارد، در صورت داشتن معنی بدون هیچ محدودیتی برای فرزندان خود برگزینند.

● راهنمای نامگذاری

اگر برای فرزندتان اسمی انتخاب کرده‌اید که مطمئن نیستید سازمان ثبت‌احوال تایید کند، می‌توانید به سایت این سازمان به آدرس اینترنتی www.sabteahval.ir مراجعه کنید.

در این سایت، در بخش ارتباط با سازمان می‌توانید گزینه مشاوره انتخاب نام را انتخاب کنید.

در این قسمت اسم مورد نظرتان را با توضیح لازم و یک آدرس الکترونیکی می‌نویسید و پس از بررسی پاسخ برایتان ارسال می‌شود.

همچنین در بخش فرهنگ نام و نام‌گزینی که شامل راهنمای نام‌گزینی و فراوانی نامگذاری می‌شود نیز می‌توانید هم به فراوانی اسمتان در کشور پی ببرید و هم این‌ که معنی دقیق اسمتان را بدانید.

جالب است بدانید که تعویض نام افراد فقط با حکم دادگستری و دادگاه انجام می‌شود و اگر کسی نام نامناسبی دارد، باید از دادگاه حکم مربوط را به ثبت‌احوال ارائه کند.

● فاطمه، فاطمه است

سازمان ثبت‌احوال کشور اردیبهشت امسال اعلام کرد که اسامی و القاب حضرت فاطمه(س) بیشترین انتخاب نام ایرانیان برای فرزندان دختر خود بوده است.

بنا بر این گزارش، نام فاطمه(س) در پایگاه اطلاعات جمعیتی کشور، ۳ میلیون و ۹۳۶ هزار و ۶۹ بار تا پایان اردیبهشت سال ۸۹ تکرار شده است. در همین مدت زهرا ۲ میلیون و ۶۴۸ هزار و ۶۶۹، ریحانه ۱۴۵ هزار و ۱۰۰ و محدثه ۱۶۰ هزار و ۴۳۹ بار تکرار شده است.

ظاهرا سازمان ثبت‌احوال به‌ منظور بررسی تحولات اجتماعی کشور بریده زمانی جدیدی از میزان انتخاب این اسامی در کشور منتشر کرده است که دوره‌های زمانی ۱۰ ساله را از پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شامل می‌‌شود. اما در نام‌های پسرانه محمد پراستقبال‌ترین انتخاب نام در بین خانواده‌های ایرانی است.

در طول فعالیت یکصد ساله سازمان ثبت‌احوال، نام محمد ۲ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۸۸۸ بار تکرار شده است، تکرار نام احمد در این مدت ۷۵۹ هزار و ۵۶۵ بار انجام شده و نام رسول ۱۹۷ هزار و ۷۷۴ بار تکرار شده است.

براساس اعلام ثبت‌احوال، مجتبی ۲۹۶ هزار و ۴۹۵ بار، محمدامین ۱۶۰ هزار و ۲۸۳ بار، محمدحسین ۳۵۸ هزار و ۴۹۶ بار، محمدرضا ۸۵۳ هزار و ۵۶۴ بار، محمدطاها ۲۶ هزار و ۸۱۹ بار، محمدعلی ۴۸۴ هزار و ۲۸۸ بار، محمدمهدی ۲۱۰ هزار و ۵ بار و مصطفی ۴۰۰ هزار و ۴۷۷ بار در این مدت برای فرزندان پسر خانواده‌های ایرانی انتخاب شده است.

● دقت کنید

برای نامگذاری هم فوت و فن‌هایی وجود دارد. البته انتخاب اسم کاملا به سلیقه افراد بستگی دارد و به اندازه آدم‌های دنیا اسم‌هایی وجود دارند که هیچ ایرادی ندارند و شاید با سلیقه همه سازگاری نداشته باشند.

در این فوت و فن‌ها توصیه می‌کنند اسمی انتخاب کنید که مفهومش رسا و زیبا باشد و به اسم فامیل فرد نیز قرابت داشته باشد. اگر از اسم‌هایی که قابل کوتاه شدن است، خوشتان نمی‌آید، اسمی انتخاب کنید که قابلیت اختصار شدن نداشته باشد و برعکس. منابع زیادی برای انتخاب اسم وجود دارد، از کتاب‌هایی که در این زمینه چاپ شده گرفته تا سایت سازمان سنجش یا سایت‌هایی که به همین منظور تشکیل شده‌اند. بر این اساس می‌توانید از این منابع استفاده کنید تا حق انتخاب بیشتری داشته باشید.

در کنار این نکات به هر حال این مساله را مدنظر داشته باشید که اسم فرزندتان همراه همیشگی اوست و او باید با اسمش زندگی کند. پس در انتخاب اسمی زیبا و پرمعنا برای او دقت کنید.

مستوره برادران نصیری