مرور کارنامه جیمز نچوی عکاس خبری جنگ

شاید کمی اغراق باشد که می گویند «عکس خبری بهتر و تاثیرگذارتر از هزار صفحه گزارش خبری است » اما می توان این را به جرأت بیان کرد که عکس خبری از مهم ترین عناصر خبری چه در قرن بیستم و چه در هزاره سوم است و در این بین عکاسان جنگ, واجد اهمیتی مضاعف هستند اما نام چند نفر از این عکاسان به دلایلی خاص در صدر فهرست قرار دارد

شاید کمی اغراق باشد که می‌گویند: «عکس خبری بهتر و تاثیرگذارتر از هزار صفحه گزارش خبری است.» اما می‌توان این را به جرأت بیان کرد که عکس خبری از مهم‌ترین عناصر خبری چه در قرن بیستم و چه در هزاره سوم است و در این بین عکاسان جنگ، واجد اهمیتی مضاعف هستند اما نام چند نفر از این عکاسان به دلایلی خاص در صدر فهرست قرار دارد. از جمله: جیمز نچوی متولد ۱۹۴۸ در ایالت ماساچوست آمریکا؛ وی پس از پایان تحصیلات در رشته‌های تاریخ هنر و علوم سیاسی از سال ۱۹۷۰ کار عکاسی خود را آغاز کرد. دیدن عکس‌های عکاسان از جنگ ویتنام، اراده و نگاه نچوی را به سمت گزارشگری تصویری جنگ معطوف ساخت. وی عکاسی را به شکل تجربی آموخت و در حین کار روی کشتی‌های تجاری همراه با عکاسی به ساخت فیلم کوتاه نیز پرداخت. وی در سال ۱۹۷۶ به شکل رسمی کار مطبوعاتی خود را در نیومکزیکو آغاز کرد و چهارسال بعد با مهاجرت به نیویورک مرکز مطبوعات آمریکا با مجلات مختلفی به همکاری پرداخت.

نخستین ماموریت خارجی وی ایرلندشمالی بود. گزارش‌های نچوی در زمینه مبارزات ارتش آزادی‌بخش ایرلند (IRA) سروصدای زیادی برپا کرد. موفقیت وی در این زمینه باعث شد تا تصمیم نهایی خود را بگیرد. نچوی عکاس جنگ خواهد شد.

او عکاس جهان‌وطن و بدون مرز است. از السالوادور گرفته تا نیکاراگوئه، گواتمالا، از عراق و افغانستان تا کوزوو. وی از سال ۱۹۸۵ برای مجله معتبر تایم به عکاسی پرداخت و از سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۱ عضو فعال آژانس عکس خبری مگنوم بوده است. نچوی پنج بار موفق به دریافت جایزه عکس خبری رابرت کایا و دو بار برنده جایزه World Press شده است.

خصوصیت برجسته نچوی انسان‌مداری شدید و اخلاقی اوست. عکس‌های او نشانگر درک دقایق رنج‌آور انسان یا انسان‌هایی است که تحت تاثیر جنگ قرار گرفته‌اند. همدردی او تا نهایت انسان‌دوستی ادامه دارد. این همدلی تا به حدی است که آنان‌که در مقابل دوربین‌اش قرار می‌گیرند نیز از او تاثیر می‌پذیرند. احترام همه‌جانبه نچوی به قربانیان و آسیب‌دیدگان مثال‌زدنی است آنگاه که منتظریم قربانیان بر اثر شدت غم و رنج به خبرنگاران توهین کنند او با احترام و مهربانی مرهمی هرچند موقت بر زخم‌های روحی آنان می‌گذارد.

نچوی در هیچ زمان مزاحم زندگی کسی نبوده و بی‌جهت به سرکشی محیط خانواده‌ها نمی‌پردازد. او می‌تواند ساعت‌ها در کنار یک زن عزادار بنشیند و عکاسی کند. این روش درس‌های بزرگی است برای عکاسان تازه‌وارد و کوچک. نچوی عقیده‌ای راسخ در زمینه ارتباطات انسانی دارد. وی به عکاسان جنگ چنین می‌گوید: «وقتی فردی به شما اعتماد و تقاضای کمک می‌کند، نمی‌توانید بی‌تفاوت باشید. در حالی‌که این خود صرفا به همدردی شما نیاز دارد. تنها عکس گرفتن کافی نیست.» وی در زمینه وظیفه امدادرسانی به حادثه‌دیدگان توسط عکاسان از کلمه «باید» استفاده می‌کند: «اگر شما تنها فرد در صحنه هستید، باید دوربین را به کناری گذاشته و به آسیب‌دیدگان کمک کنید.» این در حالی است که بر طبق قانونی نانوشته، هیچ عکاسی نباید دست‌خالی به مرکز خود بازگردد.

نچوی همواره سعی داشته تا از بن‌بست‌های ایجادشده توسط ارتش‌ها و مقامات دولتی فرار کند تا بر این اساس حقایق پوشیده و تلخ جنگ‌ها را به همگان نشان دهد. اما موفقیت او در زمینه عکاسی خبری به عوامل دیگری نیز بستگی دارد از جمله «استقلال حرفه‌ایی». این ویژگی در مجموعه عکس‌های وی از جنگ اول خلیج‌فارس به خوبی نمایان است. وی می‌گوید: «من و عکاسان دیگر تا حد امکان سعی داشتیم از نظارت سربازان آمریکایی فرار کنیم. ما با تغییر لباس و شکل ظاهری و عبور از مراکز بازرسی به عکاسی می‌پرداختیم و بدون اینکه سانسور شویم گزارش‌های خود را ارسال می‌کردیم.

ارتش آمریکا به سامان‌دهی رسانه‌ها پرداخته بود آنها می‌دانستند که نیمی از پیروزیشان بستگی به نوع اطلاع‌رسانی دارد؛ ما نیز کاری جز حفظ استقلال و شرافت حرفه‌ایی خود انجام ندادیم.» جذابیت عکاسی جنگ برای نچوی به قدرت تاثیرگزاری عکس خبری وابسته است: «عکاسی این قدرت را دارد تا مفاهیم انسانی را به مردم یادآوری کند. اگر بپذیریم که جنگ تلاشی است برای نفی انسانیت، آنگاه باید پذیرفت که عکاسی کنشی ضدجنگ است. کنش و اقدامی انسانی و پادزهری برای طاعونی به نام جنگ».