یکشنبه, ۱۷ تیر, ۱۴۰۳ / 7 July, 2024
مجله ویستا

تلا ش برای زدودن فقر از چهره جهان


اهداف هزاره شامل به نیم رساندن فقر و گرسنگی در جهان, مبارزه علیه بیماری ها و آلوده سازی محیط زیست و ایجاد یك مشاركت ثمربخش تر بین كشورهای غنی و فقیر هستند

گزارشی كه از سازمان ملل با نظارت جفری ساچز در مورد فقر جهانی ارائه داده، حاكی از آن است كه كشورهای ثروتمند هزینه‌های بیشتری را صرف كاهش فقر و گرسنگی در كشورهای در حال توسعه جهان می‌كنند. اما هنوز وضع بسیار بد است .اگر چه 850میلیون نفری كه از گرسنگی رنج می‌برند، به هیچ وجه نمی‌توانند این معضل بزرگ زندگیشان را نادیده بگیرند، اما آماری كه از سوءتغذیه و گرسنگی منتشر می‌شود تنها از سوی سایر مردم جهان مورد نكوهش قرار می‌گیرد.و با وجود این كه 1/1میلیارد نفر با فقر شدید دست و پنجه نرم می‌كنند ودر وضعیت بحرانی زندگی می‌كنند، صنعت توسعه‌ای كه وظیفه كمك به آنها را بر عهده دارد، با گام‌هایی آرام‌تر از نیاز آنان قدم برمی‌دارد.جفری ساچز از دانشگاه كلمبیا می‌گوید آنچه در تلاش‌های كمك‌رسانی به این مردم فراموش شده، لزوم فوریت است.او می‌گوید: ایجاد توسعه مانند تماشای مسابقات ورزشی نیست ما می‌‌دانیم كه در فقیرترین نقاط جهان چه می‌گذرد. كم و بیش می‌دانیم باید چه بكنیم. پس منتظر چه هستیم اجلاس مفیدی كه در رویدادهای گرجستان رقم خورد یكی از این پاسخ‌هاست.در سال2000 دولت‌هایی از سرتاسر جهان در سازمان ملل گردهم آمدند و تعهد كردند از هیچ تلاشی در مبارزه علیه <فقر شدید و شرایط غیرانسانی آن> مضایقه نكنند.آنها هشت هدف توسعه هزاره را برای قرن آینده از اهم اهداف خود تعیین كردند این اهداف شامل به نیم رساندن فقر و گرسنگی در جهان، مبارزه علیه بیماری‌ها و آلوده‌سازی محیط زیست و ایجاد یك <مشاركت> ثمربخش‌تر بین كشورهای غنی و فقیر هستند.برای دستیابی به چنین اهدافی، كوفی عنان، دبیركل سازمان ملل، یك تیم نظارت متشكل از 265متخصص را به رهبری ساچز تشكیل داد.ساچز نیز در روز دوشنبه گذشته، (17 ژانویه)، <برنامه عملی> خود را برای دستیابی به اهداف توسعه هزاره ارائه داد.این اهداف بسیار بزرگند. اگر اهداف توسعه هزاره محقق شوند، ۵۰۰میلیون نفر تا سال۲۰۱۵ از فقر خلاصی می‌یابند. ۲۵۰میلیون نفر از گرسنگی نجات داده می‌شوند و ۳۰میلیون كودك كه در گذشته نمی‌توانستند در پنجمین سال تولد خود زنده باشند، خواهند توانست به زندگی خود ادامه دهند.اما تاكنون پیشرفت در جهت محقق ساختن این اهداف بسیار ضعیف بوده است.بر اساس برآوردهای اخیر سازمان ملل، در آفریقای مركزی حتی یك هدف هم محقق نمی‌شود. آمار مرگ و میر كودكان و مادران در این منطقه به طرز مرگ‌باری بالاست و در نتیجه فقر شدید در حال افزایش است.هدف تحصیلات ابتدایی رایگان كه برای سال۲۰۱۵ تعیین گردیده است با چنین روند پیشرفتی، تا سال۲۱۳۰ نیز محقق نخواهد شداما به‌رغم این آمار ناراحت‌كننده، ساچز هنوز معتقد است این اهداف قابل دستیابی هستند.سوالی كه برای او مطرح است در رابطه با تحقق یا عدم تحقق این اهداف نیست، بلكه این است كه آیا دنیای ثروتمند برای اقدامات لازم آماده هستند یا خیر.وی محاسبه كرده است كه برای تحقق اهداف، در حدود ۵/۰درصد مجموع تولید ناخالص داخلی این كشورها باید به كمك‌رسانی اختصاص داده شود (۴۴/۰درصد در سال ۲۰۰۶ و تا سال۲۰۱۵ این رقم باید به ۵۴/۰درصد برسد.) این میزان در حدود دو برابر كمك‌های كنونی این كشورهاست.كشورهای ثروتمند علاوه بر آنكه منابع مالی خود را باید برای كمك به روی كشورهای نیازمند بگشایند باید مرزهای خود را نیز بر روی صادرات كشورهای در حال توسعه باز كنند.اگر این راهكار هم كافی نبود، آنها باید به فقرا كمك كنند كه در رقابت در بازارهای جهانی موفق شوند.كشورهای ثروتمند این كار را می‌‌توانند از طریق سرمایه‌گذاری بر زیر ساخت‌های تجاری این كشورها از جمله، جاده‌ها، برق ، بنادر، و غیره انجام دهند.دولت انگلیس كه میزان اجلاس بعدی كشورهای عضو گروه ۸ در ماه ژوئن خواهد بود، كمیسیونی را مختص آفریقا تشكیل داده است و انتظار می‌رود خواستار دریافت میلیاردها دلار كمك دیگر به این كشور شود. گردن براون، وزیر اقتصاد انگلیس اعلام كرده است كه آفریقا نیاز به یك طرح مارشال دارد. طرح مارشال مجموعه‌ای سخاوتمندانه از كمك‌ها و وام‌‌‌‌های كم‌‌بهره‌ای بود كه آمریكا پس از جنگ جهانی دوم به قاره اروپا بخشید.اما ساچز نمی‌تواند این بحث خود را بدون نزاع و درگیری به پایان برد. برخی از اقتصاددانان در مورد اجرای هر گونه‌ طرحی مبنی بر پرداخت <پول بلاعوض> تردید دارند.آنها می‌گویند كه كشورهای ثروتمند تفاوت بسیاری با كشورهای فقیر دارند البته نه فقط به خاطر آنچه ارنست همینگوی گفته بود: آنها پول بیشتری دارند. بلكه در یك كشور ثروتمند، زمین، كار و سرمایه كاملا در راستای بهترین استفاده از آنها بسیج و هدایت می‌شوند.در این كشورها به تلاش، صرفه‌جویی و استعداد پاداش داده می‌شود. و امكان سرمایه‌‌گذاری‌‌‌‌های آینده وجود دارد چون سرمایه‌گذاران می‌دانند كه حقوق دارایی‌هایشان در این كشورها دوام دارد و حقوق‌شان بی‌ثبات و روبه ‌زوال نیست.در عوض، در كشور‌‌‌‌های فقیر، زمین‌داران فئودال، كشاورزان تحت سلطه خود را فقیر نگه‌ می‌دارند.پس‌اندازها توسط بانك‌های دولتی دستخوش مدیریت غلط می‌شود بنگاه‌های اقتصادی غیر مولد هم ایجاد اقتصاد غیر رسمی سیاه در این كشورها می‌كنند می‌توان به چنین كشورهایی پول داد. اما موسسات مرتبط با اقتصاد موفق در این كشورها به تدریج و به كندی پا به ظهور می‌گذارند. چنین بدبینی‌‌هایی غلط نیست اما ساچز می‌گوید این بدبینی‌ها بیش از حد زیاد شده است او می‌گوید اكنون دولتمردانی كه در آفریقا كمك‌‌‌ها را به مصارف غلط و ناصحیح می‌رسانند با نسل جدیدی از دولت‌‌‌های مسوول آفریقایی جانشین شده‌اند و این نسل جدید آمادگی آن را دارند كه به مصارف صحیح برسانند.ساچز از كشورهای ثروتمند می‌خواهد كه حداقل دوازده كشور را برای برخورداری از كمك‌‌‌‌های بیشتر در سال جاری انتخاب كنند.همچنین ساچز راهكارهای ارزن قیمتی را برای دولت‌‌‌های این كشور‌ها یافته است كه فشار بسیار كمی را بر این دولت‌‌ها تحمیل می‌كند. از این راهكارهای سریع می‌توان به كاهش هزینه‌‌‌های تحصیل، از جمله هزینه‌ روپوش‌های دانش‌آموزان و تامین غذای رایگان در مدارس را نام برد. او می‌گوید باید روش‌های مقرون به صرفه‌ای را در اختیار كشاورزان فقیر آفریقا قرار داد تا بتوانند نیتروژن خاك را بازیافت و دوباره تولید ‌‌‌‌كنند. پشه‌بندهایی ‌آغشته به مواد حشره‌كش باید به صورت رایگان در دسترس كودكان مناطق شیوع مالاریا قرار گیرد. در واقع تلاش ساچز این است كه سوال‌هایی بسیار ساده و بدیهی را در ذهن ثروتمندان ایجاد كند: چرا انسان‌‌‌ها باید به‌رغم فراوانی نعمت از گرسنگی رنج برند؟چرا باید كودكان از بیماری‌ای بمیرند كه با یك پشه‌بند ساده می‌توان از آن جلوگیری كرد؟ساچز می‌گوید این اتفاقات نباید به وقوع بپیوندد و كشورهای ثروتمند باید این اطمینان خاطر را ایجاد كنند كه چنین رویدادهایی رخ نخواهد داد.