حفظ یک گونه ی در خطر و یا حفظ کل زی گونه مسئله این است

این دلیل بر این اساس پایه گذاری شده است که بسیاری از گونه های وحشی برای ما مفید هستند و لذا به دور از عقل است که قبل از داشتن فرصت آزمودن و بهره برداری, آنها را ازبین ببریم و به همین جهت لازم است تنوع ژنتیکی تمام گونه ها حفظ شود برای مثال تولید محصولات کشاورزی جدید از قبیل واریته های مختلف گندم وذرت نیاز به وارد کردن مداوم خصوصیات ژنتیکی تازه از نژادهای وحشی است تا دورگه های جدید بوجود آید

به چهار دلیل حفظ گونه های گیاهی و جانوری برای انسان با ارزش هستند و به همین دلایل باید علاوه بر مدیریت صحیح، سرمایه گذاریهای لازم و کافی در این زمینه صورت گیرد.

۱) دلیل منفعت طلبانه :

این دلیل بر این اساس پایه گذاری شده است که بسیاری از گونه های وحشی برای ما مفید هستند و لذا به دور از عقل است که قبل از داشتن فرصت آزمودن و بهره برداری، آنها را ازبین ببریم و به همین جهت لازم است تنوع ژنتیکی تمام گونه ها حفظ شود. برای مثال تولید محصولات کشاورزی جدید از قبیل واریته های مختلف گندم وذرت نیاز به وارد کردن مداوم خصوصیات ژنتیکی تازه از نژادهای وحشی است تا دورگه های جدید بوجود آید. موجودات بیماری زایی که به گیاهان حمله می کنند دائما خصوصیات ژنتیکی خود را تغییر می دهند و محصول قدیمی در مقابل این عامل آسیب پذیر می شود به همین جهت وارد کردن مداوم خصوصیات ژنتیکی گونه های وحشی برای مقابله با این مشکل لازم است و باید به هر ترتیبی است مانع از انقراض گونه های وحشی شد.

بسیاری از ترکیبات شیمیایی مهم از موجودات وحشی به دست می آید مانند داروی دیژیتالین که از گیاه انگشت دانه(Digitalis purpurea) به دست می آید و بسیاری از داروهای ضد سرطان و ترکیبات استروئیدی که از گیاهان و جانوران استخراج می شوند.

در تولیدات گلخانه ای نیز لازم است گونه های دورگه ایجاد شود و با تنوع دورگه ها درآمد گلخانه افزایش یابد.

زندگی بسیاری از مردم بومی وابسته به تنوع زی گونه است و کاهش تنوع گونه ها، باعث فقر شدید این گروه از مردم می شود که هزینه های بسیاری را برای دولت ها به همراه دارد .

بسیاری از گونه ها به خصوص گیاهان و باکتریها، مواد سمی را از آب ، خاک و هوا میگیرند و از آنجا که گونه های مختلف، آلودگیهای مختلفی را از محیط حذف می کنند بنابرین تنوع گونه ها بهترین امکان مهار آلودگی را فراهم می سازند که با از بین رفتن آنها زندگی انسان نیز به خطر می افتد.

علاوه بر تمامی موارد ذکر شده حیات وحش می تواند یکی از دلائل جذب توریست باشد و اکوتوریسم باشد و به عنوان یکی از منابع درآمد برای کشورها در نظر گرفته می شود.

۲) دلیل اکولوژیک:

هر تک گونه در یک اکوسیستم و در کل زیست سپهر نفش خاصی به عهده دارد که برای بقاء حیات و بقای ما مهم است . آلدولئوپود در کتاب ‹‹ سالنامه ی سندکانتی›› آورده است که :۰۳۹;۰۳۹; کشف برجسته ی قرن بیستم نه رادیو و نه تلویزیون بلکه پی بردن به پیچیدگی زمین به حیث یک ارگانیسم است، نگه داشتن هر چرخ دنده و هر عضو اولین شرط احتیاط از جانب یک تعمیرکار هوشمند است۰۳۹;۰۳۹; بر همین اساس عقل حکم می کند که برای هر گونه ارزش اکولوژیک در نظر گرفته شده است که مانند یک چرخ دنده برای یک ماشین بزرگ که همان زمین است نقش مخصوص به خود را بازی می کند پس بشر باید مانند یک تعمیر کار مجرب در نگه داری هر قطعه از این ماشین بزرگ تلاش کند.

جنگلها موجب کند شدن تلفات و فرسایش خاک به خصوص در آن دسته از نواحی می شود که بارندگی زیاد، کوه زایی تکتونیک شدید و سنگ مادری نرم است. جنگلها موجب تثبیت منابع آب و روان آب می شوند. محاسبات نشان می دهد که بیش از نیمی از بارندگیهای ناحیه آمازون به علت وجود جنگل است و جنگل زدایی حوضه آمازون در شمال برزیل چندان اقلیم این منطقه را تغییر داده است که در آینده نزدیک دیگر کشاورزی نیز در این منطقه امکان پذیر نخواهد شد.

۳) دلیل زیباشناختی و فرهنگی:

این دلیل بر این نکته استوار است که زی گونه بر کیفیت حیات می افزاید و برخی از زیباترین و جذاب ترین جنبه های موجودیت را برای ما ایجاد می کند که زندگی بشر را از تمام جنبه های هنری تحت تائیر قرار می دهد ؛ همانطور که ادبیات و هنرهای دیگر تا به امروز به تجلیل از زیبایی و تنوع حیات مشغول بوده است .

۴) دلیل اخلاقی:

هر گونه ی زنده اخلاقاً حق زندگی دارد صرف نظر از اینکه انسان به آن نیاز داشته باشد و یا خیر!.

البته دلایل ذکر شده در بیشتر مواقع باعث تضاد بین گروه های مختلف می شود به عنوان مثال اخیرا مشخص شده است که نوعی درخت سرخدار(Taxus Sp.) ماده ای ضد سرطان به نام تاکسول تولید می کند که در درمان سرطان تخمدان بسیار موثر است و بر اساس دلیل منفعت طلبانه این گیاه حائز اهمیت است از طرف دیگر برای تامین تاکسول مورد نیاز برای درمان یک بیمار لازم است ۶ درخت سرخدار ۱۰۰ ساله قطع گردد اما این درخت زیستگاه نوعی جغد خالدار است در اینجا یک استدلال منفعت طلبانه در مقابل بحث اخلاقی و زیباشاختی قرار میگیرد؛ آنهایی که منحصرا دنبال داروی ضد سرطان هستند رای به برداشت درختان موجود و کاشت مجدد آنها می دهند تا در فواصل صد ساله مورد بهره برداری قرار گیرد و آنهایی که به جغد خالدار علاقه مند هستند در پی حفظ جنگل به صورت دست نخورده هستند!

پس اولین گام برای در برقراری حفاظت از زی گونه این است که مشخص شود آیا هدف، حفظ یک گونه است یا تنوع کل، و آیا توجیه اصلی منفعت طلبانه، بوم شناختی، زیباشناختی و یا اخلاقی است . می توان حفاظت از یک گونه ی در خطر و کل زی گونه هر دو را مهم دانست اما دست یابی به هر دو هدف در آن واحد امکان پذیر نیست.

توسط صالح کامیابی

http://biology۴all.blogfa.com