تزریق ژل می تواند نابینایتان کند

ژل های پرکننده یکی از مهم ترین و موثرترین روش های زیبایی پوست هستند به طوری که نیاز به انجام بسیاری از جراحی های پلاستیک و ترمیمی پرهزینه و مشکل را کمتر کرده اند ژل های پرکننده, چین وچروک و شیارهای پوست صورت را برطرف می کنند

ژل‌های پرکننده یکی از مهم‌ترین و موثرترین روش‌های زیبایی پوست هستند. به‌طوری که نیاز به انجام بسیاری از جراحی‌های پلاستیک و ترمیمی پرهزینه و مشکل را کمتر کرده‌اند. ژل‌های پرکننده، چین‌وچروک‌ و شیارهای پوست صورت را برطرف می‌کنند...

البته مهارت و دانش پزشک در تعیین نوع ژل، روش تزریق و اینکه برای چه تزریق شود، در نتیجه نهایی نقش مهمی دارد. شناخت عوارض احتمالی این روش زیبایی هم برای همه کسانی که به استفاده از این روش تمایل دارند، بسیار مهم است.

● و اما عوارض ژل...

قرمزی، ورم، حساس‌شدن محل تزریق و کبودی، از عوارض فوری بعد از تزریق است که به‌تدریج در عرض چند روز برطرف می‌شوند ولی گاهی عوارض جدی‌تر و مهمی هم بعد از تزریق اتفاق می‌افتد. البته مهارت و دانش پزشک می‌تواند از بروز بیشتر آنها جلوگیری کند.

۱. کبودی وسیع یا خونریزی وسیع زیرپوستی

این اتفاق وقتی می‌افتد که ژل در وسعت زیادی تزریق شود یا بیمار از داروهای ضدانعقادی (مانند هپارین، آسپیرین) استفاده ‌کند. استفاده از سرنگ‌های کوچک و دقت در اینکه سر آن به رگ‌ها وارد نشود، می‌تواند از این عارضه جلوگیری کند.

۲. ورم یا برجستگی‌ قابل‌لمس در محل

به علت تکنیک غلط تزریق اتفاق می‌افتد. گاهی هم ژل به‌طور سطحی تزریق می‌شود و در مواردی به علت تزریق بیش از نیاز پیش می‌آید.

۳. نامتقارن بودن دو طرف

به علت تزریق بیش از حد یا کمتر از حد

۴. پایداری کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت ژل

در صورت استفاده از ژل‌های غیراستاندارد یا تزریق در نواحی‌ای که عضلات صورت تحرک زیاد دارند یا متابولیسم (سوخت‌وساز) بیمار زیاد است، اتفاق می‌افتد.

۵. کبودی مایل به رنگ آبی در محل تزریق

به علت سطحی تزریق کردن مانند تزریق در زیر پلک تحتانی

۶.جابجایی ژل از محل تزریق

گاهی به علت ماساژ بیش از حد پزشک برای یکنواخت کردن ژل تزریق شده ایجاد می‌شود.

۷. ورم طولانی‌مدت یا بسیار شدید

در محل تزریق که تا ۴ هفته بعد از تزریق دیده می‌شود آن هم بدون هرگونه درد، برآمدگی یا حساس شدن محل تزریق. (استفاده از کیسه یخ بلافاصله بعد از تزریق تا حد زیادی جلوی این عارضه را می‌گیرد.)

۸. تیره‌ترشدن یا کمرنگ‌تر شدن پوست

در محل تزریق که به علت قرمزی طولانی‌مدت و تیرگی بعد از آن اتفاق می‌افتد.

۹. عفونت مانند عود تبخال، زونا و عفونت باکتریایی

در کسانی که سابقه تبخال یا آبله‌مرغان دارند، بعد از تحریک‌ پوست با سوزن و ژل، ویروس تبخال می‌تواند دوباره فعال یا ویروس آبله‌مرغان به‌صورت زونا درمحل تزریق ظاهر شود. البته با تجویز دارو می‌توان از این عوارض جلوگیری کرد. بروز عفونت باکتریایی هم در صورت تزریق غیراستریل بعید نیست.

۱۰. قرمزی طولانی‌مدت در محل تزریق

بلافاصله بعد از تزریق ظاهر می‌شود و ممکن است سال‌ها باقی بماند.

۱۱. ایجاد سفتی و برجستگی قرمز

در محل تزریق که گاه حتی تا ۲ سال بعد در همان نقطه ظاهر می‌شود.

۱۲. کاهش جریان گردش خون پوست و زخم

به‌علت تزریق حجم زیاد ژل و فشار آن روی عروق و تنگ شدن آنها، باعث زخم جدی در محل تزریق می‌شود و به درمان فوری نیاز دارد.

۱۳. نابینایی

در صورت تزریق اشتباهی به داخل عروق زیر پلک در موارد درمان گودی زیرچشم ممکن است اتفاق بیفتد.

۱۴. جوشگاه

نادر است اما با هر تزریقی که خصوصا با عفونت همراه شود، دیده می‌شود. همچنین در بیمارانی که سابقه کلویید یا جوشگاه برجسته در محل بریدگی و زخم داشته‌اند، شایع است.

۱۵. واکنش‌های آلرژیک

به علت افزایش حساسیت به ماده ژل

۱۶. تومور خوش‌خیم

به‌علت تحریک‌سوزن. به‌ندرت اتفاق می‌افتد.

● ژل بهتر است یا چربی؟

استفاده از چربی برای تزریق در چین‌وچروک (لیپوفیلینگ)

بعضی از بیماران علاقه دارند به جای ژل از چربی در ترمیم چین‌وچروک پوستشان استفاده شود.

در روش لیپوفیلینگ چربی را از نواحی باسن، ران یا بازوها با تخریب بافت چربی و به وسیله مخصوص (کانول) می‌گیرند، مواد زائد بافت چربی را جدا می‌کنند و ذرات چربی را با سرنگ مخصوص به محل چین‌وچروک خود بیمار ترزیق می‌کنند. محاسن روش تزریق چربی، بروز نکردن واکنش آلرژیک و پایداری طولانی‌تر آن در محل تزریق به مدت ۳-۲ سال است. عیوب ترزیق چربی هم نیاز به دانش و مهارت زیاد پزشک، گران‌تر بودن از ژل، دستگاه مخصوص و طولانی‌تر بودن آماده‌سازی تزریق است که گاهی به چند ساعت وقت نیاز دارد. در حالی که تزریق ژل بیش از ۱۵-۱۰ دقیقه برای تزریق طول نمی‌کشد. خوب است بدانید که بیشتر عوارض این دو روش مشابه است.

● انواع ژل‌های پرکننده

ژل‌های پرکننده با توجه به مدت زمان پایداری در محل تزریق، انواع کوتاه‌مدت، میان‌مدت و دائمی دارند.

ژل‌های کوتاه‌مدت بین ۱۲-۶ ماه دوام دارند.

ژل‌های میان‌مدت ۲-۱ سال در محل می‌مانند.

ژل‌های دائمی که تا آخر عمر در محل تزریق می‌مانند. البته این ژل‌ها امروزه استفاده نمی‌شوند چون عوارض دارند.

ژل‌ها در قسمت میانی پوست یعنی میان‌‌پوست یا درم تزریق می‌شوند و اگر این کار سطحی یا عمیق‌تر انجام شود، نه‌تنها چین‌وچروک را برطرف نمی‌کند بلکه باعث بروز عوارض دردسرساز می‌شود. انتخاب نوع ژل‌ هم به محل تزریق، غلظت ژل و حجمی که باید پر کند، بستگی دارد. البته پزشکان باتجربه علاوه بر استفاده از ژل‌های پرکننده، همزمان از روش‌های موثر دیگر مانند تزریق آمپول بوتاکس، پیلینگ شیمیایی، میکرودرم ابریژن و لیزرها هم برای بهتر شدن نتیجه استفاده می‌کنند.

● چه زمان هایی نباید از ژل‌های پرکننده استفاده کرد

۱. در دوره بارداری و شیردهی

۲. در صورت ابتلا به عفونت‌های حاد پوستی مانند تبخال، جوش‌های چرکی و...

۳. وجود جوشگاه‌های برجسته و کلویید

۴. خونریزی غیرطبیعی مثلا به علت مصرف داروهای رقیق‌کننده و ضدانعقاد

۵. مصرف کپسول آکوتان (مگر اینکه ۶ماه از قطع مصرف آن گذشته باشد)

۶. نازک شدن پوست به علت مصرف موضعی یا خوراکی کورتن یا هر دلیل دیگر

۷. اختلال در ترمیم مانند کسانی که داروهای داروهای ضدسرطان و کورتون که دفاع بدن را ضعیف می‌کند، مصرف می‌کنند.

۸. ابتلا به بیماری‌های پوستی مانند ویتیلیگو(لک‌پیس)، پسوریازیس و اگزمای پوستی

۹. سابقه حساسیت شدید

۱۰. حساسیت به ماده ژل

۱۱. ابتلا به بیماری روانی «خودزشت‌بینی»

۱۲. داشتن انتظارهای بیش از حد از تاثیر تزریق ژل

● تزریق ژل بدون حُسن هم نیست

اولین خوبی تزریق ژل این است که بلافاصله بعد از تزریق، کاهش چین‌وچروک را می‌توان دید. علاوه بر این، اگر از ژل‌های کوتاه‌مدت(۱۲-۶ماه) استفاده شده باشد، در صورت پشیمانی بیمار، می‌توان آن را با آنزیم مخصوصی برطرف کرد.

قرمزی، ورم، حساس‌شدن محل تزریق و کبودی، از عوارض فوری بعد از تزریق است که به‌تدریج در عرض چند روز برطرف می‌شوند ولی گاهی عوارض جدی‌تر و مهمی هم بعد از تزریق اتفاق می‌افتد. البته مهارت و دانش پزشک می‌تواند از بروز بیشتر آنها جلوگیری کند.

۱. کبودی وسیع یا خونریزی وسیع زیرپوستی

این اتفاق وقتی می‌افتد که ژل در وسعت زیادی تزریق شود یا بیمار از داروهای ضدانعقادی (مانند هپارین، آسپیرین) استفاده ‌کند. استفاده از سرنگ‌های کوچک و دقت در اینکه سر آن به رگ‌ها وارد نشود، می‌تواند از این عارضه جلوگیری کند.

۲. ورم یا برجستگی‌ قابل‌لمس در محل

به علت تکنیک غلط تزریق اتفاق می‌افتد. گاهی هم ژل به‌طور سطحی تزریق می‌شود و در مواردی به علت تزریق بیش از نیاز پیش می‌آید.

۳. نامتقارن بودن دو طرف

به علت تزریق بیش از حد یا کمتر از حد

۴. پایداری کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت ژل

در صورت استفاده از ژل‌های غیراستاندارد یا تزریق در نواحی‌ای که عضلات صورت تحرک زیاد دارند یا متابولیسم (سوخت‌وساز) بیمار زیاد است، اتفاق می‌افتد.

۵. کبودی مایل به رنگ آبی در محل تزریق

به علت سطحی تزریق کردن مانند تزریق در زیر پلک تحتانی

۶.جابجایی ژل از محل تزریق

گاهی به علت ماساژ بیش از حد پزشک برای یکنواخت کردن ژل تزریق شده ایجاد می‌شود.

۷. ورم طولانی‌مدت یا بسیار شدید

در محل تزریق که تا ۴ هفته بعد از تزریق دیده می‌شود آن هم بدون هرگونه درد، برآمدگی یا حساس شدن محل تزریق. (استفاده از کیسه یخ بلافاصله بعد از تزریق تا حد زیادی جلوی این عارضه را می‌گیرد.)

۸. تیره‌ترشدن یا کمرنگ‌تر شدن پوست

در محل تزریق که به علت قرمزی طولانی‌مدت و تیرگی بعد از آن اتفاق می‌افتد.

۹. عفونت مانند عود تبخال، زونا و عفونت باکتریایی

در کسانی که سابقه تبخال یا آبله‌مرغان دارند، بعد از تحریک‌ پوست با سوزن و ژل، ویروس تبخال می‌تواند دوباره فعال یا ویروس آبله‌مرغان به‌صورت زونا درمحل تزریق ظاهر شود. البته با تجویز دارو می‌توان از این عوارض جلوگیری کرد. بروز عفونت باکتریایی هم در صورت تزریق غیراستریل بعید نیست.

۱۰. قرمزی طولانی‌مدت در محل تزریق

بلافاصله بعد از تزریق ظاهر می‌شود و ممکن است سال‌ها باقی بماند.

۱۱. ایجاد سفتی و برجستگی قرمز

در محل تزریق که گاه حتی تا ۲ سال بعد در همان نقطه ظاهر می‌شود.

۱۲. کاهش جریان گردش خون پوست و زخم

به‌علت تزریق حجم زیاد ژل و فشار آن روی عروق و تنگ شدن آنها، باعث زخم جدی در محل تزریق می‌شود و به درمان فوری نیاز دارد.

۱۳. نابینایی

در صورت تزریق اشتباهی به داخل عروق زیر پلک در موارد درمان گودی زیرچشم ممکن است اتفاق بیفتد.

۱۴. جوشگاه

نادر است اما با هر تزریقی که خصوصا با عفونت همراه شود، دیده می‌شود. همچنین در بیمارانی که سابقه کلویید یا جوشگاه برجسته در محل بریدگی و زخم داشته‌اند، شایع است.

۱۵. واکنش‌های آلرژیک

به علت افزایش حساسیت به ماده ژل

۱۶. تومور خوش‌خیم

به‌علت تحریک‌سوزن. به‌ندرت اتفاق می‌افتد.

ژل بهتر است یا چربی؟

استفاده از چربی برای تزریق در چین‌وچروک (لیپوفیلینگ)

بعضی از بیماران علاقه دارند به جای ژل از چربی در ترمیم چین‌وچروک پوستشان استفاده شود.

در روش لیپوفیلینگ چربی را از نواحی باسن، ران یا بازوها با تخریب بافت چربی و به وسیله مخصوص (کانول) می‌گیرند، مواد زائد بافت چربی را جدا می‌کنند و ذرات چربی را با سرنگ مخصوص به محل چین‌وچروک خود بیمار ترزیق می‌کنند. محاسن روش تزریق چربی، بروز نکردن واکنش آلرژیک و پایداری طولانی‌تر آن در محل تزریق به مدت ۳-۲ سال است. عیوب ترزیق چربی هم نیاز به دانش و مهارت زیاد پزشک، گران‌تر بودن از ژل، دستگاه مخصوص و طولانی‌تر بودن آماده‌سازی تزریق است که گاهی به چند ساعت وقت نیاز دارد. در حالی که تزریق ژل بیش از ۱۵-۱۰ دقیقه برای تزریق طول نمی‌کشد. خوب است بدانید که بیشتر عوارض این دو روش مشابه است.

دکتر حسین طباطبایی

متخصص پوست

استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران