اینترنت , هم خوب , هم بد

هر روز از سوی صاحب نظران و رسانه ها نقش مثبت اینترنت در توسعه اقتصادی و نقش منفی آن در توسعه فرهنگی برجسته سازی و برای بهبود آثار مثبت و کاهش پیامدهای منفی اینترنت, نظرات و پیشنهادات فراوانی ارائه می شود

اگرچه آغاز کار اینترنت به سال های ۱۹۶۰ برمی گردد، ولی شهرت و موفقیت اینترنت از سال ۱۹۹۴ گسترش یافت. امروزه میلیون ها نفر در سراسر جهان روزانه از اینترنت استفاده می کنند تا احتیاجات خود از قبیل سرگرمی، تجارت، یادگیری، تحقیقات و ارتباط با دیگران را برطرف کنند. این در حالی است که نیازی نیست تا یک نابغه رایانه باشید تا از اینترنت استفاده کنید بلکه با داشتن یک مهارت مقدماتی در مورد رایانه و راه اندازی آن می توانید از اینترنت استفاده کنید. این مهارت به سن و جنس هم ارتباطی ندارد و از سه - چهار سالگی تا ۱۰۰ سالگی و بیشتر را شامل می شود. تأثیر و پیامدهای مثبت و منفی اینترنت به عنوان یک پدیده نو در اجتماعات انسانی در حال گسترش است.

هر روز از سوی صاحب نظران و رسانه ها نقش مثبت اینترنت در توسعه اقتصادی و نقش منفی آن در توسعه فرهنگی برجسته سازی و برای بهبود آثار مثبت و کاهش پیامدهای منفی اینترنت، نظرات و پیشنهادات فراوانی ارائه می شود. در سطح کلان اینترنت در بعد اقتصادی، تجارت الکترونیک، در بعد سیاسی، کاهش اقتدار دولت ها، در بعد اجتماعی، کاهش هزینه های حمل و نقل و در بعد فرهنگی تسلط زبان انگلیسی و ارتقا سطح فرهنگ هایی خاص را در پی داشته است. همچنین نقش اینترنت بر امنیت ملی جوامع در سطح کلان بر روند ارتباطی سازمان ها با مشتریان و بر روابط خانوادگی به طور مؤثر در حال توسعه است. با این حال اینترنت در خانواده های مختلف کارکردهای مختلفی از جمله احیاکنندگی، بهبودبخشی، تخریبی و نابودکنندگی داشته است.

● اینترنت و گفت وگوهای خانوادگی

بدون شک از اوایل قرن بیستم با توسعه رسانه های جمعی، میزان ارتباطات میان فردی کاهش یافته است. در سازمان ها، در اجتماعات فامیلی و در خانواده ها، افراد کمتر گفت وگو می کنند، یا این که تمایل به گفت وگو در بین انسان ها کم شده است. اینترنت نقش گفت وگو را کم رنگ تر کرده و زنگ خطرات جدی را برای ارتباطات انسانی به صدا درآورده است. این روزها در برخی جوامع هر یک از اعضای خانواده وقتی از محل کار به کانون گرم خانواده برمی گردند به اتاق خود رفته و سرگرم کار با رایانه خود و اینترنت می شوند. حتی چای، شام و صبحانه خود را روی میز رایانه می خورند. کاهش یا به مفهومی دیگر نبود گفت وگوهای خانوادگی به طور حتم پس از مدتی میزان شناخت افراد خانواده را از یکدیگر و میزان اعتماد اعضای خانواده به یکدیگر را کم می کند و این نتایجی منفی را در پی خواهد داشت. از طرفی این فعالیت اعضای خانواده پس از مدتی به گوشه گیری بخصوص نوجوانان می انجامد و رغبت به زندگی اجتماعی و تعامل خانوادگی را کاهش می دهد.

● اینترنت و موضوع اخلاق

یکی از مسائل مطرح شده از سوی مخالفان اینترنت، توسعه تصاویر خلاف عفت عمومی یا حداقل امکان دسترسی آسان و فوری به این تصاویر است. از طرفی اینترنت این فرصت را مهیا کرده است که افراد به راحتی «حق مؤلفان» را زیر پا بگذارند و آشکارا از سایت ها و وبلاگ های دیگران دزدی کنند که توسعه آن می تواند روحیه تجاوز به حقوق دیگران را افزایش دهد.

● اعتیاد اینترنتی

یکی از تبعات کار با اینترنت، جاذبه و گرایش مستمر به سیر و گردش در آن از سوی استفاده کنندگان از آن است که پس از مدتی افراد را به شدت به خود وابسته می کند تا حدی که برای برخی افراد، اعتیاد اینترنتی می آورد و زندگی بدون آن برای آنان غیرممکن می شود. لذا افراد باید حد و مرز استفاده از اینترنت را مشخص کنند. والدین در این زمینه مسئولیتی جدی برای تعیین زمان و مدت استفاده فرزندان به عهده دارند.

● احتیاط اینترنتی

خانواده ها همچنین باید فرزندان خود را از این موضوع آگاه کنند که اسرار، محتوا و تصاویر شخصی خانواده، مختص خانواده است و مصرف عمومی ندارد. فرزندان باید آگاه شوند که تمامی محتوا و مطالب اینترنت قابل اعتماد نیست و مورد استفاده عمومی ندارد. فرزندان باید بیاموزند که حریم شخصی و حریم خانوادگی حرمت دارد و خودگشودگی غیرمحتاطانه می تواند لطماتی جدی به زندگی خانوادگی بزند. همچنین ورود به سایت های ناشناخته امکان ویروسی شدن نرم افزارهای رایانه یا حتی صدمه خوردن سخت افزارها و زیان اقتصادی را نیز در پی دارد. با برشمردن برخی از مسائل مرتبط با خانواده ها و اینترنت، گام اول، آگاهی والدین از چگونگی استفاده ازاطلاعات اینترنت است و این آگاهی روند بهره مندی از اینترنت را بهبود خواهد بخشید.

حسنعلی خسروی

مدرس IT