آنچه باید کارگران درباره کلاه ایمنی بدانند

بهترین کلاهی که می توانید سر خودتان بگذارید

سالانه دو میلیون صدمه و آسیب به سر شامل شکستگی‌های جمجمه و فک و صورت در میان کارگران رخ می‏دهد، یعنی در هر ۲۶ ثانیه یک مورد که از این تعداد ۳۰۰ هزار نفر دچار مشکلات جدی و آسیب‌های مغزی شدید شده، ۹۹ هزار نفر دچار معلولیت می‌شوند و ۵۶ هزار نفر نیز جان‏شان را از دست می‏دهند. این آمار مربوط به کشور آمریکاست. در انگلستان نیز سالانه بیش از ۶۰ هزار نفر از کارگران دچار آسیب در ناحیه سر می‏شوند و در پی آن دوسوم آنها دچار مشکلات و آسیب‌های جدی می‌شوند. هر چند اهمیت رعایت نکات ایمنی هنگام کار بر کسی پوشیده نیست اما شاید این آمار شما را نسبت به مراقبت از سر هنگام کار و لزوم استفاده از کلاه ایمنی حساس‏تر کند...

بارها و بارها در بسیاری از حوادث منجر به مرگ، این نکته از سوی کارشناسان ایمنی مطرح شده که در صورت استفاده کارگر از وسایل حفاظت فردی، حادثه به مرگ وی منجر نمی‌شد. نقش استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی در تأمین سلامت کارکنان در برابر حوادث و بیماری‌های ناشی از کار بر کسی پوشیده نیست. با این حال، هنوز هم در بسیاری از محیط‌های کاری، چه از سوی کارفرما که وظیفه تأمین این وسایل و ارایه آموزش‌های لازم را به کارکنان دارد و چه از سوی کارکنان که وظیفه‌شان استفاده صحیح از این وسایل در هنگام کار است، کوتاهی‌ها و بی‌توجهی‌های بسیاری را شاهد هستیم.

وسایل حفاظت فردی شامل لباس کار، پیش‌بند، کلاه‌ایمنی، کلاه‌ کار، سربند، انواع ماسک، عینک‌ایمنی، گوشی حفاظتی، کمربند ایمنی، دستکش‌های ایمنی و حفاظتی، کفش ایمنی، چکمه‌های حفاظتی و انواع دیگری از لوازم هستند که موجب حفظ سلامتی کارگران از خطرات و بیماری‌ها در محیط‌های کاری می‌شوند. این بار به ویژگی‌های یک کلاه ایمنی مناسب می‌پردازیم.

● کی‌ از کلاه ایمنی استفاده کنیم؟

در مواقعی که احتمال افتادن اشیا از بالا و برخورد آنها با سر وجود داشته باشد و یا اینکه احتمال برخورد سر با موانعی در محیط کار باشد و نیز هنگامی‌ که کارگر در نزدیک قسمت‌های برق‌دار کار می‌کند، استفاده از کلاه ایمنی و حفاظت از سر الزامی است.

● انواع کلاه ایمنی

به‌طور کلی کلاه‌های ایمنی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

▪ دسته اول (Class A): این کلاه‌ها برای مصارف عمومی استفاده می‌شوند. در برابر ضربه مقاومت و محافظت خوبی دارند اما در برابر جریانات الکتریکی درجه حفاظت‌شان پایین است. از این گروه کلاه‌ها بیشتر در عملیات معادن، ساختمان سازی، کارخانجات و صنایع مشابه استفاده می‌شود.

▪ دسته دوم (Class B): این کلاه‌ها برای کسانی پیشنهاد می‌شود که در محیط‌هایی با جریانات الکتریکی بالا کار می‌کنند. این کلاه‌ها در برابر ضربات ناشی از سقوط اشیا، شوک الکتریکی ولتاژ بالا و سوختگی مقاوم‌اند.

▪ دسته سوم (Class C): کلاه‌های این دسته وزن سبکی دارند و برای محافظت‌های محدود پیشنهاد می‌شوند. این نوع کلاه ایمنی، سر کارکنان را در برابر ضربات ناشی از برخورد با اشیای ثابت محافظت می‌کنند ولی در برابر سقوط اشیا و یا شوک الکتریکی مقاومتی ندارند.

● ۱۲نکته درباره کلاه ایمنی

۱) هر وسیله حفاظت فردی باید مطابق با استانداردها و شرایط خاصی ساخته شود تا در هنگام استفاده، فرد را از خطرات حفظ کند. کلاه ایمنی استاندراد نیز باید در برابر برخورد با اشیا مقاوم باشد، توانایی جذب ضربات را داشته باشد و آنها را به سر فرد انتقال ندهد.

۲) کلاه ایمنی باید ضدآب و کندسوز باشد.

۳) برای آنکه کلاه کاملا روی سر قرار بگیرد و در جای خود محکم باشد لازم است بند‌ها و تسمه‌هایی داشته باشد که فاصله این بندها از جدار داخلی کلاه بین ۱ تا ۴/۱ اینچ معادل ۱۸/۳ تا ۵۴/۲ سانتی‌متر باشد.

۴) کلاه ایمنی باید دارای برگه مشخصاتی باشد که در آن نام کارخانه سازنده و گروهی که کلاه در آن قرار می‌گیرد و نیز استاندارد تاییدکننده آن آمده باشد. در آمریکا سال ۱۹۹۴ به بعد تمام کلاه‌های ایمنی باید دارای استاندارد ANSI باشند.

۵) معمولاً وزن کلاه ایمنی به طور کامل از ۴۰۰ گرم تجاوز نمی‌کند. کلاه باید از مواد غیرقابل احتراق ساخته شده و در مقابل جریان برق عایق باشد.

۶) به منظور حفاظت سر، صورت، پشت و گردن دور تا دور کلاه‌ایمنی باید لبه‌دار باشد.

۷) برای کار در فضای نسبتا کوچک و تنگ کلاه باید کوتاه بوده و در صورت لزوم فاقد لبه باشد.

۸) کلاه‌هایی که در فضای خیلی مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرند باید از نظر رطوبت غیر قابل نفوذ باشند.

۹) نوارها و چرم داخل کلاه باید به سهولت قابل تعویض باشند.

۱۰) برای استفاده از کلاه ایمنی که متعلق به شخص دیگری بوده باید قبلاً داخل آن ضدعفونی شده و در صورت لزوم چرم و نوارهای داخل آن تعویض شود.

۱۱) کارکنانی که دارای موهای بلند هستند، به‌خصوص کارکنانی که با ماشین کار می‌کنند و یا در جوار آن مشغول کار هستند باید به وسیله سربند و یا وسیله حفاظتی دیگری موهای سر خود را کاملاً بپوشانند.

۱۲) سربند کارکنانی که در مقابل آتش و یا جرقه و یا مواد مذاب و یا امثال آن کار می‌کنند باید از جنسی تهیه شده باشد که به آسانی آتش نگیرد و در مقابل شستن و ضدعفونی کردن به وسیله ترکیبات صنعتی مقاومت کافی داشته باشند.

محمدرضا میرغلامی