تحصیلات عالی

دانشگاه ها وادار شده اند دست به نوآوری بزنند و به همین دلیل توانمندتر خواهند شد

وضعیت آموزش عالی در دوران رکود اقتصادی تا حدی یادآور صحنه‌ای از داستان خانواده سیمپسون در سال ۱۹۹۴ است. در این صحنه زمانی که هومر سیمپسون از رفتن به کافه مورد علاقه‌اش منع می‌شود، با اندوه روی صندلی‌اش می‌نشیند. لیزا، خواهرش، برای خوشحال کردن او از فلسفه چینی مطلبی را عنوان می‌کند. لیزا از هومر می‌پرسد: «می‌دانی که چینی‌ها برای «بحران» و «فرصت» از یک واژه استفاده می‌کنند؟» ناگهان چیزی در ذهن هومر جرقه می‌زند و جواب می‌دهد «بله! بحرصت.»

چینی هومر چندان خوب نبود، اما درس خوبی گرفت: فرصت‌ها از دل بحران بیرون می‌آیند. در تایید این فرضیه که تحصیلات عالی زمانی گسترش می‌یابد که شغل کمیاب می‌شود، ثبت‌نام در کالج‌های آمریکا، به خصوص مدارس عالی، در دوران رکود اقتصادی بیش از معمول افزایش یافت.

تعداد کل دانشجویان لیسانس در سال ۲۰۰۸، ۴/۹ درصد افزایش یافت، در سال ۲۰۰۹، ۷/۳ درصد جهش کرد و در سال ۲۰۱۰ به ۱۸/۱ میلیون نفر رسید. اما همزمان، رکود اقتصادی و پیامدهای آن بسیاری از کالج‌ها‌ و دانشگاه‌های آمریکا را تحت فشار مالی قرار داد. بازپرداخت بورس‌های تحصیلی به شدت کاهش یافت و هنوز به سطحی که بتواند هزینه‌های این موسسات را تحت پوشش قرار دهد، باز نگشته است و ایالت‌های دچار مشکلات مالی به طرز چشمگیری از یارانه‌های آموزش کاسته‌اند. این یارانه‌ها می‌توانست به تداوم رشد ثبت‌نام و فعالیت‌های دانشگاهی کمک کند. در سال مالی ۲۰۱۲ حمایت مالی دولتی برای آموزش عالی ۷/۶ درصد کاهش یافت که بیشترین افت در نیم قرن گذشته است.

اما فرصت اینجا است. در حال حاضر، موسسات زیرک‌تر به دنبال راه‌حل‌های جدید، پیشرفته و ارزان برای هر مساله از افزایش دسترسی گرفته تا بهبود یادگیری موثر دانشجویان، هستند. این موسسات احتمالا به دلیل رکود اقتصادی قوی‌تر خواهند شد و بهتر از قبل می‌توانند خود را با چالش‌های اقتصادی و تکنولوژیکی وفق دهند.

برخی از دانشگاه‌های آمریکا که زودتر خود را با شرایط وفق داده‌اند از بحران برای جهانی شدن استفاده کرده‌اند آن هم در مقیاسی که هرگز پیش‌تر تصور نمی‌کردند. موک، دوره‌های آزاد آنلاین، در سال گذشته به سرعت گسترش یافت. این دست ابتکارات، از همکاری دانشگاه‌هاروارد و ام‌آی‌تی در ارائه دوره‌های آنلاین گرفته، تا ارائه کلاس‌های آنلاین توسط نهادهای آموزشی کورسرا و یوداسیتی، کلاس‌های رایگانی هستند که استادان دانشگاه‌های برجسته در آن تدریس می‌کنند و شرکت در آن برای عموم آزاد است.

سخنرانی افتتاحیه کلاس هوش مصنوعی که توسط استاد دانشگاه استنفورد و مدیر تحقیقات گوگل ایراد شد، ۱۶۰ هزار دانشجو را از ۱۹۰ کشور جذب کرد. دانشجویان برای این کلاس‌ها پولی پرداخت نمی‌‌کنند، اما اگر تمایل داشته باشند در امتحانات شرکت کنند باید مبلغ ناچیزی بپردازند. آزمون‌های این دوره‌های آموزشی در ۴۵۰۰ مرکز در سراسر جهان برگزار می‌شود.

البته در این ابعاد، توجه شخصی در پایین‌ترین حد ممکن است، نظام نمره‌دهی خودکار عمل می‌کند و روند تخصیص اعتبارات احتمالا کند است. اما موک به این مساله اشاره می‌کند زمانی که شهریه‌ها رو به رشد است و یارانه‌های دولتی در حال کاهش، تقاضای فراوان داخلی و جهانی برای تحصیلات عالی باید از طریق روش‌های نوین و غیرمتداول برآورده شود. پیش‌بینی می‌شود در ایالات متحده، ثبت‌نام برای دوره لیسانس تا سال ۲۰۲۱، ۱۴ درصد رشد خواهد کرد و به ۲۰/۶ میلیون نفر خواهد رسید.

رشد ثبت‌نام در سراسر جهان بسیار بیشتر از این میزان خواهد بود. از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۰۹، ثبت‌نام برای تحصیلات عالی در جهان از ۱۰۰ میلیون نفر به ۱۵۰ میلیون نفر افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ به ۲۵۰ میلیون نفر خواهد رسید. خارج از ایالات متحده تقاضا برای چنین کلاس‌هایی بسیار زیاد است. به طوری که در بسیاری از کشورهای دچار مشکلات مالی، تقاضا برای دوره‌های عالی از عرضه پیشی‌گرفته است. تعداد دانشجویان لیتوانیایی که برای اولین کلاس یوداسیتی۱ ثبت‌نام کردند بیش از کل دانشجویان استنفورد

بود. دانشجویان گروه یوداسیتی ملاقات‌هایی را با یکدیگر در حدود ۴۵۰ شهر جهان ترتیب داده‌اند. شهرهای کویمباتور در هند، بارسلونا، پکن و سنگاپور در میان ۱۰ شهر محبوب بین این ۴۵۰ شهر قرار دارند. با وجود نگرانی‌هایی که به طور مکرر در مورد نظام آموزشی ایالات متحده بیان می‌شود، در سراسر جهان تقاضا برای تحصیلات عالی به سبک آمریکایی

وجود دارد. این مساله تصادفی نیست که مشکلات بودجه و دوره رشد فاحش تحصیلات عالی هم در ایالات متحده و هم در سراسر جهان همزمان شده‌اند. البته رشد بی‌وقفه تکنولوژی بی‌تاثیر نبوده است، اما تلاش گسترده‌ای نیز برای تجدیدنظر درباره چگونگی ارتقای کیفیت، دسترسی و پاسخگویی در محیط‌های دانشگاهی در دوره‌ای که منابع محدود شده‌اند، صورت گرفته است. با منطق لیزا سیمپسون، سختی‌ها به جای آنکه تهدیدی برای کالج‌ها و دانشگاه‌ها باشد، آنها را توانمندتر می‌کند.

مترجم: رفیعه هراتی

پاورقی:

۱ - یوداسیتی یک نهاد آموزشی است که به وسیله‌ سباستین ترون، دیوید استیونس و مایک سوکولسکی جهت همگانی کردن آموزش تاسیس شده است. برخی دوره‌ آموزشی یوداسیتی به این قرار است:

•CS۱۰۱: ساخت یک موتور جست‌وجو‌

• CS۲۱۲: طراحی برنامه‌های رایانه‌ای

• CS۲۵۳: مهندسی برنامه‌های کاربردی وب

• CS۲۶۲: زبان‌های برنامه‌نویسی

• CS۳۷۳: برنامه‌نویسی یک خودروی روباتیک

• CS۳۸۷: کاربردهای رمزنگاری.