تازه های تکنولوژی در اختیار چشم پزشکان

دنیای چشم پزشکی, دنیایی است پر از راز و رمزهای فراوان که روند پرشتاب ابداع و نوآوری روش های مختلف در این زمینه, پزشکان و محققین را هرثانیه و دقیقه به چالش می کشد در این جا, در حد بضاعت ناچیز خود, به گوشه هایی جدید از این دنیای رنگ ها و نورها اشاره می شود

دنیای چشم پزشکی، دنیایی است پر از راز و رمزهای فراوان که روند پرشتاب ابداع و نوآوری روش‌های مختلف در این زمینه، پزشکان و محققین را هرثانیه و دقیقه به چالش می‌کشد. در این جا، در حد بضاعت ناچیز خود، به گوشه‌هایی جدید از این دنیای رنگ‌ها و نورها اشاره می‌شود...

● یک تاییدیه جدید

اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا موسوم به FDA، در تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۸، لنز داخل چشمی (IOL) با نامHoya iSpheric Model YA- ۶۰BB را مورد تایید قرار داد. این لنز که از جنس پلاستیک است، برای بازگرداندن دوباره بینایی استفاده شده و به جای لنزهای چشم (پس از برداشتن‌ شدن آنها طی جراحی کاتاراکت) قرار می‌گیرند. این مدل، مانند لنزهای طبیعی چشم عمل می‌کند که نور را به درستی روی شبکیه فوکوس نموده و قدرت بینایی را به فرد بیمار باز می‌گرداند. ذکر این نکته لازم است که این لنز مصنوعی، قدرت تمرکز بینایی را روی اهداف نزدیک ندارد و به عبارتی، قدرت تطابق آن، پایین است. اگر احتمال بدتر شدن شرایط بیمار وجود دارد، تداخلی با تشخیص یا درمان یک وضعیت خاص پیدا شود یا خطری برای دید بیمار ایجاد کند، استفاده و کاربرد آن ممنوع است. لنزهای iSpheric، به طور گسترده در دسترس قرار دارد و برای سالیان متمادی در ژاپن و اروپا استفاده می‌شده و با این تایید اداره نظارت بر غذا و دارو در آمریکا نیز، اجازه فروش یافته است.

● راه دیگر...

بیماران مبتلا به گلوکوم، یک انتخاب و راه جدید نویدبخش برای کاهش فشار افزایش‌یافته داخل چشم یافته‌اند. بر پایه اظهارات رییس انجمن گلوکوم آمریکا در ماه آگوست ۲۰۰۸، کاتترهای پیچیده و بسیار کوچک، داخل ساختمان‌های ریز درناژ درون چشمی قرار می‌گیرند و به جراحان گلوکوم اجازه می‌دهند محل عبور جریان مایع را بزرگ‌تر کنند تا گلوکوم درمان شود. این میکروکاتترها، با مقیاس میکرون سنجیده شده که در حد ضخامت ۴ تا ۵ تار موی انسان است که در کنار هم قرار گرفته شوند. میکروکاتترهای مذکور که مورد تایید FDA قرار دارند، در درمان اختصاصی گلوکوم زاویه باز اولیه (POAG) استفاده می‌شوند. این میکروکاتترها یک سرحد جدید و مهیج در علم چشم‌پزشکی بوجود آورده‌اند که نمونه‌ای از درمان‌های مداخله‌ای در درمان بیماری‌ها و اختلالات چشم در آینده محسوب می‌شوند.

در طول ۵۰ سال گذشته، روش جراحی این عارضه چندان تغییری نداشته و اصلاحات اندک آن نیز چشمگیر نبوده‌اند. پزشکان و محققین در طول زمان همواره به دنبال راهی برای برقراری جریان مایع چشم به خارج، از راه ایجاد سوراخ‌های تعبیه شده توسط جراحی بوده‌اند. چشم‌پزشکان در طول زمان متوجه شده‌اند که راه‌حل ایده‌آل برای درمان گلوکوم، بازگرداندن یا نگه داشتن سیستم درناژ طبیعی چشم است و کانالوپلاستی دقیقا این کار را انجام می‌دهد.

این روش نسبتا جدید که «کانولوپلاستی» نام دارد، فشار سیستم طبیعی چشم را به کمترین مقدار ممکن می‌رساند. در این روش که با حداقل تهاجم انجام می‌شود، از کاتتر ۲۵۰ میکرونی برای دست‌یابی به کانال‌های درناژ و برداشتن فشار مایع از روی سیستم درناژ طبیعی چشم بهره می‌برند. این روش مداخله‌ای که در سراسر جهان استفاده می‌شود، جایگزین کاربردی مناسبی برای روش‌‌های جراحی چشم با تهاجم بیشتر است. در طول ۳۰ دقیقه‌ای که این روش طول می‌کشد، جراح از راه یک شکاف کوچک، میکروکاتتری را جاسازی می‌کند، کانال اصلی درناژ را گشاد کرده و یک درز کوچک داخل کانال باقی می‌گذارد تا راه باز شده، باقی بماند و به طور طبیعی عمل کند. باید یادآوری کرد که برای علاج گلوکوم زاویه باز، اینکه در قدم اول جراحی یا درمان با لیزر یا درمان‌های طبی انتخاب شوند، هیچ‌کدام مدرک معتبری ندارند. یک هیات از متخصصان گلوکوم در آمریکا با بررسی‌ روش‌های مختلف مبتنی بر شواهد، درمان طبی را در قدم اول پیشنهاد می‌کنند. آنها هم‌چنین استفاده از پروستاگلندین‌های موضعی را که عوارض جانبی کمتری دارند، نسبت به بلوک‌کننده‌های بتای موضعی که به طور گسترده‌ای استفاده می‌شوند، توصیه می‌کنند.

● درمان تجربی، ممنوع!

اگر بیمار شما محرک ژنتیکی لازم برای دژنراسیون ماکولار وابسته به سن دارد (همان مشکلی که موجب از دست دادن بینایی در بیماران بالای ۵۰ سال می‌شود)، مطلع باشید که گزارش جدید پژوهشگران، حاوی معرفی یک درمان تجربی State-of-the-art برای معالجه بیماری‌هایی از چشم است که دید بعضی بیماران را که آرایش ژنتیکی نامناسبی دارند، بدتر می‌کند! در واقع بر پایه اطلاعاتی که از چند مرکز پزشکی به دست آمده، موتاسیون در ژن TLR۳ (پروتئین شناخته شده‌ای که به مقابله سلو‌ل‌ها با بعضی انواع عفونت کمک می‌کند)، در ارتباط با محافظت از «آتروفی جغرافیایی» است. این آتروفی که به عنوان «dry» از دژنراسیون ماکولار شناخته می‌شود، چروک پیش‌رونده سلول‌های شبکیه در قسمت مرکزی بافت ماکولاست که معادل از دست رفتن غیرقابل بازگشت بینایی است. مطالعات جدید نشان داده‌اند روش موسوم به (RNAi) RNA interference، که در بعضی بیماران برای خاموش کردن ژن‌های مسبب بیماری وابسته به سن به کار می‌رود، در این بیماران باعث رشد عروقی خونی غیرطبیعی شده و قدرت بینایی از دست می‌رود.

● دو سیستم جدید از کارل زایس

شرکت کارل زایس که پیشرو در تولید سیستم‌های چشم‌پزشکی از جمله لنزهای داخلی چشمی است، در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۰۸ اعلام کرد جدیدترین ابداعات تکنولوژی خود را در نشست آکادمی چشم آمریکا معرفی می‌کند. یکی از این دو سیستم، «میکروسکوپ جراحی OPMI Lumera» است که همان نوع معرفی شده در سال قبل است، تنها وسایل و امکانات جدیدی برای استفاده اختصاصی در محیط اتاق عمل به آن اضافه شده است. این امکانات جدید، شامل یک جعبه کنترل با صفحه تماسی، دوربین کنترل و یک پدال پایی ارگونومیک است. مورد دیگر، سیستم VISULAS Trion Combi است که اولین فوتوکوآگولاتور چند رنگه در دنیاست و راه‌حل درمان کامل شبکیه را فراهم می‌کند. با کاربرد طول موج‌های زرد، قرمز و سبز، جراحان انواع مختلف روش‌های جراحی شبکیه را با افزودن این توانایی‌ها به لیزر YAG انجام می‌دهند.

دکتر شادی کلاهدوزان