انیمیشن در ایران

انیمیشن در لغت به معنای زنده کردن و حرکت بخشیدن است در آغاز قرن بیستم هنر انیمیشن توسط امیل کهل در فرانسه ابداع شد و با چند دهه تاخیر به ایران رسید

انیمیشن در لغت به معنای زنده کردن و حرکت بخشیدن است. در آغاز قرن بیستم هنر انیمیشن توسط امیل کهل در فرانسه ابداع شد و با چند دهه تاخیر به ایران رسید. نخستین فیلم های کارتونی در ایران را گروهی متشکل از اسفندیار احمدیه (نقاش کارگاه سرامیک)، جعفر تجارتچی (کاریکاتوریست)، پرویز اصانلو (فیلمبردار و کارگردان)، پطرس پالیان، اسدالله کفافی و نصرت الله کریمی (کارگردان تحصیلکرده در چکسلواکی) تولید کردند.

اما اگر بخواهید بدانید که به طور مشخص چه کسی نخستین کارتون ایرانی را ساخت باید یادی کنیم از اسفندیار احمدیه که ۴۹ سال پیش با کمک پطرس پالیان که فیلمبرداری آن را به عهده داشت، کارتون «ملانصرالدین» را به صورت صامت در ۱۳ ثانیه ساخت.احمدیه در هر ثانیه کارتون ملانصرالدین ۲۴ نقاشی را نمایش می داد.پس از او در سال ۱۳۳۸، نصرت الله کریمی فیلم عروسکی «بیم عمر» را در چکسلواکی ساخت که مدال نقره دومین جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان را از آن خود کرد. در سال ۱۳۴۸ مرکز سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان «نورالدین زرین کلک» را برای آموزش فنون انیمیشن سازی به بلژیک اعزام کرد.

نخستین کارتون هایی که در کانون تولید شد فیلم های آقای «هیولا» و «سوءتفاهم» از فرشید مثقالی و «گرفتار» و «وزنه بردار» از آراپیک باغداساریان بود.بدین ترتیب هنر انیمیشن یا پویانمایی در ایران رشد کرد. در سال ۱۳۷۷ نخستین جشنواره بین المللی پویانمایی تهران توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد؛ اسفند امسال هم پنجمین جشنواره بین المللی انیمیشن در محل کانون برگزار می شود. در این جشنواره مجموعه ای از برترین آثار انیمیشن جهان را می توان در روزهای ۶ تا ۱۰ اسفند تماشا کرد و با سیر تحول این هنر در جهان آشنا شد.

این جشنواره در بخش های تلویزیونی، تبلیغی، فیلم تجربی، فیلمنامه، انیماتور، فضاسازی، موسیقی و صداگذاری برگزار می شود و موضوع آثار برتر آن نیز کودک و نوجوان است. در چهارمین دوره جشنواره که در اسفند سال ۱۳۸۳ برگزار شد ۶۱ کشور جهان با بیش از یکهزار و ۴۰۰ فیلم کارتونی حضور داشته است.

● تاریخچه انیمیشن

هنگامی که کارتون هایی چون داستان اسباب بازی را می بینید شاید باورش سخت باشد که این کارتون براساس قوانینی ساخته شده است که سال ها پیش، یعنی ۳۴۰ سال قبل از میلاد مسیح درست شده است. این زمان دقیقا مصادف با تاریخ به وجود آمدن انیمیشن است، البته انیمیشن بدون مشاهده های ارسطو هرگز امکان پذیر نمی شد. سال ۱۳۰ پس از میلاد مسیح یک اخترشناس یونانی به نام پتولمی وجود تصاویر را کشف کرد و سال ۱۸۰ پس از میلاد مسیح مخترع چینی نخستین وسیله انیمیشن را اختراع کرد.

این دو واقعه تاریخچه انیمیشن را به وجود آوردند. انیمیشن در دنیای امروز با تولید امیل کهل در سال ۱۹۰۸ در فرانسه و پس از آن با تولید فیلم های دیگر آغاز شد. در سال های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ وارنر و استودیوی والت دیسنی روش های کارتونی بسیاری را خلق کردند و پس از آن کارتون های پیچیده تری را با استفاده از قوانین و تکنیک های انیمیشن ساختند.

در سال های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ با کمک کامپیوتر تحول عمیقی در انیمیشن آغاز شد و سال ۱۹۹۰ اوج تاثیرات کامپیوتر بر انیمیشن به شمار می رود. کارتون اسباب بازی، شرک و فیلم ارباب حلقه ها نمونه های بسیار معروفی از انیمیشن هستند. انیمیشن در حقیقت یکسری شکل های گرافیکی متحرکی است که به دنبال هم می آیند. پیشکسوتان انیمیشن وینزورمکی در آمریکا و امیل کهل و جورج ملیز فرانسوی هستند. انیمیشن های اولیه تنها مجموعه ای از نقاشی های ساده بودند، اما والت دیسنی جان تازه ای به انیمیشن بخشید. او نخستین انیمیشن سازی بود که صدا را نیز به کارتون های انیمیشن اش اضافه کرد.

نخستین کارتون انیمیشن صدادار که توسط والت دیسنی ساخته شد سفید برفی بود. امروزه فیلم های انیمیشن بسیاری با کمک کامپیوتر ساخته می شود. جنگ ستارگان ساخته جورج لوکاس یکی از نمونه های انیمیشن است. کارتون اسباب بازی نیز طولانی ترین کارتون انیمیشن شناخته شده است.