سم پلونیوم چیست؟

پلونیوم یک عنصر کمیاب و رادیواکتیو است که به طور طبیعی در جو و پوسته زمین آن هم در مقادیر بسیار کم یافت می‌شود. این عنصر اواخر قرن نوزدهم توسط ماری کوری کشف شد. پلونیوم ده‌ها ایزوتوپ …

پلونیوم یک عنصر کمیاب و رادیواکتیو است که به طور طبیعی در جو و پوسته زمین آن هم در مقادیر بسیار کم یافت می‌شود. این عنصر اواخر قرن نوزدهم توسط ماری کوری کشف شد. پلونیوم ده‌ها ایزوتوپ دارد و یکی از رایج ترین آنها پلونیوم ۲۱۰ است که مواد رادیواکتیو آلفا تولید می‌کند.

شایان ذکر است این ایزوتوپ در لوازم شخصی عرفات پس از مرگ وی توسط پزشکان پیدا شد. پلونیوم به دلیل پرتوزایی بالای آن به عنوان یک پیشران در تسلیحات اتمی و منبع نیرو در ماهواره و سایر سفینه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیشینه استفاده از این ماده

پیش از این از پلونیوم برای قتل الکساندر لیتویننکو، جاسوس سابق روسی استفاده شده بود. وی تا اول نوامبر سال ۲۰۰۶ به لحاظ جسمی در وضعیت مناسبی قرار داشت، اما یکباره حال وی وخیم و در بیمارستان بستری شد. لیتویننکو در ابتدا دچار اسهال و استفراغ شده بود، اما وضعیت جسمانی وی به مرور زمان رو به وخامت گذاشت. پزشکان معالج لیتویننکو تشخیص دادند که تعداد سلول‌های گلبول سفید خون وی بشدت کاهش پیدا کرده و بدن وی در برابر عفونت ضعیف شده است. پس از زمان اندکی از شروع بیماری، پوست این جاسوس سابق روسی زرد شد که نشان می‌داد کبد وی بشدت دچار عفونت شده است. در ابتدا پزشکان تصور می‌کردند لیتویننکو احتمالا هپاتیت یا ایدز داشته باشد، اما پس از انجام آزمایش‌های متعدد مشخص شد که وی به ماده رادیواکتیو پلونیوم آلوده شده است. پیش از این افراد دیگری همچون آیرن، دختر ماری کوری و دو دانشمند هسته‌ای رژیم صهیونیستی به دلیل آلوده شدن به ماده پلونیوم جان خود را از دست داده بودند.

علائم آلودگی با پلونیوم

به دلیل تعداد کم افراد مبتلا به پلونیوم، اطلاعات پزشکی چندانی در این زمینه وجود ندارد. اما علائم این نوع آلودگی نیز همانند سایر آلودگی‌های رادیواکتیو عبارتند از: استفراغ و اسهال شدید، ریزش مو و کاهش گلبول‌های سفید خون. این ماده سمی به اعضای بدن از جمله کبد و قلب آسیب جدی وارد می‌کند و این اعضا را از کار می‌اندازد.

نحوه تولید پلونیوم

پلونیوم به طور طبیعی در سنگ معدن اورانیوم، البته در مقادیر بسیار کم و ۱۰۰ میکروگرم در هر تن سنگ معدن یافت می‌شود. البته امروزه پلونیوم از طریق بمباران بیسموث با نوترون در رآکتورهای هسته‌ای تولید می‌شود.