مجموعه سازی در کتابخانه تخصصی

در راستای هدفمند نمودن و پویایی مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی در امور محوله منجمله تامین نیازهای اطلاعاتی بنیاد تحقیقی جامع الزامی بنظر می رسد متون زیر نمونه است مختصر از تلاشهای تحقیقاتی در نیل به کارآمدی و تحقق اهداف والای اطلاع رسانی این مرکز

در راستای هدفمند نمودن و پویایی مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی در امور محوله منجمله تامین نیازهای اطلاعاتی بنیاد تحقیقی جامع الزامی بنظر می رسد. متون زیر نمونه است مختصر از تلاشهای تحقیقاتی در نیل به کارآمدی و تحقق اهداف والای اطلاع رسانی این مرکز.

بیانیه ماموریت

گردآوری ، ذخیره ، بازیابی و اشاعه اطلاعات در راستای تامین نیازهای پژوهشی و اطلاعاتی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در قالب تصمیم گیری در خصوص پروژه ها، عملیات ها و و رفع نیازهای اطلاعاتی و تحقیقاتی کارکنان نهاد مذکور و مراجعین بیرون از سازمان شامل محققین، دانشجویان ، اساتید و دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی.

● تعریف بیانیه ماموریت

یکی از اولویتهای بنیاد مسکن در رابطه با تشکیل این مرکز، حفظ و نگهداری و اشاعه منابع اطلاعاتی همسو با اهداف اساسی و کلی بنیاد مذکور( که در حال حاضر تعداد آن ۲۱۰۰۰ جلد محاسبه شده است) بصورتی پایدار و قانونمند، مبتنی بر استانداردهای نوین جهانی اطلاع رسانی (که امروزه از طریق بهره بری از سیستم رده بندی LC و نرم افزار پارس آذرخش و اتصال آن به شبکه جهانی اینترنت بعنوان یکی از مراکز اطلاع رسانی پیشتاز محسوب می شود) بوده است . این عملکرد به نحوی است که نه تنها نیازهای اطلاعاتی مستخدمین بنیاد ( اعم از دفتر مرکزی، مراکز استانها و شرکتهای تابعه) را فراهم می نماید بلکه بصورتی مستقیم ، کارآمد و سازنده در مساعدت به نیازهای تحقیقاتی به مراجعین خارج از مرکز نیز فعال نشان داده است.

حال با در نظر گرفتن موارد فوق الذکر ، هدف این نهاد از تشکیل این مرکز ایجاد یک کتابخانه تخصصی را به ذهن متبادر می سازد.

اکثریت قریب به اتفاق طیف مراجعین به این مرکز ( حدود ۹۰۰ نفر در ماه ) را متخصصین و محققینی تشکیل می دهند که در رشته های تحصیلی مرتبط به هدف بنیاد فارغ التحصیل شده و یا مشغول به تحصیل هستند و به طبع آن نیازهای اطلاعاتی و پژوهشی کمابیش مشابهی دارند(تعداد منابع به امانت رفته از این مرکز ماهانه برابر با ۱۸۰۰ جلد می باشد)، بنابراین منابع این مرکز در حیطه یک کتابخانه تخصصی قرار می گیرد. ( در رابطه با انواع کتابخانه ها به انتهای گزارش مراجعه شود )

● تعریف کتابخانه تخصصی مطابق با شرح انجمن بین المللی کتابداری (IFLA):

کتابخانه تخصصی مکانی است که در آن اطلاعات به روشی مبتنی بر بازدهی حداکثری، از طریق ارزیابی، تجزیه ، سازماندهی و بسته بندی ارائه شود و یا بعبارت دیگر واحدی است از یک سازمان که هدف آن فراهم ساختن اطلاعات خاص جهت پیشبرد هدف سازمان و یا امور محوله به گروههای مرتبط می باشد.

این مرکز در ایجاد فرایندی مدرن و مدون جهت فراهم آوری منابع در راستای رفع مقتضیات و ضروریات اطلاعاتی و تحقیقاتی کارکنان و مراجعین بیرون از بنیاد از طریق تشکیل مجموعه ای از متخصصین موضوعی از بین همکاران محترم در رشته های گوناگون علمی و انجام مشاوره با ایشان در خریدهای کلان منابع اطلاعاتی اهتمام دارد.

طبق قوانین انجمن بین المللی کتابداری و اطلاع رسانی (ایفلا) ۷۰ درصد تعداد کل نیروهای شاغل در کتابخانه ها را موکداً متخصصین( دانش آموختگان رشته تحصیلی کتابداری و اطلاع رسانی) تشکیل می دهند. این درصد در کتابخانه های تخصصی با در نظر گرفتن امور محوله به این مراکز رقم ۱۰۰ می باشد، به معنای دیگر کلیه شاغلین کتابخانه های تخصصی را متخصصین کتابداری و اطلاع رسانی تشکیل می دهند، از طرفی با توجه به توضیحاتی که در پاراگراف اول در رابطه با رعایت استانداردهای نوین جهانی در قبال گردآوری و ذخیره منابع اطلاعاتی ذکر شده است، بکارگیری نیرویهای متخصص کتابداری و اطلاع رسانی امری است الزام آور که در این مرکز بدرستی رعایت شده است.

امروزه تمامی سازمانها و شرکتهای صاحب نام در اقصی نقاط دنیا در بخشی فعال و پویا بنام "مسئولیتهای اجتماعی " جهت تبلیغ و کارآمدی هر چه بالاتر سیستم ، سرمایه گذاری های کلانی انجام داده اند به این معنا که با عرضه کمک در عرصه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی به نیازمندان در حفظ ، ارتقاء و اشاعه نام شرکت خود کوشا هستند، حال با این توضیح بهره گیری از خدمات مذکور توسط این نهاد که در عرصه های مختلف فنی و مهندسی پیشتاز است امری اجتناب ناپذیر جهت پویایی و پشتیبانی علمی خدمات مذکور جلوه می کند. یکی از این خدمات آگاهی و اطلاع رسانی در حیطه علمی و تخصصی بنیاد است.

در حال حاضر این مرکز بعنوان یکی از مراکز اطلاع رسانی مدرن، منسجم و شناخته شده در دانشکده ها و آموزشگاههای فنی و مهندسی ( معماری، عمران، جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی و...........)

انجام وظیفه می کند که خود عاملی است جهت تبلیغ این نهاد در خصوص مشارکتهای آتی در پروژه های عظیم فنی و مهندسی.

● چشم انداز

۱) تبدیل این مرکز به مجهزترین، کارآمدترین و علمی ترین مرکز اطلاع رسانی در زمینه علوم همسو با هدف بنیاد( عمران، معماری ، مسکن شهری وروستایی و جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی) در سطح کشور .

۲) ایجاد کتابخانه ای مجازی به این معنا که مراجعین جهت تحقق خواسته های اطلاعاتی خود نیازی به مراجعه حضوری به آن مرکز را نداشته باشند و از طریق رایانه به این مهم دست پیدا کنند.

● برنامه های کوتاه مدت مرکز اطلاع رسانی جهت نیل به چشم انداز

۱) انسجام و ارتقاء کمیته فراهم آوری و انتخاب که متشکل از متخصصین موضوعی در رشته های تحصیلی مرتبط با اهداف اطلاعاتی بنیاد می باشد. لازم به ذکر است که اهم اهداف تشکیل این کمیته تمرکز، تسهیل و تسریع در خرید منابع اطلاعاتی و اجتناب از یک سویه نگری و عدم تعادل در مجموعه سازی منابع اطلاعاتی بوده است.

۲) اشاعه منابع اطلاعاتی از طریق اینترنت جهت گسترش بهره بری از منابع موجود و پیش بینی نیازهای رو به تغییر و تزاید مراجعین و استفاده کنندگان.

۳) تغییر شکل ظاهری منابع اطلاعاتی خصوصاً طرح های تحقیقاتی از شکل مکتوب به دیجیتال جهت تسهیل و تسریع در روند دسترسی مراجعین به این گونه منابع و همچنین صرفه جوئی و استفاده بهینه از فضای فیزیکی مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه.

● توضیحات:

▪ مراجعین بیرون از سازمان :

شامل محققین، متخصصین ، نهادها ، سازمانها و در کل اشخاصی می شوند که جهت اغناء نیازهای اطلاعاتی خویش به مرکز اطلاع رسانی مراجعه می کنند.

▪ منابع اطلاعاتی :

شامل کتاب ، نشریات ، منابع دیداری و شنیداری اعم از کاست، سی دی و ... و طرحهای تحقیقاتی می باشند.

▪ انواع کتابخانه ها :

تخصصی ، عمومی ، دانشگاهی، آموزشگاهی و ملی می باشند.

▪ نیازهای اطلاعاتی :

نیازهایی از قبیل کتاب ، طرحهای تحقیقاتی ، نشریات و منابع دیداری و شنیداری می باشند.

کمیته تحقیق و پژوهش مرکز اطلاع رسانی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

مسعود بهمن آبادی