تحلیلی بر گشایش احتمالی دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران عقب نشینی به سبک آمریکایی

تغییر رفتارها در واشنگتن معمولا به تندی صورت می گیرد هنوز نوع رفتار آمریکا در جریان جنگ خلیج فارس و جنگ بالکان از یادها نرفته است

تغییر رفتارها در واشنگتن معمولا به تندی صورت می گیرد.هنوز نوع رفتار آمریکا در جریان جنگ خلیج فارس و جنگ بالکان از یادها نرفته است. دموکراتها و جمهوریخواهان کاخ سفید هیچ گاه عادت کارکردن در قالب استراتژیهای بلندمدت و زمانبر را نداشته اند.مسئله ای که طی ۸ سال اخیر به نقطه اوج خود رسید.اما رفتار ایران طی سه سال اخیر آمریکا را مجبور به یادگیری این روش نموده است.... دیپلماسی تهاجمی اتخاذ شده از سوی تهران واشنگتن و غرب را در منگنه قرار داده است.ابراز تمایل کلی و غیر رسمی آمریکا مبنی بر گشایش دفتر حافظ منافع این کشور در ایران نشان دهنده تسلیم کاخ سفید در برابر قدرت اول خاورمیانه است.واشنگتن طی ماههای اخیر سیگنالهای متعددی را به تهران مخابره نموده است.از حضور ویلیام برنز گرفته تا تمایل برای افتتاح حافظ منافع در تهران.در هر صورت،ایران از همان نگاه زاویه سیاست خارجی تهاجمی این موارد را مورد بررسی قرار می دهد.آنچه مسلم است اینکه معادلات ایران و آمریکا به سود تهران در حال تغییر است.اما این تغییر چگونه پس از سه دهه حاصل شده است؟ واشنگتن از زمان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا کنون به جمهوری اسلامی ایران بدهکار است.حمایت بی حد و حصر ایالات متحده آمریکا از رژیم منحوس پهلوی،تقویت ساواک توسط سازمانهای امنیتی و جاسوسی آمریکا،حمایت واشنگتن بازگشت شاه به ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران،پشتیبانی آمریکا و غرب از گروههای معاند انقلاب،تحمیل جنگ ۸ ساله بر ملت ایران ،ماجرای ناو وینسنس و ... مسائلی هستند که به سادگی نمی توان از کنار آن گذشت.از این رو لازم است واشنگتن تمامی بدهیهای خود به تهران را تصفیه نماید.گشایش دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران دو پیام کلی دارد:اصلی ترین پیام گشایش دفتر حافظ منافع آمریکا تسلیم واشنگتن در برابر سیاست خارجی تهاجمی ایران است.کارآمدی این سیاست خارجی بارها به اثبات رسیده است.اگرنه چرا در زمان حاکمیت اصلاحات که دست اندرکاران وقت دستگاه سیاست خارجی ایران سیگنالهای خود را با خنده و انعطاف به سوی غرب می فرستادند واشنگتن ابراز تمایلی نسبت به گشایش دفتر حافظ منافع خود در تهران نکرد. پیام دوم در این خصوص را باید در شرایط فعلی ایالات متحده آمریکا جستجو نمود.آمریکا در حالی نسبت به گشایش دفتر حافظ منافع خود در تهران ابراز علاقه نموده است که تندرو ترین نومحافظه کاران در راس معادلات سیاسی این کشور قرار دارند.به عبارت دیگر،تندرو ترین سیاستمداران آمریکایی نیز نسبت به وزن سنگین تهران در مناسبات خاورمیانه و نظام بین الملل آگاه شده اند.هر اندازه این آگاهی بیشتر شود،شکسته شدن فرمولهای قبلی به کارگرفته شده از سوی آمریکا نیز سریع تر خواهد بود. بنابر اظهار نظر یکی از روزنامه نگاران صاحب نفوذ آمریکایی واشنگتن اواخر ماه جاری میلادی به طور رسمی تصمیم خود را برای بازگشایی دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران ، اعلام می‌کند. دیوید ایگناتیوس در روزنامه واشنگتن پست نوشته است : “ برخی تحلیلگران چنین گمانه زنی می‌کنند که خطر اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل علیه ایران پیش از آنکه دولت بوش کاخ سفید را ترک کند، زیاد است، اما اگر به مدارک و شواهد با دقت بیشتری بنگریم، خواهیم دید که مسئله درست عکس آن است. وی نوشته است یکی از نشانه‌های موجود مبنی بر برتری داشتن مسیر دیپلماتیک این است که یکی از مقامات ارشد آمریکا می‌گوید دولت بوش قصد دارد اواخر ماه جاری تصمیم خود مبنی بر افتتاح دفتر حافظ منافع در تهران را اعلام کند. “ این اقدام برا ی آمریکا نشانه و نمادی بسیار مهم خواهد بود زیرا این نخستین ماموریت دیپلماتیک آمریکا در ایران از زمان گروگان‌گیری در سفارت آمریکا به شمار می‌رود. مقامات دولت آمریکا این اقدام را تلاشی برای دست دراز کردن به سمت ایران توصیف کرده اند. محتاط بودن دولت آمریکا در استفاده از گزینه نظامی ، از تلاش‌های اخیر آن برای منصرف کردن اسرائیل از انجام حمله علیه تاسیسات هسته ای ایران نیز مشخص است . در عین حال سخنگوی وزارت خارجه اعلام نموده که ایران تا به حال درخواست رسمی برای افتتاح دفتر حافظ منافع واشنگتن در تهران دریافت نکرده است. گمانه زنی ها در خصوص احتمالی دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران سبب سردرگمی مفرط تل آویو گردیده است..مقامات رژیم صهیونیستی اعلام کردند، جرج بوش در ماه آینده تصمیم خواهد گرفت که آیا کشورش در ایران دفتر حافظ منافع را تاسیس کند یا خیر. اسرائیل به رغم نگرانی در مورد بحث‌های کنونی موجود در دولت آمریکا در مورد گشایش یک دفتر حافظ منافع در ایران هنوز مداخله‌ای صورت نداده و موضع روشنی را در قبال این کار اتخاذ نکرده است. یکی از منابع دولت اسرائیل در این باره می گوید: “ اسرائیل نسبت به نیاز به بازگشایی این دفتر و زمان این اقدام آمریکا شوکه شده است. بحث‌های دولتی آمریکا در هفته‌های آینده در این زمینه به اوج خواهد رسید و کاندولیزا رایس و ویلیام برنز هم موافق این کار هستند؛ اگرچه موضوع آن قدر حساس است که خود بوش در مورد آن تصمیم خواهد گرفت.” در هفته‌های اخیر اسرائیل شاهد سردرگمی عمده‌ای در مورد تغییر سیاست‌های آمریکا در مورد ایران بوده است و این در حالی است که آمریکا اسرائیل را چندان در جریان این اقدامات قرار نمی‌دهد.حتی برخی مقامات رسمی اسرائیل اعلام نموده اند که آنها نمی دانند آمریکا در حال انجام چه کارهایی است. چرخش رفتاری ایالات متحده آمریکا در حالی صورت می گیرد که جمهوری اسلامی ایران نسبت به واشنگتن در موضعی برتر قرار دارد.اخیرا “رائول مارک گرچت”کارشناس سابق امور خاورمیانه سازمان جاسوی آمریکا در سرمقاله روزنامه “نیویورک تایمز”نوشته است: “دولت بوش باید وزارت امور خارجه آمریکا را به گفتگوی بدون پیش شرط با تهران ترغیب کند.این تنها راه چاره فعلی پیش روی ماست” شاید برای ما جالب توجه باشد که چه کسی دارد از “گفتگو با ایران”به عنوان تنها راه چاره پیش روی واشنگتن تاکید می کند.”گرچت”بین سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۴ در سازمان جاسوسی آمریکا حضور فعال داشته و هم اکنون سردبیر نشریه “ویکلی استاندارد”است.”گرچت”نویسنده کتاب “سفر یک جاسوس به ایران انقلابی”در سال ۱۹۹۷ می باشد. افرادی امثال “رائول مارک گرچت”همواره از اصلی ترین حامیان اتخاذ رویکرد میلیتاریستی در معادلات سیاست خارجی واشنگتن بوده اند.حال این افراد افراطی و جنگ طلب نیز از مواضع خود عقب نشینی نموده و گفتگو با ایران را تنها راه چاره پیش روی بوش پسر می دانند. در آینده ای نه چندان دور شاهد مصاف دوباره “ایران قدرتمند”و”غرب تضعیف شده”پشت میز مذاکره خواهیم بود.مذاکراتی که شاخصه مشترک آنها”اثبات اقتدار ایران اسلامی”خواهد بود.هم اکنون دموکرات مسیحیهای آلمان ،راستگرایان فرانسه،نومحافظه کاران آمریکا و اعضای حزب کارگر انگلستان آرزوی بازگشت زمان و شناسایی ایران قدرتمند قبل از طی سیکلهای بی فایده هسته ای در آژانس و شورای امنیت را دارند.مسلما این آرزوی غربیها تعبیر نخواهد شد،اما بهتراست غرب جلوی تکرار این آرزو در آینده را بگیرد. عقب نشینی فرزندان جرج واشنگتن در برابر تهران انعکاسی از موفقیت سی ساله جمهوری اسلامی ایران در مقابله با اصلی ترین دشمن انقلاب اسلامی است.موفقیتی که همچنان در سایه تدابیر آگاهانه مقام معظم رهبری،اتخاذ سیاست خارجی تهاجمی از سوی دولت اصولگرا و همراهی همیشگی ملت ایران ادامه پیدا خواهد کرد.

سحاب فاطمی