پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا

بازی خطرناك رسانه های آمریكایی در مورد ایران


رسانه های آمریكا در هفته های اخیر, تمركز ویژه ای بر تهدید هسته ای ایران داشته اند و افكار عمومی آمریكا را برای مناقشه جدیدی در خاورمیانه آماده كرده اند اما تعادل اطلاعات ارائه شده در این رسانه ها كاملاً نامناسب است زیرا برای بازتاب دیدگاه های ایرانیان هیچ جایی در نظر گرفته نشده است

در همین راستا، شبكه فاكس نیوز هم روز هشتم ماه مه برنامه ای را با عنوان «ایران: تهدید هسته ای» پخش كرد كه در آن، هیچ رد پایی از شواهد و مدارك مستدل در مورد برنامه هسته ای ایران دیده نمی شد و تنها در مواضع مغرضانه ای خلاصه می شد كه شباهت زیادی به جنجال های این شبكه در مورد سلاح های كشتار جمعی عراق در سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی داشت. در آن زمان، میلیون ها نفر از تماشاگران برنامه های این شبكه، توجیهات جورج بوش برای حمله به عراق را پذیرفتند و حالا هم برنامه فاكس نیوز در مورد ایران، حاكی از آن است كه رسانه های آمریكا اهدافی سیاسی را از سیاه نشان دادن فعالیت های ایران دنبال می كنند.

در این برنامه با هیچ مقام ایرانی گفت و گو نشده بود و تنها برخی مقامات اروپایی كه برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، با آمریكا و اسرائیل همصدا شده اند در این خصوص به اظهارنظر پرداخته بودند. از سوی دیگر، اظهارات هانس بلیكس بازرس سابق تسلیحاتی سازمان ملل متحد در كنفرانس بازبینی NPT در نیویورك، بازتابی در روزنامه هایی مانند نیویورك تایمز، واشنگتن پست یا وال استریت ژورنال نداشت. تنها روزنامه لس آنجلس تایمز این اظهارات را مورد توجه قرار داد و نوشت: بلیكس خواهان توقف فعالیت های غنی سازی در كل خاورمیانه شده است و ایران و اسرائیل را نیز از این قاعده مستثنی ندانسته است. این شرایط، همان دامی است كه اسرائیل برای خود باز كرده است زیرا هرچه اسرائیل بیشتر بر ایران فشار وارد كند، حساسیت بین المللی به مسأله هسته ای خود را نیز افزایش خواهد داد. در همین حال، فاكس نیوز حتی اشاره ای هم به این موضوع نكرد كه ایران ۱۸۷ روز پیش از آغاز این فعالیت ها، آژانس را در جریان كار قرار داده است این در حالی بود که اکثر تحلیل گران سیاسی، مخفی كاری ایران را واكنشی منطقی به تلاش آمریكا برای محدود كردن حق ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای دانسته بودند. در حال حاضر، ایران رویكردی چند مرحله ای را بر روی میز اروپا قرار داده است كه براساس آن، ازسرگیری تولید اورانیوم با درصد پایین غنی شدگی و تحت بازرسی آژانس مورد توجه قرار می گیرد. به این ترتیب،ممکن بود راه حلی تكنیكی برای مسأله «ضمانت های عینی» كه در معاهده پاریس مورد توجه بود یافت شود. اما پیشنهاد ایران در رسانه ها افشا شد و ای بی سی نیوز عملاً با انتشار آن شرایط دشواری را به وجود آورد. اگر در مقام مقایسه قرار گیریم می بینیم كه فاكس نیوز حتی زحمت این كار را هم به خود نداده و تنها به تأكید بر «حمایت ایران از تروریسم» و تهدید «جان و مال میلیون ها نفر از مردم آمریكا با بمب» اكتفا كرده است و این همان روشی است كه دیك چنی هم از آن استفاده كرد و «تشكیل ابر قارچی» روی شهرهای آمریكا را در صورت استفاده عراق از سلاح های كشتار جمعی مورد توجه قرار داد. فاكس نیوز حتی اشاره ای به امضای پروتكل الحاقی توسط ایران و صدور اجازه بازرسی آژانس از سایت های هسته ای این كشور هم نكرد. این شبكه به اظهارات مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی هم مبنی بر عدم وجود سلاح های هسته ای در ایران توجهی نداشته است. در همین حال، پیشنهاد ایران به اروپا هم مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است. فاكس نیوز یا ای بی سی یا سایر رسانه های آمریكا سعی نكرده اند جزئیات پیشنهاد ایران را بررسی كنند و تنها به اتهامات كلیشه ای خود اكتفا كرده اند. براساس این پیشنهاد، ایران به غنی سازی اورانیوم در سطح پایین اكتفا می كند تا نگرانی غرب از دستیابی ایران به اورانیوم غنی شده ۹۰ درصدی را برطرف كند زیرا فعالیت ایران در این شرایط، به میزانی حدود ۵/۳ تا ۱۱ درصد غنی شدگی محدود می شود. این رویكرد رسانه های آمریكا می تواند اخبار را در صدر توجه قرار دهد و به رسانه های آمریكا در فضای سیاسی محافظه كار فعلی این كشور، جلوه ای میهن دوستانه ببخشد اما نمی تواند از ادعای رسانه های مستقل و «ستون چهارم» بودن آنها در نظام سیاسی هم حمایت كند. برعكس، رویكرد این رسانه ها در مورد ایران و عراق موجب می شود كه این رسانه ها شاخه ای از قدرت اجرایی دولت و كنترل و قدرت حكومت به شمار آیند در همان برنامه فاكس نیوز، وقتی صحبت از «گزینه های آمریكا» به میان آمد، هیچ اشاره ای به اهمیت بازرسی های آژانس و نظارت این نهاد بر فعالیت های غنی سازی ایران نشد و این در حالی بود كه تعداد محدودی از كارشناسان، از جمله گری سیك مشاور سابق امنیت ملی آمریكا، این مسأله و نیز نزدیكی منافع اقتصادی، امنیتی و سیاسی ایران را مورد توجه قرار داده بودند. متأسفانه چهره هایی مانند سیك بسیار كم یافت می شوند و اغلب هم مورد بی توجهی رسانه ها قرار می گیرند و رسانه هایی مانند فاكس نیوز هم تنها بر لزوم ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و اقدام نظامی علیه ایران متمركز می شوند. این رسانه ها به جای آن كه نكات جدیدی را به سیاستمداران آمریكایی حامی اسرائیل گوشزد كنند، جای پای رویكردهای حكومتی را محكم تر می كنند. اما آنچه كه از سوی این افراد مورد بی توجهی قرار می گیرد، درسی است كه آنها از جنجال عراق آموخته اند. جهان دیگر تمایلی ندارد كه به دام اطلاعات غلط بیفتد و در دامی مانند عراق گرفتار شود زیرا چنین شرایطی نمی تواند مشروعیتی برای جنگ به ارمغان آورد. از سوی دیگر، نقش سازمان ملل، حل و فصل مناقشات است و بنابراین یكجانبه گرایی و حمله پیشگیرانه دیگر مورد تأیید نخواهد بود. ضعف دیگر پوشش رسانه های آمریكا از مسائل هسته ای ایران این است كه این رسانه ها هیچ تحلیلی در مورد عواقب ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت ارائه نمی دهند. واضح است كه اگر ایران با آژانس همكاری كند و به تعهدات خود در چارچوب NPT جامه عمل بپوشاند، شورای امنیت قادر به تحمیل تحریم بر ایران نخواهد بود و اگر هم قرار باشد تحریمی اعمال شود، بر مسأله نفت متمركز خواهد بود كه در آن صورت بالا رفتن قیمت نفت هم مشكل جدیدی برای اقتصاد جهان ایجاد خواهد كرد. تحریم جدید سازمان ملل به مثابه تحریمی بی فایده مثل تحریم های فعلی آمریكا خواهد بود كه حتی قادر به ممانعت از سرمایه گذاری خارجی در صنایع ایران هم نبوده است به طوری كه ایران و چین، معاهده ای ۱۰۰ میلیارد دلاری نیز به امضا رسانده اند و در هر صورت تا زمان یافتن مدارك مستدل مبنی بر وجود سلاح های هسته ای در ایران، چین هم به وتوی تحریم ها علیه ایران روی خواهد آورد. اما عدم موفقیت سازمان ملل در مسأله ایران، موجب تقویت موضع آمریكا و اسرائیل برای استفاده از راه حل نظامی شده است و همین جاست كه رسانه های آمریكایی به دنبال فرصت مناسب برای ادامه بازی نظامی آمریكا برآمده اند و همین نشان می دهد كه آنها هیچ درسی از رسوایی عراق نیاموخته اند.