نگاهی به وضعیت سایت های سینمایی فارسی زبان در اینترنت

در ۲۱ شهریور ۱۳۸۰ اولین سایت جامع سینمایی فارسی زبان شروع به كار كرد «ایران اكتور» سایتی درباره بازیگران سینمای ایران بود كه سعی می كرد با جمع آوری اطلاعات و عكس های بازیگران سینمای ایران مرجع كاملی برای علاقه مندان به سینما باشد

پس از گذشت یك دهه از عمر اینترنت در ایران، یعنی حدود سال‌های ۸۱- ۱۳۸۰، سر و كله سایت‌های سینمایی فارسی‌زبان در دنیای مجازی پیدا شد. در واقع چیزی بیشتر از شش سال از عمر اولین سایت اینترنتی سینمایی ایران نمی‌گذرد. اولین سایت سینمایی ایران را سایتی به نام «سینمای ایران» می‌شناسند كه به زبان انگلیسی بود و به اخبار و گزارش‌های سینما می‌پرداخت.

اما در اصل اولین سایت فارسی‌زبان سینمای ایران، سایت ابراهیم حاتمی‌كیا بود، یك سایت شخصی درباره فعالیت‌های سینمایی ابراهیم حاتمی‌كیا كارگردان سینمای ایران. مشكل فونت فارسی در آن زمان باعث محدود شدن فعالیت سایت‌های فارسی‌زبان بود. بعدها با ابداع سیستم جدیدی به‌ نام یونی‌كد كه امكان استفاده از فونت‌های زبان‌های مختلف در اینترنت را فراهم می‌كرد فعالیت سایت‌های فارسی‌زبان شكل تازه‌ای به خود گرفت.

در ۲۱ شهریور ۱۳۸۰ اولین سایت جامع سینمایی فارسی‌زبان شروع به كار كرد. «ایران اكتور» سایتی درباره بازیگران سینمای ایران بود كه سعی می‌كرد با جمع‌آوری اطلاعات و عكس‌های بازیگران سینمای ایران مرجع كاملی برای علاقه‌مندان به سینما باشد. پس از «ایران اكتور» سایت‌های دیگری نظیر «دریای نور»، «فیلم و سینما» و «۳۰نما» فعالیت‌های خود را آغاز كردند.

«دریای نور» یك سایت نیمه‌دولتی بود كه فقط خبرهای رسمی را منتشر می‌كرد كه سایت رسمی بیست‌و‌دومین‌ جشنواره‌ فیلم‌ فجر هم بود. «فیلم‌و‌سینما» و «۳۰نما» كه در سال ۱۳۸۱ راه‌اندازی شدند مطالب متنوع‌تری نسبت به دیگر سایت‌ها داشتند.

تاریخچه سینمای ایران، یادداشت‌های پیرامون فیلم‌های در حال اكران، اخبار سینما و ... بخش‌های این سایت‌ها بودند. كامبیز كاهه، سردبیر سایت «فیلم و سینما» و دامون مقصودی، مدیر سایت «۳۰نما» بودند كه توانستند مدتی كامل‌ترین و بهترین سایت‌های سینمایی را اداره كنند. مشكلات مالی، تامین‌نشدن برنامه‌های درآمدزایی و همچنین عدم‌ حمایت از سوی هیچ نهاد دولتی و غیردولتی، دلایل عمده كاهش فعالیت و به‌تدریج تعطیلی این سایت‌ها بود. به‌طوری كه دیگر اثری از «فیلم و سینما» نیست و «۳۰نما» هم بعد از جشنواره بیست‌ودوم فیلم فجر كه اوج فعالیتش بود دیگر به روز نشد.

اولین فیلم سینمایی كه صاحب یك سایت رسمی و اختصاصی شد «صورتی» فریدون جیرانی بود. تقریبا اوائل سال ۱۳۸۲ سازمان توسعه سینمایی سوره سایتی با نام «سوره سینما» با هدف تبدیل‌شدن به بزرگترین بانك اطلاعاتی سینمای ایران، افتتاح كرد. این سایت هم‌اكنون نیز با توجه به حمایت‌های سازمان توسعه سینمایی سوره این عنوان را در اختیار دارد.

راه‌اندازی و رشد خبرگزاری‌های اینترنتی كه اخبار را در حوزه‌های مختلف از جمله سینما به شكل مناسبی پوشش می‌دادند باعث شد، سایت‌های سینمایی كه در آن زمان فعالیت می‌كردند، با چشم‌پوشی در زمینه تهیه ‌خبر و تبدیل‌شدن به خبرگزاری سینمایی، عمده فعالیت خود را به بخش‌هایی خارج از حوزه خبر منتقل كنند. «ایران اكتور» و «سوره سینما» به جمع‌آوری بانك اطلاعاتی سینمای ایران پرداختند. «۳۰نما» و «فیلم و سینما» هم بیشتر به سمت نقد‌ها و یادداشت‌های اختصاصی سینمایی رفتند.

در سال‌های بعد با توجه به جذابیت‌های خاص سینما، آسان‌ترشدن راه‌اندازی پایگاه‌های اینترنی و همچنین افزایش كاربران اینترنتی در ایران سایت‌های متعددی در حوزه سینما راه‌اندازی شد. اما اكثرا به‌دلیل فعالیت ضعیف چه در زمینه محتوایی و چه در زمینه فنی نتوانستند موفقیتی در این زمینه كسب كنند.

تنها سایت‌هایی نظیر «سی‌نت»، «گیشه» و «سینما-تئاتر» بودند كه با عملكردی بهتر و ایده‌های جدیدتر توانستند به فعالیت خود ادامه دهند. البته به جز «سی‌نت» و «سینما-تئاتر» كه همواره خود را به روز نگه داشته‌ و با افزایش بخش‌های سایت مخاطبان خود را راضی می‌كنند، از بقیه اثر چندانی باقی نیست.اما شاید اتفاق مهم در بین سایت‌های اینترنتی افتتاح سایت «سینمای ما» در سال ۱۳۸۴ بود این سایت در واقع با استفاده از تجربه‌ها و سرنوشت سایت‌های سینمایی گذشته و همچنین الگوبرداری از سایت‌های مطرح سینمایی دنیا سعی كرد به این عرصه وارد شود. این سایت در بحث محتوا تلاش كرد بخش‌های متنوع سایت را با مطالبی از نام‌های آشنای مطبوعات و منتقدان سینمایی پر كند.

همچنین با استفاده از قابلیت‌های فنی كه در سایت‌های قبلی كمتر به چشم می‌خورد، سعی كرد چهره‌ای متفاوت از خود به نمایش بگذارد. نمایش فیلم و تیزرهای فیلم‌های سینمای ایران در سایت نمونه‌ای از این فعالیت‌ها بود كه پیش‌تر در سایت‌های دیگر دیده نشده بود. همه اینها عواملی شد كه با وجود بعضی كاستی‌ها این سایت در حال حاضر بیشترین مخاطبان علاقه‌مند به سینما را جذب كرده و عنوان پربازدیدكننده‌ترین سایت سینمایی را داراست.

پس از راه‌اندازی«سینمای ما» موج جدیدی در راه‌اندازی سایت‌های سینمایی به وجود آمد كه وجود سایت‌های قدرتمندتر و همچنین فعالیت ضعیف كه صرفا تقلیدی از روی سایت‌های بزرگتر بود، موفقیت خاصی را نصیب صاحبانشان نكرد.«پایگاه‌های خبری فیلم كوتاه» و «پیك مستند» هم كه نگاهی تخصصی‌تر به شاخه‌ای از سینما را داشتند راه‌اندازی شدند كه توانستند مخاطبان خود را پیدا كنند.

«سینمای ما»، «ایران اكتور»، «سوره سینما»، «سی‌نت» و «پایگاه خبری فیلم كوتاه» پنج سایت سینمایی فارسی‌زبانی هستند كه درحال حاضر فعالیت بیشتری نسبت به بقیه سایت‌ها دارند و مخاطبان بیشتری را جذب كرده‌اند در این بخش اطلاعات مفیدتری راجع به این سایت‌های ارائه می كنیم:

● سینمای ما / cinemaema.com

سایت «سینمای ما» فعلا با فاصله فراوان، پربازدیدكننده‌ترین سایت سینمایی فارسی‌زبان است. این سایت در تاریخ ۲۱/۶/۸۴ همزمان با روز ملی سینمای ایران راه‌اندازی شد. سایت سینمای ما كه در ابتدا با عنوان «پایگاه خبری – تحلیلی سینمای ایران» فعالیت خود را آغاز كرد صرفا به اخبار و گزارش‌های فیلم‌های سینمای ایران می‌پرداخت.

بعد‌ها با راه‌اندازی زیرمجموعه‌های دیگر نظیر سایت سینمای جهان، سایت جشنواره فیلم فجر و همچنین سایت سینمای ایران به زبان انگلیسی عنوان «مجموعه سایت‌های سینمای ما» را برای خود انتخاب كرد. البته سایت انگلیسی هنوز در مرحله راه‌اندازی است.

این سایت یكی از بزرگترین آرشیو عكس‌ فیلم‌ها، هنرمندان و جشن‌ها و مراسم سینمای ایران و جهان را دارد كه از پربازدیدترین بخش‌های سایت است. بخش‌های متنوعی از جمله اخبار روز، گزارش، چهره‌به‌چهره، نقد فیلم، یادداشت‌های اختصاصی، نظرسنجی و نمایش تیزر ‌فیلم‌ها و ... از دیگر بخش‌های این سایت است طبق آمار ارائه‌شده در سایت تعداد بازدیدكننده‌های آن چیزی حدود ۵۰۰۰۰ بازدید در روز است كه در تاریخ ۲۱بهمن ۱۳۸۵ به ركورد ۱۰۲ هزار بازدید هم رسید.

ارتباط اینتراکتیو و دو طرفه سایت با مخاطبانش، یکی دیگر از مهمترین نقاط قوت آن است. به گونه‌ای که تعدادی از اخبار و روزنوشت‌های سایت به اندازه یک فوروم اینترنتی، کامنت و واکنش دارد. تعدادی از کاربران این سایت، به تازگی وارد عالم مطبوعات شدند.

▪ چرا به آن مراجعه كنیم؟

اگر به دنبال عكس از فیلم‌ها، بازیگران و مراسم و جشن‌های سینمایی ایران و جهان هستید پیشنهاد اول ما «سینمای ما» است. همچنین برخی اخبار تولیدی و تحلیل‌های خاص این سایت كه در خبرگزاری‌های دیگر یافت نمی‌شود دلیل دیگری برای بازدید از این سایت است. اطلاعات فیلم‌های روی پرده سینمای جهان نیز همزمان با اكران جهانی‌شان جزو مطالب جالب توجه سایت است. چند نویسنده مطرح سینمایی نیز یادداشت‌های روزانه‌شان را در این سایت ارائه می‌كنند.

▪ نقطه ضعف اصلی؟

عدم وجود بانك اطلاعاتی سینمایی.

مهدی عزیزی

---