شطرنج بازی با ۴۰۰ فرزند

انیوموریكونه از چهره های فراموش نشدنی موسیقی است كه در برقراری ارتباط میان موسیقی و سینما نقش بسزایی داشته است

انیوموریكونه از چهره‌های فراموش نشدنی موسیقی است كه در برقراری ارتباط میان موسیقی و سینما نقش بسزایی داشته است.

او در دوران فعالیت خود علاوه بر جوایز متعدد بین‌المللی چندین بار نیز نامزد دریافت اسكار شده بود تا اینكه بالاخره در سال ۲۰۰۷ موفق به دریافت جایزه اسكار افتخاری شد.موریكونه از پركارترین آهنگسازان معاصر است و به یقین آهنگساز دیگری وجود ندارد كه در كارنامه هنری خود این تعداد موسیقی تصنیف كرده باشد.

▪ چگونه به عرصه موسیقی وارد شدید؟

- پس از پایان تحصیلات درست بعد از پایان جنگ جهانی دوم، در نواختن ترومپت با گروه كوچكی همكاری می‌كردم، آن زمان شرایط سختی بر كشور حكمفرما بود. این گروه برای ارتش آمریكا و اروپا موسیقی می‌نواخت و من از این بابت ناراحت بودم.

از اینكه مجبور باشم در نواختن موسیقی با گروه‌های دیگر همكاری كنم در عذاب بودم و اگر در عرصه سینما وارد نمی‌شدم برای همیشه به صورت انفرادی فعالیت در عرصه موسیقی را ادامه می‌دادم. اما به صورت اتفاقی كارگردانی با من تماس گرفت و من نوشتن و ساخت موسیقی متن فیلم را آغاز كردم.

از آن زمان تاكنون هیچ كارگردان دیگری از من نخواسته به او مراجعه كنم و پیشنهاداتم را مطرح كنم، بلكه همیشه آنها ساخت موسیقی برای فیلم‌هایشان را به من پیشنهاد می‌كنند.

▪ همكاری با سرجیولئونه را چگونه ارزیابی می‌كنید؟

- او خیلی به موسیقی علاقمند نبود و شناخت چندانی هم از موسیقی نداشت. اما دقیقا می‌دانست چه می‌خواهد. من فیلم‌های او را تماشا می‌كردم و موسیقی مناسب فیلم را پیشنهاد می‌كردم. معمولا وقتی قطعه‌ای را برای او می‌نواختم همان را انتخاب می‌كرد. اما تردید و دودلی جزء لاینفك وجود لئونه بود و همواره پس از پایان ساخت موسیقی متن فیلم درباره آن دچار شك و تردید می‌شد.

او موسیقی را بخش مهم فیلم‌هایش می‌دانست و صحنه‌های ساده‌ای را برای آنها انتخاب می‌كرد. بر ادامه موسیقی در جریان نمایش فیلم اصرار می‌ورزید و به همین جهت اغلب صحنه‌های فیلم هماهنگ با سبك موسیقی پیش می‌رفت.

▪ در خلق آثار هنری خود از چه چیزی الهام می‌گیرید؟

- در ساخت موسیقی به هیچ چیز و هیچ كسی جز خودم متكی نبوده‌ام. اگر چه معتقدم هر كسی برای ایجاد خلاقیت حرفه خود قطعا به عاملی متكی است. از زمانی كه فهمیدم به موسیقی علاقمند هستم به آثار هنرمندانی مانند باخ، استراوینسكی، مروسكو بالوی و... عشق می‌ورزیدم. این آهنگسازان در زندگی من نفوذ كردند و به عبارتی می‌توان گفت مانند اعضای خانواده‌ام بودند. به این ترتیب زمینه‌ای فراهم شد تا به نوشتن قطعات موسیقی بپردازم.

▪ نسبت به استراوینسكی چگونه می‌اندیشید؟

- من استراوینسكی را می‌ستایم و چیزهای زیادی را از او یاد گرفته‌ام. اما باید پذیرفت كه هیچ آهنگسازی حتی استراوینسكی و یا باخ موسیقی را ابداع و اختراع نكرده‌اند. هر آهنگسازی بر شانه‌های گذشتگان ایستاده و از منابع جدیدی كه به آن دسترسی دارد استفاده می‌كند. شما باید مانند نقاشی باشید كه حركات قلم مو را می‌شناسد. این آگاهی به تجربه‌ای تبدیل می‌شود.

گاهی ایده‌ای به صورت تصادفی به ذهن شما خطور می‌كند، باید از آن به دفعات استفاده كنید. اگر بدانید چگونه كار خود را انجام می‌دهید مطمئنا به نتیجه مطلوبی دست خواهید یافت. امتحان كنید.

▪ به نظر می‌رسد شما زبان منحصر به فردی را در موسیقی خلق كرده‌اید كه رشد و نمو خود را ادامه می‌دهد.

- ممكن است این‌طور باشد. من همواره در تلاش بوده‌ام چنین تغییری را در عرصه موسیقی به وجود آورم. همواره در جستجوی تازه‌ها هستم و گاهی پیش می‌آید كه در جریان این جستجو به كشف بزرگی می‌رسید. در فیلم، وظیفه آهنگساز است كه نوآوری جدیدی را در این عرصه ایجاد كند.

▪ ویژگی آثار هنری شما در چیست؟

- در ساخت موسیقی از ابزار آلات مختلف موسیقی استفاده می‌كنم تا همواره با نوآوری همراه باشد. استفاده از صدا، تركیب موسیقی سنتی و مدرن و بهره‌گیری از سازهای كوبه‌ای و اصواتی مشابه ناقوس و سوت از ویژگی‌های همیشگی این آثار است. آهنگساز فیلم باید بتواند ایده‌های قوی خود را در موسیقی متن یك فیلم بیان كند.

این در حالی است كه خواسته‌های كارگردان در خصوص موسیقی را نیز باید پذیرفت. من برای شروع می‌بایست تدوین نهایی فیلم را ببینم سپس ایده موسیقی را در ذهنم بررسی می‌كنم و در مرحله بعد اقدام به نوشتن آن می‌كنم.

▪ كدام یك از آثار خود را برتر می‌دانید؟

- من هیچ گاه به این سئوال پاسخ نمی‌گویم. این ۴۰۰ اثر هنری كه در بخش موسیقی فیلم به ثبت رسانده‌ام همانند فرزندان من هستند. یك پدر هیچ‌گاه نمی‌تواند بین فرزندانش فرق بگذارد. اما می‌توانم بگویم كم‌شانس‌ترین اما زیباترین فیلم‌ها با موسیقی متن خوب از جمله آثاری هستند كه از لحاظ قلبی ارتباط نزدیك‌تری با آنها برقرار می‌كنم.

▪ كوئنتین تارانتینو از اینكه پیشنهاد ساخت موسیقی فیلم «بیل را بكش» را نپذیرفتید احساس نكرد به او توهین شده است؟

- در ابتدا من با او به طور مستقیم صحبت نكردم، بنابراین تصور نمی‌كنم احساس كرده باشد به او توهین شده است. از من خواسته شده بود تنها دو یا سه دقیقه از موسیقی فیلم را بنویسم و من قبول نكردم. از سوی دیگر مبلغ پیشنهادی نیز بسیار عجیب به نظر می‌رسید. بنابراین پیشنهاد او را رد كردم و او به آهنگساز دیگری مراجعه كرد كه از سبك من تقلید می‌كرد.

▪ اوقات فراغت خود را چگونه می‌گذرانید؟

- هنگامی كه در محل كارم، كاری برای انجام دادن نداشته باشم، از سینما و كار در منزل لذت می‌برم. به شطرنج بسیار علاقمند هستم و گاهی با پسرم جیووانی شطرنج بازی می‌كنم.

▪ از اینكه موفق به دریافت جایزه اسكار افتخاری شدید چه احساسی دارید؟

- پس از پنج بار نامزدی برای دریافت اسكار دیگر انتظار نداشتم . از دریافت اسكار ناامید شده بودم و فكر می‌كردم بدون اسكار به فعالیت خود در این عرصه پایان خواهم داد. البته اسكار برایم ارزشی نداشت اگر چه كسانی كه موفق به دریافت اسكار می‌شوند سزاوار آن هستند. نمی‌توانم بگویم از این موضوع خوشحال نیستم. من جوایز زیبا و بیادماندنی بسیاری دریافت كرده‌ام اما حفره كوچكی در این میان باقی مانده بود كه امیدوارم جایزه اسكار بتواند این حفره را پر كند.

▪ چه نوع موسیقی را برای مراسم خاك‌سپاری خود انتخاب می‌كنید.

- انتخاب این موسیقی برعهده دیگران است. من می‌خواهم مراسم شخصی داشته باشم و دوست ندارم كسی جز خانواده‌ام در این خصوص مطلع شود. وقتی مراسم خاك‌سپاری تمام شد دیگران هم می‌توانند از مرگ من مطلع شوند به این ترتیب هیچ‌كس را نمی‌آزارم و كسی پول خود را برای خرید گل دور نمی‌ریزد.

ترجمه فرانك فراهانی‌جم

منبع: www.amazon.co.uk