سه مزار برای یک شهید

به مناسبت شهادت نخستین روحانی آزاده و شهید, حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن شریف قنوتی

به مناسبت شهادت نخستین روحانی آزاده و شهید، حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن شریف قنوتی

بسم الله الرحمن الرحیم ... وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ، (ای پیامبر!) هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‌اند، و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.(۱)

بی وضوی خون نمـاز عاشقان

شک ندارم من نمازی باطل است

آنـکه جان بازد به میدان شـرف

باز می گوید که جان ناقابل است

از قنوتی آن شـریف نامـدار

اسـتقامت مانده مـارایادگــار

اولین روحانی خـونین کفـن

شدبه خونین شهر شیر خط شکن

آن چریکی‌که ‌دلی‌چون شیر‌داشت

تانفس می زد، به لب تکبیر داشت

ای بروجرد ای دیـار عاشقان

فـخر کن با آن شهیـد جاودان

تاریخ، ادبیات، فرهنگ، دانش،‌ اقتصاد و حتی هویت ایرانی ما در طول هزار و چهار صد سال همراهی با اسلام دستخوش تغییرات فراوانی شده است و حتی به گواه تاریخ در این مدت از سوی مسلمانان ایرانی خدمات ارزنده ای در راه رشد و تعالی تمدن اسلامی انجام شده است.

استاد شهید مرتضی مطهری در این خصوص می فرماید:

«به طوری که تاریخ شهادت می‏دهد، ما ایرانیان در طول زندگانی چندین‏ هزار ساله خود با اقوام و ملل گوناگون عالم، به اقتضای عوامل تاریخی، گاهی روابط دوستانه و گاهی روابط خصمانه داشته‏ایم. از ابتدای دوره هخامنشی که تمام ایران کنونی به اضافه قسمت هایی از کشورهای همسایه، تحت یک فرمان در آمد تقریبا دو هزار و پانصد سال‏ می‏گذرد از این بیست و پنج قرن، نزدیک چهارده قرن آن را، ما با اسلام‏ به سر برده‏ایم و این دین در متن زندگی ما وارد و جزء زندگی ما بوده است‏، با آداب این دین کام اطفال خود را برداشته‏ایم، با آداب این دین‏ زندگی کرده‏ایم، با آداب این دین خدای یگانه را پرستیده‏ایم، با آداب‏ این دین مرده‏های خود را به خاک سپرده‏ایم تاریخ ما، ادبیات ما، سیاست‏ما، قضاوت و دادگستری ما، فرهنگ و تمدن ما، شؤون اجتماعی ما، و بالاخره همه چیز ما با این دین توأم بوده است نیز به‏ اعتراف همه مطلعین، ما در این مدت، خدمات ارزنده و فوق العاده و غیر قابل توصیفی به تمدن اسلامی نموده‏ایم و در ترقی و تعالی این دین و نشر آن‏در میان سایر مردم جهان از سایر ملل مسلمان حتی خود اعراب بیشترکوشیده‏ایم . هیچ ملتی به اندازه ما در نشر و اشاعه و ترویج و تبلیغ این‏دین فعالیت نداشته است».(۲)

از سوی دیگر خدمات متقابل اسلام به ایران و ایرانیان نیز غیر قابل انکار است: تغییر در نظام اجتماعی، نظام خانوادگی، ‌تعلیم و تعلم زنان و نظام اخلاقی و رشد و شکوفایی استعداد های بی بدیل طبقات مختلف ایرانی.(۳)

با این وجود، همواره افرادی در صدد بوده اند تا با بیان مطالبی تفرقه انگیز خدمات متقابلی را که در طول تاریخ تبدیل به تمدن بزرگ اسلامی شده است زیر سؤال برده و فریاد «وا ایران» سر بدهند.

اما نکته جالب این‌جا است که با وجود همه بی‌مهری ها و تبلیغات دشمنان در طول تاریخ هزار و چهارصد ساله ایران، همواره اسلام و مسلمانان ایرانی، علما، مجتهدان و بزرگان دین حافظ و حامی و مدافع تمامیت ارضی ایران در مقابل تهدیدات و زورگویی های دشمنان اسلام و ایران بوده اند.

علمای بزرگواری همچون،‌ میرزا محمدتقی شیرازی، معروف به میرزای دوم، سید محمد طباطبایی اصفهانی، معروف به سید محمد مجاهد، ملا احمد نراقی، سید محمدکاظم یزدی مجتهد معروف و همتراز آخوند خراسانی،‌ شیخ فضل الله نوری، مرحوم آیت الله مرعشی نجفی ، آیت الله سید عبدالحسین لاری، آیت الله سعیدی و دیگر علمای مبارز و مجاهدی که در این راه تلاش های فراوان کرده اند و حتی در این راه از بذل جان خویش نیز کوتاهی نکرده اند.

با پیروزی انقلاب اسلامی و برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی، بار دیگر دشمنان در صدد برآمدند تا با سوء استفاده از فضای آن زمان، تمامیت ارضی ایران اسلامی را مورد هجمه قرار دهند. یکی از این هجمه ها، حمله نظامی عراق به خاک جمهوری اسلامی ایران بود که در ۳۱شهریور سال ۱۳۵۹ صورت گرفت.

این بار نیز، حمیت و غیرت دینی و عظم و اراده اسلامی مردم مسلمان ایران، تحت رهبری هوشمندانه امام راحل(ره)، اجازه نداد تا دشمنان اسلام به اهداف خود دست یابند.

در این میان، حضور جوانان عاشق به اسلام، انقلاب و ایران، روحانیان، طلاب، کسبه، کارمندان، نیروهای انتظامی و نظامی، پیر، جوان،‌مرد، زن و خلاصه همه مردم از همه گروه ها و قشرها، پا به عرصه رزم و دفاع نهاده و دشمن را بر سر جای خود نشاندند.

نوشتار حاضر شرح مختصری از حضور شهید حجت الاسلام‌و‌المسلمین محمد حسن شریف قنوتی، نخستین روحانی آزاده و شهید جنگ ایران و عراق، نخستین نماینده امام خمینی(ره) که در جنگ به شهادت رسید، نخستین فرمانده شهید جنگ های چریکی و پارتیزانی، تشکیل دهنده گروه های مسلح به امر امام خمینی(ره) در سال ۱۳۴۲، نخستین برگزارکننده تظاهرات در شهرستان بروجرد تا جایی که به عنوان رهبر انقلاب بروجرد معرفی شد، نخستین تشکیل دهنده ستاد پشتیبانی از جبهه های جنگ و حمایت از جنگ زدگان در بروجرد، نخستین ارسال کننده محموله های تدارکاتی از بروجرد به مناطق جنگی به خصوص خرمشهر، نخستین گروه اعزامی از بروجرد به خرمشهر جهت دفاع ازشهر، تشکیل نخستین گروه مدافع به نام «لشکر الله اکبر» که همراه برادران ارتشی و سپاهی به مدت ۳۵روز در خرمشهر مقاومت کردند.

● ولادت

حجت الاسلام‌و‌المسلمین محمد حسن شریف قنوتی، در سوم تیر ۱۳۱۳، در خانواده‏ای مذهبی، در اروند کنار از توابع آبادان به دنیا آمد و تحت تعلیم و تربیت پدر و مادری پارسا و باتقوا قرار گرفت.

● تحصیلات و مبارزات

شهید شریف قنوتی، مقدمات علوم اسلامی را در آبادان و نزد عمویش، شیخ عبدالستار اسلامی که از بزرگان خوزستان بود، فراگرفت. او در سال ۱۳۳۲ وارد حوزه علمیه آبادان شد و پس از دو سال تحصیل، به حوزه علمیه بروجرد رفت و از محضر آیت الله العظمی بروجردی رحمه‏الله بهره‏ها برد.

او سپس به قم عزیمت کرد و با شرکت در درس حضرت امام خمینی(ره) و آیت الله العظمی گلپایگانی(ره) از محضر آنان استفاده برد و به درجه اجتهاد رسید.

● اعزام به اردکان

شهید شریف قنوتی هم‏زمان با تحصیل، مبارزه با ستم رژیم پهلوی را آغاز کرد و از سوی امام خمینی رحمه‏الله برای تبلیغ به اردکان اعزام شد. او هم‏زمان با مبارزات سیاسی، به فعالیت‏های اجتماعی نیز پرداخت. بازسازی مساجد جامع و حجت بن الحسن (عج) و ساختن حمام و مسجد در روستاهای اطراف منطقه اردکان، سبب شد تا خیلی زود مورد احترام و اعتماد مردم قرار گیرد؛ آن‏گونه که وقتی به دلیل فعالیت‏های سیاسی، ساواک وی را دستگیر کرد و به زندان انداخت، طوایف اطراف شیراز و اردکان خواستار آزادی وی شدند و رژیم نیز برای آرام ساختن ایل‏های منطقه، او را آزاد کرد.

شریف قنوتی برای مردم اردکان و حومه، مصلحی خیراندیش، معلمی آگاه، مبلغی پرهیزکار، عالمی دل‏سوز و مرجعی برای حل مشکلات و شریکی برای غم‏ها و شادی‏هایشان بود.

● همکاری با شهید نواب صفوی

شهید شریف قنوتی در جریان مبارزه با رژیم پهلوی، با گروه فداییان اسلام و شهید نواب صفوی نیز همکاری داشت، به‏طوری که پس از شهادت نواب، همواره مورد تعقیب رژیم بود و به‏طور مرتب در شهرهای گوناگون تردد می‏کرد. الگوگیری از شیوه مبارزه گروه فداییان اسلام در مبارزه با رژیم، او را به «نواب ثانی» معروف کرده بود. جسارت و شجاعت و مبارزه با هرگونه ظلم و تعدی، چنان در وجودش گسترش یافته بود که هیچ‏گاه دست از فعالیت‏ها و مبارزات خویش برنداشت. او پس از شهادت نواب صفوی و یارانش، فعالیت‏های خویش را در کنار یاران امام خمینی رحمه‏الله ادامه داد.

● فعالیت با نام مستعار

شهید حجت الاسلام و المسلمین شریف قنوتی، در ردیف کسانی بود که به علت پیشینه مبارزاتی‏اش، همواره مورد تعقیب عوامل ساواک بود. از این رو، در شهرهای گوناگون با نام مستعار رفت و آمد می‏کرد و به فعالیت‏های خویش ادامه می‏داد. در شیراز، ساواک که از فعالیت‏های وی احساس خطر کرده بود، برای دستگیری به خانه‏اش هجوم برد، ولی او به اصفهان گریخت. پس از شهادت آیت الله سعیدی، به دلیل فعالیت‏های سیاسی دستگیر و در دادگاه نظامی شیراز به اعدام محکوم شد، ولی برخورد مثبت، ارشادی و هدایت‏گرانه او با عوامل نظامی، سبب لغو حکم و آزادی وی گردید. او هرچند ممنوع‏المنبر شده بود، به طور جدی به مبارزه ادامه می‏داد و در این سال‏ها از نام‏های مستعار برای پیشبرد اهداف مبارزاتی‏اش استفاده می‏کرد.

● پیروزی انقلاب

با پیروزی انقلاب اسلامی، شهید شریف قنوتی با شور و عشقی مضاعف برای پاسداری از دستاوردهای انقلاب، بار دیگر به اردکان رفت و بنا به درخواست مردم منطقه، مسئولیت نمایندگی شورای شهر را بر عهده گرفت. او باز هم به فعالیت‏های عمرانی و اجتماعی مشغول شد و به رفع مشکلات فرهنگی مردم پرداخت. شریف قنوتی پس از چندی، به عنوان دادستان انقلاب بروجرد به خدمت مشغول شد و بدین‏سان، عمر بابرکت خویش را در راه خدمت به ملت و مملکت اسلامی‏اش گذراند. او در راه رسیدن به لذت وصل، هرگز دل به زیورهای دنیوی نبست و عارفانه و عاشقانه، سلوک وصل را پیمود تا آن‏گاه که جام شیرین شهادت را سر کشید.

● دوران جنگ

شهید محمد حسن شریف قنوتی با شروع جنگ تحمیلی، نخستین ستاد کمک رسانی و پشتیبانی جنگ را در بروجرد دایر کرد و برای کمک به جبهه‏های نبرد، در سوم مهر ۱۳۵۹ همراه کاروانی متشکل از ۲۱ کامیون آذوقه، به خرمشهر رفت. او پس از بازگشت از خرمشهر، گروه‏هایی از جوانان بروجرد را سازمان‏دهی کرد و دوباره به خرمشهر بازگشت. در آنجا با تشکیل گروه الله اکبر که بعدها به «لشکر الله‏اکبر» تبدیل شد و گروهان‏های مقاومت، چندین بار شهر را از خطر سقوط نجات داد. در شرایطی که عراق توان نظامی عظیمی را برای اشغال خرمشهر بسیج کرده و توان نظامی خرمشهر برای دفاع تنها سیزده دستگاه تانک بود و سپاه خرمشهر و شهید جهان‏آرا، با تمام توان در حفظ شهر می‏کوشیدند، شهید شریف قنوتی مسئولیت تأمین مهمات را بر عهده گرفت. او با روحیه بلند و مقاوم خود، مایه دلگرمی رزمندگان شد و چندین بار دشمن متجاوز را از شهر بیرون راند.

● شریف قنوتی و انسجام نیروها

شاید به جرئت بتوان گفت شهید شریف قنوتی، نخستین پایه‏گذار جنگ‏های چریکی در خرمشهر بود. در حالی که نیروهای مردمی با پیروی از دستور امام خمینی رحمه‏الله برای مقابله با دشمن و دفاع از انقلاب اسلامی و کیان کشور به طور داوطلب وارد خرمشهر می‏شدند، شهید شریف قنوتی با تشکیل گروه‏های چریکی، به آنها آموزش‏های خاص مقطعی می‏داد و آنها را در مکان‏های حساس خرمشهر مستقر می‏کرد. او با توجه به امکانات محدود، با عملیات‏های ایذایی و بازدارنده، سعی داشت جلو تصرف خرمشهر را بگیرد. از این رو، با انسجام نیروهای داوطلب و مردمی و آموزش آنها، به ارتش مجهز عراق حمله می‏کرد و در حد توان خود، نیروها و امکانات موجود دشمن را به صورت مقطعی به عقب می‏راند.

شناخت شهید شریف قنوتی از وضعیت خرمشهر در آن دوره زمانی به اندازه‏ای بود که فرماندهان دسته یا گروهان‏های اعزامی به خرمشهر، درباره نوع درگیری با دشمن و ادوات زرهی آنها و شیوه انهدامشان، از شهید شریف قنوتی یاری می‏گرفتند.

● شهید شریف قنوتی عامل روحی و روانی قوی

شهید شریف قنوتی، مصداق آیه شریفه «اِسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»بود. او در مواقع بحرانی، با حفظ آرامش خویش، نیروها را به صورت شایسته هدایت می‏کرد و در آن شرایط نیز دست از تبلیغ برنمی‏داشت. در حقیقت، در شرایط حساس جنگ، آن شهید والامقام، عاملی قوی و محکم از نظر روحی، روانی و معنوی برای رزمندگان و مدافعان خرمشهر بود. او با سخنرانی‏های پرشور و بیان محبت خویش به نیروهای سپاهی، ارتشی و مردمی، در آنان انگیزه ایجاد می‏کرد و می‏کوشید روحیه امید را در وجود آنان همواره زنده نگاه دارد. مقاومت خرمشهر، مقاومت عرف نظامی نبود؛ جلوه‏گر عشق بود و این عشق را انسان‏های وارسته‏ای همچون شهید شریف قنوتی که تمام حرکات و گفتارش روحیه‏بخش و عامل تقویت کننده برای همه نیروهای موجود بود، تقویت می‏کرد. به راستی، در دوران اوج مظلومیت انقلاب و ارزش‏ها و یارانش، شخصیتی همچون شهید شریف قنوتی حجتی برای بسیجیان، ایثارگران و عاشقان امام و انقلاب بود.

● عامل اصلی توقف ارابه جنگی عراق

با نگاهی به وضعیت خرمشهر و شرایط حساس زمان جنگ، به جرئت می‏توان گفت شهید شریف قنوتی، یکی از عوامل اصلی و اساسی توقف ارابه جنگی عراق در منطقه بود. عراق با توان نظامی خود باید در همان یکی دو روز اول، خرمشهر را اشغال می‏کرد، چنان‏که با همین تصور وارد خرمشهر شده بود، ولی مقاومت سرسختانه نیروهای دفاعی شهر و مردم، مانعی بر سر تحقق این هدف بود. مقاومتی که برخاسته از حضور نیروهای نظامی و امکانات نظامی نبود، بلکه از شجاعت‏ها، رشادت‏ها و ایثارگری‏های نیروهای مردمی سرچشمه می‏گرفت. شهید شریف قنوتی به عنوان نقطه ثقل وحدت میان نیروها و عامل اصلی و قوی شکل‏دهی این مقاومت مردمی در خرمشهر، نقشی انکارناپذیر داشت. درگیری در کوچه‏های خرمشهر، درگیری چریکی در خیابان‏ها و حتی در مناطق مسکونی، سبب زمین‏گیر شدن دشمن شده بود. این حرکت‏های مردمی و انسجام و اتحاد در برابر دشمن که بر محور شهید شریف قنوتی می‏چرخید، سبب اصلی کند حرکت کردن عراق شمرده می‏شد.

● دمیدن روحیه امید در کالبد مردم

بی‏شک، شهید شریف قنوتی را می‏توان از رزم‏آوران بزرگ و ارکان استوار روزهای آغاز دفاع مقدس دانست. نقل می‏کنند در آن شرایط که هر روز تعداد زیادی از نیروها به شهادت می‏رسیدند، شهید شریف قنوتی برای بازگرداندن روحیه امید به نیروها، اقدامات گوناگونی انجام می‏داد. حمله به دشمن و غنیمت گرفتن و اسیر کردن برخی از نیروهای دشمن و چرخاندن آنها در شهر، یکی از این اقدامات بود؛ آن هم در شرایطی که نه تنها به اسارت گرفتن نیروهای دشمن، بلکه گرفتن غنیمت و حمل آن به جبهه‏های خودی، آسان نبود و شاید بتوان گفت در آن شرایط، این اندیشه به ذهن‏ها خطور نیز نمی‏کرد؛ چرا که نیروها تنها به دفاع از شهر و جلوگیری از سقوط آن می‏اندیشیدند.

● شهادت

سرانجام در روز ۲۴ مهرماه ۱۳۵۹ ساعت حدود ۱۲:۳۰بعداز نماز ظهر و عصر در خیابان چهل متری خرمشهر نزدیک مقر گروه الله اکبر خودرو وانت وی در کمین مزدوران عراقی قرار گرفت و ماشین او را به گلوله بستند.

حدود ۷ تا ۸ گلوله به بدن شیخ اصابت کرد. در کوچه بعدی ماشین را با آر پی جی هدف قرار دادند، ماشین واژگون شد و دوباره به روی سقف غلطید و به حال اول برگشت.

عراقی ها شیخ را محاصره کردند. پنج نفر سراغ همرزم و راننده شیخ،«رضا آلبوغبیش» رفتند و ۲۱نفر سراغ شیخ آمدند.

غبار لباس ها و کفش های شیخ، حالاپر از خون شده بود. یک روحانی مجروح با وجود اصابت چندین گلوله در بدنش، اکنون بعد از ۶۲ روز مقاومت و بی خوابی در برابر دشمن، به اسارت گرفته شده است.

بعثی ها اول عمامه اش را برداشته و آن را روی سرنیزه گذاشتندواطرافش رقص و پایکوبی کردند و نعره زدند: اسرنا الخمینی (ما یک خمینی را اسیر کردیم). او را می زدند و به زمین می انداختند، اما او بلند می شد و فریاد می کشید، در این هنگام هم دست از تبلیغ و ارشاد برنمی داشت، با عربی فصیح روبه عراقی ها کرد و گفت: امروز یزید زمان، صدام است و حسین زمان، خمینی، از بیرق یزید بیرون بیایید و زیر پرچم حسین (ع) قرار بگیرید.

ناگهان در این هنگام فرمانده سیه چهره و بلندقد عراقی ها با سرنیزه کلاشینکف به سمت شیخ حمله ور شد و سرنیزه را به شقیقه شیخ فرو کرد. از شیخ فقط تکبیر و آیه استرجاع «انا لله و انا الیه راجعون» شنیده می شد. شیخ درحالی که ایستاده بود، کاسه سرش را برداشتند؛ مغز سر شیخ بر روی آسفالت داغ خیابان چهل متری خرمشهر افتاد و سپس جسم بی جانش روی زمین قرار گرفت. عراقی ها اطراف جسدش رقص و پایکوبی کردند و گفتند: قتلنا الخمینی، قتلنا الخمینی (ما یک خمینی کشتیم) چراکه برای عراقی ها چهره شیخ شریف در حکم چهره امام خمینی بود.

روز ۲۴ مهر با خون شیخ و یارانش خرمشهر، خونین شهر شد. جسد مطهر شیخ با حمله مدافعان اسلام از صدامیان پس گرفته شد و در روز ۲۷مهر ۱۳۵۹ آن بدن مطهر با قبای خونین- که حالاکفنش شده بود- در قبرستان شهدای آبادان، قطعه شهدای خرمشهر در میان یارانش غریبانه دفن شد تا برای همیشه مزارش میعادگاه عاشقان و آزادگان باشد.

● بازتاب شهادت

خبر شهادت شهید شریف قنوتی، تلاطم عجیبی در منطقه به دنبال داشت. دشمن، پیکر پاکش را به بند کشید و در خیابان‏های شهر می‏چرخاند. خبر شهادت او می‏توانست ضربه روحی و روانی شدیدی برای نیروهای مدافع باشد، ولی با توجه به شیوه رفتاری شهید در آن دوره، نیروها بیش از پیش متوجه مسئولیت خویش شدند و پایداری و مقاومت بیشتری به خرج دادند. شهادت شهید شریف قنوتی، نه تنها موجب رکود مقاومت شهر نشد، بلکه به وجود آورنده حرکت تازه‏ای در مقاومت رزمندگان بود. شهادت او، اعتقاد به نقش برجسته روحانیت را در دفاع از کیان امت اسلامی عمیق‏تر کرد و نشان داد که روحانیت، مرد عمل و مبارزه است.

● درس ایستادگی و مقاومت به تمام نسل‏ها

مقاومت شهید شریف قنوتی و نیروهایش در خرمشهر، این امکان را برای مسئولان کشوری و لشکری فراهم کرد تا بتوانند در برابر دشمن ایستادگی کنند. به یقین، پایداری و استقامت شهید شریف قنوتی، در آن دوره حساس و بحرانی، به همه نسل‏ها و قشرها درس مقاومت و ایثار داد. حماسه‏هایی که او در دوران مقاومت در خرمشهر آفرید، همیشه در ذهن‏ها باقی خواهد ماند. این شهید، پیکی بود که خداوند در آن زمان برای نیروهای مدافع اسلام فرستاد تا از او درس جهاد، شهادت، رشادت و مردانگی بیاموزند. او راه جاودانگی را یافته و خود به الگویی برجسته در این مسیر تبدیل شده بود. اگر امثال شریف قنوتی‏ها نبودند، خط سرخ شهادت بیمه نمی‏شد؛ چرا که شریف قنوتی‏ها همواره در نوک پیکان حمله دشمن بودند.

● کلام شهید

شریف قنوتی در یکی از مناجات هایش با خداوند سبحان چنین سروده است :

خدایا من که مقصودی ندارم

به جز ذات تو معبودی ندارم

خداوندا تویی شمع دل افروز

منم پروانه شمعت شب و روز

خداوندا تویی خلاق عالم

زبس کردم گنه بد گشته حالم

ببخشا حق یاسین و تبارش

شریف و والدین و هر که یارش

همچنین در باره جهاد و شهادت گفته است:

جبهه و میدان نبرد، مکانی است که قدم نهادن در آن، لیاقت و سعادت می‏خواهد و نصیب هر کس نمی‏شود، ولی آنان که مورد توجه خاص خداوندی قرار می‏گیرند، این مکان را عزیز می‏یابند. شهید شریف قنوتی که همواره در آرزوی شهادت بود و رسیدن به چنین توفیقی را عاجزانه از خداوند درخواست می‏کرد، به یقین می‏دانست که «بالای هر نیکی، نیکی است تا آن‏گاه که مرد در راه خدا کشته شود. پس چون در راه خدا کشته شد، بالاتر از آن نیکی و ارزشی وجود ندارد.» از این رو، معتقد بود که: «امروز، روز امتحان است. برای خدا کار کنید و خود را به سختی بیندازید و جسمتان را پرورش ندهید که این جسم، فانی است و به زیر خاک می‏رود. شهادت، سعادتی است که نصیب هر کس نمی‏شود و خون پاک و مطهر می‏خواهد».

● سه مزار برای یک شهید

آن‌قدر خاطره این شهید در دل مردم اردکان فارس(سپیدان) جاودانه مانده که قبر‌واره‌ای به عنوان یادوراه از شهید قنوتی در قبرستان شهدای این شهر ساخته اند.

شهید شریف قنوتی در بهشت شهدای بروجرد و در میان خیل مقدس شهدا،‌سنگ یادبودی جهت زیارت عاشقان خود دارد، ولی مدفن اصلی این شهید بزرگوار در گلزار شهدای آبادان است؛ جایی که شهدای گمنام ، قبر آن بزرگوار را در برگرفته اند.

به امید آن که رهرو راهشان باشیم.

(۱) - سوره آل عمران، آیه ۱۶۹

(۲) - خدمات متقابل اسلام و ایران،‌ مرتضی مطهری، تهران، صدرا، ۱۳۷۶، صفحه ۴۷

(۳) – برای مطالعه بیشتر به کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری، مراجعه کنید.