زمستان عاطفی

آیا تا به حال به فرآیند و چگونگی ارتباطتان با دیگران و به ویژه اعضای خانواده تان دقت كرده اید؟
ارتباط را فرآیند انتقال پیام گویند. این فرآیند دارای سه جزء می باشد.
▪فرستنده پیام …

آیا تا به حال به فرآیند و چگونگی ارتباطتان با دیگران و به ویژه اعضای خانواده تان دقت كرده اید؟

ارتباط را فرآیند انتقال پیام گویند. این فرآیند دارای سه جزء می باشد.

فرستنده پیام یا كسی كه پیامی را می فرستد، پیام یا موضوعی كه فرستنده قصد انتقال آن را دارد و گیرنده یا كسی كه پیام به او منتقل می شود. ارتباط می تواند یك طرفه یا دوطرفه باشد. در ارتباط یك طرفه پیام از فرستنده به گیرنده منتقل می شود، اما واكنشی از سوی گیرنده به فرستنده منتقل نمی شود. اما در ارتباط دو طرفه فرستنده پیامی را منتقل می كند و گیرنده واكنشی را در قبال دریافت پیام به فرستنده می فرستد.

تبادل یا ارتباط می تواند كلامی، غیركلامی و یا هر دو باشد. در ارتباط كلامی موضوع یا پیام به صورت گفتاری منتقل شده و در ارتباط غیركلامی پیام از طریق حركات، ژست ها، ایماء و اشاره ها منتقل می شود. ارتباط در خانواده برخلاف برخی ارتباط ها یك طرفه نبوده بلكه یك تبادل دو جانبه یا چند جانبه است. اعضای خانواده در محیطی كه با هم زندگی می كنند دائماً پیام هایی را رد و بدل می كنند و به دنبال آن واكنشی و بازخوردی (كلامی یا غیر كلامی) را دریافت می كنند.

ارتباط در خانواده یكی از شاخصه های اساسی و مهم خانواده است كه می تواند با توجه به انجام درست یا نادرست آن شاخصه ای مثبت یا منفی برای خانواده تلقی شود.ارتباطات بین اعضای خانواده به قدری دارای اهمیت است كه بعضی از صاحبنظران عرصه خانواده درمانی مانند ویرجینیا ستیر سالم و ناسالم بودن خانواده ها را بر مبنای ارتباطات آنها مورد ارزیابی قرار می دهند. آنها در مصاحبه با هزاران خانواده و بررسی مشكلات آنها به این نتیجه رسیده اند كه در خانواده های بالنده و سالم، نحوه برقراری ارتباط و پیام به خوبی یاد گرفته شده و الگوهای ارتباطی سالمی را تشكیل می دهند. خانواده های سالم و بالنده دارای ویژگی هایی چون؛ نشاط، سرزندگی، محبت، علاقه، حضور قلب و روح، قدرت ریسك كردن، برخورداری از حقوق، ارزش قائل شدن برای یكدیگر، چهره هایی آرام، گشاده و مهربان، با ویژگی های دوست نه با ویژگی های ارباب، بذله گویی و... می باشند. در حالی كه در خانواده های آشفته این ویژگی ها به چشم می خورد: محیط یخ زده و سرد، جو منفی، فضای بیش از حد مؤدبانه، بی حوصلگی، گفتارهای با رمز و راز و پوشیده، قیافه های غمگین، ارتباطات مبهم و...

در ارتباط سالم و مشخص، فرستنده پیامی را به روشنی و وضوح به گیرنده می فرستد و گیرنده نیز با دقت تمام پیام را گرفته و در صورت اطمینان از درك و فهم پیام واكنشی متناسب با آن از خود بروز می دهد. امروزه ارتباطات درون خانواده به دلایل بسیاری از جمله هجوم تكنولوژی به حریم خانواده ها، مشكلات زندگی، عدم آگاهی از ارتباط صحیح و...دچار اختلال شده است. چرا كه خانواده ها فراموش كرده اند برای چه و چگونه به وجود آمده اند، از یاد برده اند كه ازدواج آنها گذشته از موفق یا ناموفق بودن بر پایه تعامل و ارتباط آنها شكل گرفته و دوام یافته است. تعامل پایه و اساس یك خانواده و ارتباط مبنا و زیربنایی تعاملات می باشد پس به یاد داشته باشید كه فرآیند ارتباط شما یعنی نحوه انتقال پیام و بازخورد آن، تعاملات شما را شكل می دهد. در صورتی كه این فرایند یك فرایند درست و كامل نباشد مطمئناً تعاملات شما هم دچار مشكل خواهد شد و در صورتی كه تعاملات شما دچار خلل شود، كل نظام خانواده شما را تهدید خواهد كرد. بسیاری از افراد ارتباط با دیگران را امری عادی پنداشته و به فرآیند آن هیچ گونه توجهی نمی كنند. آگاهی افراد از نحوه ارتباطشان با اعضای خانواده و دیگران به آنها كمك خواهد كرد تا متوجه اشتباهات و غفلت های ارتباطی خود شده و در بهبود آن بكوشند. امری كه موجب خواهد شد تا از بسیاری از مشكلات خانوادگی آنها جلوگیری كند. مشكلاتی كه به تحقیق ثابت شده ناشی از الگوهای ارتباطی نادرست درون خانواده است.

جواد ابراهیمی