آشنائی با بارداری و زایمان

تمامی دوران حاملگی از ابتدا تا پایان آن مهم است , زیرا در هر مرحله از این دوران در بدن مادر وجنین تغییرات خاصی ایجاد می شود ,در هرمرحله احتمال بروز مشکلات,ناراحتی ها وخطرات خاصی وجود داردودر هر مرحله باید مراقبتهای مشخصی از خانم باردار به عمل آید

● بارداری

حاملگی با ترکیب سلول جنسی فرد وزن شروع می شود . عموم مردم مدت حاملگی را به ماه حساب کرده وآن را ۹ماه می دانند ولی پزشکان،ماماها و سایرکارکنان بهداشتی این مدت را به هفته بیان می کنند.مدت یک بارداری طبیعی حدود ۳۸ هفته از زمان شروع حاملگی تا تولد نوزاد است.

ازآنجایی که اغلب خانم ها اززمان عمل لقاح وشروع بارداری خود آگاهی ندارند ولی تاریخ آخرین خونریزی ماهانه(قاعدگی)خودرا به یاد می آورند لذا پزشکان برای تعیین مدت حاملگی وزمان زایمان ، تاریخ آخرین خونریزی ماهانه مبداء قرار داده وبه طور قرار دادی حاملگی را از اولین روز آخرین قاعدگی زن در نظر می گیرند ، یعنی زمانی که خانم واقعا حامله نیست .بر این اساس چون لقاح معمولا زمانی اتفاق میافتد که دو هفته از قاعدگی زن گذشته باشد بنابرین دو هفته به ۳۸ هفته اضافه شده وحاملگی به مدت ۴۰هفته از شروع آخرین دوره خونریزی ماهانه خانم محاسبه می شود.

شما میتوانید برای تعیین تقریبی زمان تولد فرزندتان از محاسبه زیر استفاده کنید.

ابتدا اولین روز آخرین قاعدگی خودرا یادداشت کنید

روز.../ماه../سال..

هفت روز به آن اضافه و۳ماه ازآن کم کنیدحال اگر به این تاریخ اضافه نمایید تاریخ زایمان شما به دست می آید

.روز../ماه../سال..

فراموش نکنید که تاریخ فوق قطعی نیست وانجام زایمان از سه هفته قبل از این تاریخ طبیعی است. در صورتی که زایمان درزمان تعیین شده،انجام نشود جهت ادامه یا ختم حاملگی باید با پزشک یا مامامشورت شود.

تمامی دوران حاملگی از ابتدا تا پایان آن مهم است ، زیرا در هر مرحله از این دوران در بدن مادر وجنین تغییرات خاصی ایجاد می شود ،در هرمرحله احتمال بروز مشکلات،ناراحتی ها وخطرات خاصی وجود داردودر هر مرحله باید مراقبتهای مشخصی از خانم باردار به عمل آید. با مراقبتهای دوران بارداری و پس از زایمان ، می توان خطرات وبیماری هائی که سلامت مادروجنین را تهد ید می کند به موقع تشخیص داده و درمان مناسب برای رفع آنها انجام داد بعضی بیماری هاچنانچه درطول بارداری تشخیص داده نشودیا اگر دیرمشخص شود،ممکن است عوارض جدی و حتی دائمی برای مادر یا جنین ایجادکند.پس به محض شک به حاملگی به کارکنان بهداشتی اعم از پزشک یا ماما مراجعه کنید.این افراد بعد از معاینه ،ما را نسبت به وضعیت سلامتی خود وجنین آگاه کرده و تاریخ مراجعه بعدی شما را برای مراقبت تعیین می کنند .

سه تا شش بار با نظر پزشک یاماما

شش ماه اول بارداری = هر ۱۵ روزی یکبار

ماه هفتم و هشتم = هفته ای یکبار

ماه نهم = در این ملاقات ها متناسب با سن بارداری ،مراقبت های زیر از خانم باردار به عمل می آید :

-تشکیل پرونده و معاینه کامل خانم باردار از جمله معاینه قلب و ریه

-اندازه گیری و کنترل منظم وزن و فشار خون

-اندازه گیری ارتفاع رحم و تعیین میزان رشد جنین

-تعیین وضعیت قرار گرفتن جنین در رحم در هفته های آخر بارداری

-بررسی وجود علائم خطر در مادر

-گوش دادن به صدای قلب جنین

-انجام آزمایشهای مورد نیاز در بارداری

-معاینه دهان و دندان و سایر معاینات مورد نیاز

-تزریق واکسن کزاز ودیفتری با در نظر گرفتن سابقه واکسیناسیون مادر

-آموزش نکات بهداشتی در مورد تغذیه،استراحت،بهداشت فردی،علائم خطر و...

● تغییرات بدن مادردر بارداری:

با توجه به اینکه افراد خصوصیات جسمی وروانی متفاوتی دارند، تغییرات ناشی از بارداری نیز درخانمها فرق می کند.مهمترین این تغییرات عبارتند از :

● رحم و افزایش وزن مادر:

رحم که یک کیسه عضلانی ودر حالت عادی به شکل یک گلابی است. در حاملگی با رشد جنین به تدریج بزرگتر می شود تا حدی که جنین، جفت و کیسه آب را در خود جای میدهد . پایان سه ماهه ی اول بارداری ، وبه اندازه ای بزرگ است که درمعاینه توسط ماما یا پزشک، لبه آن در پایین شکم لمس می شود.در این مدت وزن برخی ازخانمها ممکن است به علت تهوع واستفراغ شدید اضافه نشده ، حتی کاهش هم داشته باشد که بعدها با تغذیه مناسب جبران می شود به تدریج در سه ماهه دوم با پیشرفت بارداری و بزرگ شدن رحم حاملگی برای اطرافیان نیز نمایان می شود . در اواخر این دوره رحم به قدری بزرگ است که قسمت فوقانی آن را میتوان در بالای ناف حس کرد. وزن اغلب خانمها در سه ماهه ی دوم ۴-۵ کیلوگرم و در سه ماهه ی سوم ۵-۶ کیلوگرم (حدود ۵۰۰ گرم در هفته) اضافه می شود. در پایان حاملگی به طور متوسط مادر حدود ۹-۱۳ کیلوگرم اضافه وزن خواهد داشت.

پستان ها: در بارداری ،پستان ها به تدریج بزرگ و دردناک شده ، برآمدگی های کوچک اطراف نوک پستان ها برجسته و هاله اطراف آن تیره رنگ می شود وبا رشد غدد شیری ، پستان ها برای شیردهی آماده می شود از ماه پنجم به بعد ممکن است مایع زرد و شفافی از پستان خانم باردار ترشح شود. در این مورد باید فقط با آب ولرم نوک پستان ها را شستشو داد.

خلق و خوی:در اوایل دوران بارداری همراه با شروع تغییرات ناشی از حاملگی ، معمولا تغییراتی در خلق و خوی و احساسات برخی از خانم ها دیده می شود که امر طبیعی است ،سه ماهه دوم که بدن مادر به تغییرات ایجاد شده عادت می کند، حالت تهوع صبحگاهی وویار از بین رفته و مادر در وضعیت متعادلی قرار می گیرد.از آنجایی که حرکات جنین نیز از سه ماهه ی دوم( حدود ماه پنجم)احساس می شود این دوره لذت بخش ترین مرحله حاملگی برای مادر است.

در اواخر حاملگی مادر معمولا بی حوصله و عجول است وزن و شوهر،هر دودر مورد زایمان و سلامت نوزاد نگران هستند.در این دوره پدرو مادرمی توانند با متوجه کردن افکار خود به تهیه مقدمات تولد نوزاد این نگرانی ها را کاهش دهند.

پوست : در حاملگی خطوط تیره رنگی روی شکم خصوصا از ناحیه ناف به طرف پائین و ترک هائی در پوست شکم وگاهی پستان و ران ها ظاهر می شود که به علت تغییرات هورمونی در بارداری بوده وطبیعی است . چرب نگه داشتن این نواحی تا حدی اززیاد شدن ترکهای حاملگی جلوگیری می کند . همچنین در صورت برخی خانمها، لکه های قهوه ای رنگ نامنظم ظاهر می شود که آن را ماسک حاملگی می گویند . معمولا بعد از زایمان این لکه ها ناپدید یا بسیار کم رنگ می شود .

● ناراحتی های شایع در بارداری:

تهوع همراه با استفراغ یا بدون آن: این حالت بخصوص به هنگام صبح، یکی از اولین نشانه های حاملگی واز عوارض شایع این دوران است که اغلب در اواخر ماه سوم خود به خود بهبود می یابد . برای مقابله با این ناراحتی خوردن یک تکه نان برشته یا بیسکویت قبل از برخاستن از رختخواب ، مصرف غذا به مقدار کمتر ولی در دفعات بیشتر در طول روز ، خودداری از مصرف غذاهای نفاخ،چرب و پرادویه توصیه می شود. در صورت داشتن استفراغ های شدید ، مکرر و به دفعات زیاد به کارکنان بهداشتی مراجعه شود.

تکررادرار: در ابتدای بارداری معمولا به علت بزرگ شدن رحم وفشار آن بر روی مثانه دفعات ادرار کردن بیشتر می شود.بعدها ممکن است به علت تغییر وضع رحم وخارج شدن آن از لگن، فشار آن بر مثانه کمتر شدو این حالت از بین برود. ولی در اواخر حاملگی با پایین آمدن سر جنین به داخل لگن وفشار ناشی ازآن دوباره تکرر ادرار دیده می شود.

---