میان‌وعده‌های تکراری

برخلاف تصور بعضی از افراد چاق کنترل وزن فقط با یک فرمول ریاضی ساده به میزان کالری و چربی غذایی وابسته نیست، بلکه زمینه‌های روانی بر میزان اشتهای افراد و در نهایت کنترل وزن …

برخلاف تصور بعضی از افراد چاق کنترل وزن فقط با یک فرمول ریاضی ساده به میزان کالری و چربی غذایی وابسته نیست، بلکه زمینه‌های روانی بر میزان اشتهای افراد و در نهایت کنترل وزن شما موثر خواهد بود.

یکی از نکات مهم تاثیرگذار بر اشتها، تنوع غذایی خواهد بود. لذا یکی از راهکارهای اولیه کنترل اشتها در افراد چاق محدود کردن نوع غذاهای مصرفی است به طوری که شواهد علمی تاثیر این موضوع را بر کنترل وزن نشان داده است، اما آیا این تاثیر کنترل‌کننده تکراری بودن نوع غذاها روی اشتها در میان وعده‌ها یا تنقلات بویژه در افراد چاق صادق می‌باشد؟

مطالعات جدید نشان می‌دهند افرادی که چاق نیستند از مصرف میان‌وعده‌های تکراری خسته می‌شوند، در صورتی که این موضوع در مورد افراد چاق صدق نمی‌کند. در این مطالعه که اخیرا توسط محققان آمریکایی در مجله تغذیه بالینی آمریکا چاپ شده است پژوهشگران نشان داده‌اند تلاش برای تکراری کردن تنقلات مورد علاقه افراد چاق به کاهش وزن آنان کمکی نمی‌کند.

مطالعات گذشته روی افراد با وزن طبیعی نشان داده است که مصرف روزانه غذاهای مشابه و تکراری برای ۲ هفته سبب کاهش تمایل آنها به خوردن این غذاها می‌گردد، اما مطالعه جدید صحت این موضوع را در افراد چاق تایید نمی‌نماید.

در این مطالعه، پژوهشگران در ابتدا از ۳۱ خانم چاق و ۲۷ خانم با وزن نرمال خواستند تا ۱۹ غذای مختلف با کالری بالا را براساس میزان علاقه خود و این که چند بار در هفته از آنها استفاده می‌کردند، طبقه‌بندی نمایند. محققان در ابتدا میزان تمایل افراد برای انتخاب غذای هدف را تعیین کردند. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که در بین زنانی که روزانه ۳۰۰ کالری از میان‌وعده مورد علاقه خود مصرف می‌کردند پس از ۲ هفته علاقه کمتری نسبت به این نوع غذاها وجود داشت که این موضوع در افراد با وزن نرمال پس از ۲ هفته مشاهده شد، اما در حالی که وسوسه برای مصرف این غذا در افراد با وزن نرمال کاهش پیدا کرده بود، در زنان چاق این تمایل بیشتر از قبل شده بود و این زنان نسبت به تست اولیه، حجم بیشتری از این نوع از تنقلات را مصرف می‌نمودند.

لذا به نظر می‌رسد که اشتهای بیش از حد در استفاده از تنقلات پرانرژی و پرخوری این نوع مواد غذایی به نوعی مشابه وابستگی روانی در مصرف مواد مخدر می‌باشد. شاید همین امر باعث پاسخ متفاوت افراد چاق در هنگام عرضه مکرر این نوع مواد غذایی باشد.

نکته عملی:

افراد چاق به نوعی وابستگی روانی به مصرف تنقلات دارند و به همین دلیل از تکراری بودن آن خسته نمی‌شوند. لذا اگرچه مصرف تکراری مواد غذایی می‌تواند در کنترل اشتها موثر باشد، اما در افراد چاق بویژه آنان که از پرخوری عصبی رنج می‌برند استفاده مکرر از تنقلات پرانرژی سیری‌ناپذیر می‌نماید و در محدود کردن غذای دریافتی آنها مفید نمی‌باشد.

دکتر حمیدرضا فرشچی

متخصص تغذیه