کودک و دیابت در خانه و مدرسه

حتما می دانید که کودکان و نوجوانان گروه مهمی از مبتلایان به دیابت را تشکیل می دهند و سلامت بیماران دیابتی ارتباط مستقیمی با شیوه زندگی آنها دارد

حتما می‌دانید که کودکان و نوجوانان گروه مهمی از مبتلایان به دیابت را تشکیل می‌دهند و سلامت بیماران دیابتی ارتباط مستقیمی با شیوه زندگی آنها دارد...

از آنجا که کودکان و نوجوانان ساعت‌هایی از روز را در مدرسه به سر می‌برند، آشنایی مسوولان مدرسه با این بیماری باعث می‌شود بتوانند در محیط آموزشی از دانش‌آموز دیابتی مراقبت کنند. در این مطلب نکات کاربردی و مهمی را که والدین و اولیای مدرسه باید بدانند، گردآوری کرده‌ایم:

۱.انسولین: بیشتر کودکان مبتلا به دیابت نوع۱، باید روزی چندبار انسولین تزریق کنند بنابراین به مسوولان مدرسه‌ فرزندتان شیوه تزریق انسولین را آموزش دهید و در مورد دوز انسولین مصرفی و شیوه نگهداری از آن برایشان توضیح دهید. اولیای مدرسه باید به دانش‌آموز دیابتی فرصت دهند تا کمی قبل از وعده ناهار، انسولین خود را تزریق کند.

۲.داروهای خوراکی: حتما دوز دارو و شیوه استفاده داروی فرزندتان را دقیق و خوانا بنویسید و همراه دارو در کیفش بگذارید؛ ابتدای سال تحصیلی در مورد وضعیت فرزندتان با معلم و اولیای مدرسه صحبت کنید تا آمادگی هر اتفاقی را داشته باشند.

۳.وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی: حتما درباره محدودیت‌های رژیم‌غذایی فرزندتان با اولیای مدرسه و مسوول بوفه صحبت کنید. می‌توانید فهرستی از خوراکی‌های مجاز را برای فرزندتان تهیه کنید و از آنها بخواهید هوای فرزندتان را داشته باشند.

۴.تست قندخون: این مرحله به وضعیت فرزندتان بستگی دارد، مثلا ممکن است لازم باشد قندخونش را هر روز قبل از ناهار یا در مواقعی که علایم افت قندخون نشان می‌دهد، اندازه بگیرد. بچه‌های کوچک شاید نتوانند خودشان قندشان را اندازه بگیرند و یادداشت کنند، بنابراین مهم است که

اولیای مدرسه بتوانند به آنها کمک کنند.

۵.علایم افت یا افزایش سطح قندخون: علایم نوسان قندخون در بچه‌ها متفاوت است اما تغییر رفتار می‌تواند یکی از شایع‌ترین علایم افت قندخون باشد؛ به همین دلیل بهتر است اولیای مدرسه را از علایمی که معمولا فرزندتان در شرایط افت یا افزایش قندخون نشان می‌دهد، مطلع کنید.

۶.سنجش کتون: سنجش میزان کتون ادرار برای برخی کودکان لازم است اگر فرزند شما هم باید این تست را بدهد، شیوه انجام و خواندن آن را به اولیای مدرسه یاد دهید.

۷.اولیای مدرسه با چه کسی تماس بگیرند؟ حتما به اولیای مدرسه بگویید در صورت بروز مشکل با چه کسی تماس بگیرند. حتما شماره تماسی به آنها بدهید که همیشه می‌توانید جوابگوی آن باشید. ممکن است خود شما در یکی از این تماس‌ها نتوانید به کمک فرزندتان بشتابید؛ اگر همسرتان هم در شرایطی است که به هر دلیلی نمی‌تواند این کار را انجام دهد، یکی از آشناهای مسوولیت‌پذیرتان را هم به مدرسه معرفی کنید.

۸.بهانه نتراشید: حتما در ابتدای سال تحصیلی به اولیای مدرسه بگویید که برای خوردن خوراکی، دستشویی رفتن و آب خوردن مراعات فرزندتان را بکنند. حتی بعضی بچه‌ها مجبور می‌شوند چند روز به مدرسه نروند. در عین حال از اعتمادی که اولیای مدرسه به شما کرده‌اند، سوءاستفاده نکنید و به فرزندتان بیاموزید که وضعیت خود را بهانه‌ای برای کوتاهی خود نکند.

۹.ورزش: کودکانی هم که بیماری دیابت دارند، می‌توانند ورزش کنند اما باید نکاتی را رعایت کنند تا دچار مشکل نشوند زیرا ورزش درست مانند انسولین، می‌تواند سطح قندخون را کاهش دهد. فرزند شما به ازای هر ۳۰ دقیقه ورزش، باید ۱۵ گرم کربوهیدرات مصرف کند. مثلا اگر زنگ ورزش قبل از ظهر است، معلم باید به شاگرد دیابتی خود اجازه دهد خوراکی بخورد.

۱۰.دیابت نوع ۱ را بشناسید؟ دیابت نوع ۱ که به دیابت «وابسته به انسولین» معروف است، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌های انسولین‌ساز بتای پانکراس حمله می‌کند. بدن برای مصرف قندها به انسولین نیاز دارد بنابراین بیماران دیابت نوع ۱ باید انسولین تزریق کنند تا نیاز بدنشان به آن جبران شود.

۱۱.افت قندخون: در مواقعی سطح قندخون بیمار دیابتی به دلیل افزایش میزان انسولین، غذانخوردن یا تحریک زیاد افت می‌کند. در این مواقع کودک ممکن است رفتار نامنظم، خواب‌آلودگی، گرسنگی یا لرز داشته باشد؛ برای ازبین‌بردن این حالت، باید به کودک خوراکی حاوی قند ساده مثلا آبمیوه، نوشابه (نه نوشابه رژیمی) یا قرص گلوکز داد. اگر برای افت قندخون دانش‌آموز اقدامی انجام نشود، ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد. هرگز دانش‌آموزی که علایم افت قندخون دارد، تنها به دفتر مدرسه، دستشویی یا هر جای دیگری نفرستید.

۱۲.افزایش قندخون: اگر کودک زیاد غذا خورده باشد یا انسولین بدنش کم باشد، قندخون افزایش می‌یابد. در این حالت ممکن است خواب‌آلوده، فعال‌تر یا تشنه شود و مدام به دستشویی برود. برای بهبود این وضعیت، باید به کودک انسولین یا نوشیدنی‌های بدون کالری (مثل آب یا نوشابه رژیمی) داد.

۱۳.علایم واقعی بیماری را بشناسید: به نظر برخی معلم‌ها، دانش‌آموزان دیابتی فقط به علایم افت یا افزایش قندخون تظاهر می‌کنند تا از توجه به درس طفره بروند. این احتمال چندان قوی نیست و اگر شما به عنوان معلم در این مورد اشتباه قضاوت کنید، ممکن است باعث شوید برای کودک اتفاقی بیفتد. اگر تصور می‌کنید شاگرد دیابتی‌تان از وضعیت جسمی خود سو‌ءاستفاده می‌کند، بهتر است قبل از بی‌‌توجهی به او، با والدینش گفت‌وگو کنید.

یاسمین ثریا