سیاست های دوگانه تل آویو

شهادت طلبانه در اسرائیل به حدی کاهش یافته که مسوولان امنیتی این رژیم اکنون آشکارا از موفقیت در این زمینه سخن می گویند اما اقداماتی که آنها برای مقابله با بمبگذاران انجام می دهند در تضاد با دستور کار دولت این رژیم برای دستیابی به صلح با فلسطینیان است

شهادت‌طلبانه در اسرائیل به حدی کاهش یافته که مسوولان امنیتی این رژیم اکنون آشکارا از موفقیت در این زمینه سخن می‌گویند اما اقداماتی که آنها برای مقابله با بمبگذاران انجام می‌دهند در تضاد با دستور کار دولت این رژیم برای دستیابی به صلح با فلسطینیان است.

این یک تضاد کلاسیک نظامی - سیاسی است. پیشرفت در جلوگیری از ورود بمب‌گذاران که بیشتر آنان از کرانه غربی به اسرائیل می‌آمدند، آرامش کافی برای اسرائیل به بار آورده تا مذاکرات صلح را با رهبری فلسطین (تشکیلات خودگردان) در کرانه باختری از سر بگیرد اما آرامش کنونی شکننده است و مسوولان امنیتی اسرائیل می‌گویند باید به دستگیری‌های شبانه و حملات مرگبار خود به کرانه غربی ادامه دهند.

روش‌هایی که با تلاش برای صلح - که براساس آن باید در نهایت کشور جداگانه فلسطین تشکیل شود- اسرائیل از قسمت اعظم کرانه باختری خارج شده و اختیارات خود را به تدریج به پلیس فلسطین بسپارد، منافات دارد.

یک مقام ارشد ارتش اسرائیل به شرط عدم افشای هویت خود گفته، بهای خارج شدن از کرانه باختری ممکن است چنان زیاد باشد که ما نخواهیم آن را بپردازیم. ادعای ارتش اسرائیل به موفقیت‌آمیز بودن تلاش‌هایش از نمودارهایی سرچشمه می‌گیرد که کاهش شدید عملیات شهادت‌طلبانه از ۵۹ مورد در سال ۲۰۰۲ به فقط یک مورد در ۲۰۰۷ و یک مورد تاکنون در سال جاری را نشان می‌دهد.

تغییر سیاست ارتش اسرائیل پس از بهار به ویژه خونین سال ۲۰۰۲ صورت گرفت یعنی زمانی که یک فلسطینی از کرانه غربی با پیمودن فقط حدود ۱۵ کیلومتر در داخل اسرائیل خود را به هتل پارک در نتانیا، شهر ساحلی اسرائیل رساند و خود را در سالن هتل منفجر کرد. کشتار در هتل پارک، اوج یک ماه خونین بود که طی آن ۱۳۰ اسرائیلی در حملات شهادت‌طلبانه و حملات دیگر کشته شدند.

چند روز بعد نیروهای اسرائیلی در عملیات «سپر دفاعی» به بیشتر شهرهای فلسطینی کرانه غربی حمله کردند و کنترل این شهرها را از دست نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان که قرار بود پایه‌های کشور فلسطین را تشکیل دهند، خارج کردند.

۶ سال بعد هتل پارک در آرامش کامل به سر می‌برد. با این حال نیروهای اسرائیلی یک هفته قبل از روز چهارشنبه که جشن‌های شصتمین سالگرد تاسیس خود را شروع می‌کند در آماده‌باش کامل خواهند بود.

اسرائیل از سال ۲۰۰۲ ساختن دیوار حائل در کرانه غربی را نیز شروع کرد و آن را پاسخی به بمبگذاران شهادت‌طلب توصیف کرد. دو سوم این حصار که بیشتر آن از نرده و قسمت‌هایی نیز از دیوار تشکیل شده، تکمیل شده است. مسوولان امنیتی اسرائیل می‌گویند این حصار موثر بوده اما آنها فقط به آن متکی نخواهند بود.

ایهود اولمرت، نخست‌وزیر اسرائیل توانسته بین تضادهای فرآیند صلح و حملات مداوم ارتش در کرانه غربی بیشتر با طفره رفتن از حل مسائل و محول کردن آنها به زمانی دیگر تعادل برقرار کند.

به‌رغم تاکید دولت جورج بوش، رئیس‌جمهور امریکا برای رسیدن به صلح تا پایان سال جاری، اولمرت گفته است هدف او در مذاکره با فلسطینیان (تشکیلات خودگردان) تلاش برای تعریف و تعیین عوامل اساسی برای تشکیل کشور فلسطین است و نه رسیدن به توافقی فراگیر که بتوان در آینده نزدیک به آن عمل کرد.

در عوض مسوولان امنیتی اسرائیل به موضوعی اشاره می‌کنند که آن را از شرایط اساسی برای محافظت اسرائیل می‌دانند. براساس مطالعه‌ای جدید که به وسیله مرکز بیت‌المقدس برای امور عمومی، که یک موسسه تحقیقات سیاسی با گرایشات محافظه‌کارانه است، انجام شد این شرایط شامل تمایل به تحمل هزینه‌های سیاسی تهاجمات نظامی، جاسوسی خوب و کنترل سرزمین‌هایی است که مبارزان فلسطینی از آنجا دست به عملیات می‌زنند.

از نظر تئوری نیروهای امنیتی فلسطینی مسوولیت جلوگیری از چنین حملاتی را به عهده خواهند گرفت و تابستان امسال که یک گردان ۶۰۰ نفری از نیروی امنیتی ملی فلسطین برنامه آموزشی خود را که بودجه آن را امریکا تامین کرده در اردن تکمیل می‌کند، نخستین آزمایش این رویکرد جدید فراخواهد رسید.

ایهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل گفته این ۶۰۰ نفر در شهر جنین در شمال کرانه غربی که زمانی مرکز مبارزان به حساب می‌آمد، مستقر خواهند شد. قرار است نیروهای اضافی فلسطینی به منظور آماده کردن زمینه استقرار نیروهای فوق به زودی شروع به استقرار در جنین کنند. مسوولان امنیتی اسرائیل به شدت نسبت به این امر تردید دارند که پلیس فلسطینی توانایی یا اراده جنگیدن با گروه‌های مبازر فلسطینی را در آینده قابل پیش‌بینی داشته باشد.

پس از عقب‌نشینی یک جانبه اسرائیل از شهرک‌های یهودی‌نشین غزه در سال ۲۰۰۵ بعضی‌ها امیدوار بودند که با حمایت غرب، نوار غزه به الگویی برای کشور آینده فلسطین تبدیل شود. در عوض گروه مبارز حماس کنترل آنجا را در دست گرفت و راکت‌های شلیک شده از غزه که سال‌ها به شهر کوچک مرزی سدروت می‌رسد به شهر مهم اشکلون حدود ۱۶ کیلومتر دورتر از ساحل نیز رسید.

ارتش اسرائیل در سال‌های اخیر تقریبا هر روز به غزه بازگشته و به جستجوی مبارزان و دستگیری آنان و کشتار مردم بی‌دفاع پرداخته است. جنگ‌طلبان امنیتی اسرائیل بیم دارند از دست دادن کنترل کرانه غربی، شهرهای نتانیا و تل‌آویو را نیز به سدروت دیگری تبدیل کند.

با این حال بازگشت بمبگذاران شهادت‌طلب هنوز خطر اصلی برای اسرائیل به شمار می‌رود. سرلشکر شاچار آیالون، معاون رئیس‌پلیس اسرائیل که واحدهای ویژه آن در کرانه غربی نیز فعال هستند، ادعا دارد نیروهای شهادت‌طلب جدی‌ترین تهدید برای اسرائیل هستند چون ‌می‌توانند تغییر مسیر بدهند، می‌توانند هدف‌های خود را عوض کنند و متوقف کردن آنان آسان نیست.

منبع: هرالدتریبیون‌

ترجمه: علی کسمایی