۹ اشتباه رایج درباره آرتروز

۱) آرتروز، بیماری سالمندان است؟
نه! آرتروز سن و سال نمی‌شناسد. ضمن این که آرتروز (یا آرتریت) فقط یک نوع ندارد. بعضی انواعش در سالمندان شایع‌تر است (مانند استئوآرتریت) و بعضی در …

۱) آرتروز، بیماری سالمندان است؟

نه! آرتروز سن و سال نمی‌شناسد. ضمن این که آرتروز (یا آرتریت) فقط یک نوع ندارد. بعضی انواعش در سالمندان شایع‌تر است (مانند استئوآرتریت) و بعضی در جوانان (مانند آرتریت جوانان.) بعضی انواعش در زنان شایع‌تر است (مانند آرتریت روماتوئید، فیبرومیالژی و لوپوس) و بعضی در مردان (مانند نقرس و اسپوندیلیت آنکیلوزان.) تازه، همان استئوآرتریت که در سنین بالا شایع‌تر است و بیشترمان تا اسم آرتروز به گوشمان می‌خورد یاد همان می‌افتیم، بیش از نیمی از مبتلایانش زیر ۶۵ سالند.

۲) پدربزرگ ۷۰ سالگی را هم رد کرده؛ معلوم است که باید آرتروز بگیرد!

از کجا معلوم است؟! ۳۰ درصد از سالمندان بالای ۷۰ سال، هیچ استئوآرتریتی در عکس مفاصلشان دیده نمی‌شود. این را آمار کالج روماتولوژی آمریکا می‌گوید که کم و بیش قابل تعمیم به بقیه جاهای دنیا هم هست. تازه، آن ۷۰ درصدی هم که در عکس مفاصلشان علائم‌ استئوآرتریت دیده می‌شود، فقط ۵۰ ‌درصدشان درد مفاصل دارند.

۳) آرتروز با سرما ایجاد می‌شود و درمانش هم گرماست!

اگر این‌طور بود، هیچ‌کس نباید در مناطق گرمسیری آرتروز می‌گرفت؛ در حالی که خیلی‌ها در جاهای گرم زندگی می‌کنند و آرتروز هم می‌گیرند. روماتولوژیست‌ها معقدند که آب و هوا به تنهایی نه آرتریت را ایجاد می‌کند، نه آن را درمان می‌کند. البته گرما آرامش‌بخش است و از شدت بیماری‌های عضلانی اسکلتی می‌کاهد؛ ولی این حرف به آن معنا نیست که سرما عامل آرتروز است و گرما هم درمانش.

۴) ورزش، آرتروز را بدتر می‌کند؟

برعکس! ورزش، کارایی و تحرک شما را بیشتر می‌کند، وزنتان را تحت کنترل درمی‌آورد‌ و عضلاتتان را تقویت می‌کند تا حمایت عضلانی از مفاصلتان بیشتر شود؛ البته مشروط بر این که منظم و ملایم ورزش کنید. بهترین و کم‌خطرترین ورزش‌ها هم این دو موردند: پیاده‌روی و شنا.

۵) برو یک فکر اساسی به حال آرتروزت بکن و یک درمان قطعی برایش پیدا کن!

واقعیت این است که آرتروز را نمی‌شود یک‌بار و برای همیشه درمان کرد. آرتروز درمان قطعی ندارد ولی می‌توان جلوی پیشرفتش را گرفت و علائمش را بهبود بخشید. هر چه بیشتر آن را بشناسید، بهتر می‌توانید با آن کنار بیایید و راحت‌تر می‌توانید آن را تحت کنترل خودتان درآورید.

۶) با این غذاهایی که تو می‌خوری، معلوم است که آرتروز می‌گیری!

هیچ تحقیق مستندی وجود ندارد که ارتباطی قطعی بین نوع تغذیه و آرتریت نشان بدهد. البته ممکن است شما بگویید: «من به تجربه دریافته‌ام وقتی فلان غذا را می‌خورم، حالم بدتر می‌شود»؛ خب، طبیعتا عقل حکم می‌کند که شما به تجربه‌تان عمل کنید و از آن غذای خاص پرهیز کنید. ولی حرف روماتولوژیست‌ها و متخصصان تغذیه همان است که گفتم. ناگفته نماند که هر چه رژیم غذایی‌تان سالم‌تر باشد، بهتر می‌توانید با این بیماری و هر بیماری دیگری کنار بیایید. علتش هم روشن است: رژیم غذایی سالم، سیستم ایمنی‌ را تقویت می‌کند و جلوی اضافه‌ وزن را می‌گیرد و این‌طوری جلوی خیلی از بیماری‌ها گرفته می‌شود. توصیه کلی متخصصان تغذیه به شما این است که از انواع ماهی، سبزی‌ها و میوه‌های تازه مصرف کنید و مخصوصا به گوجه‌فرنگی احترام بگذارید!

۷) دیروز که اصلا مشکلی نداشتی؛ پس چرا امروز این‌قدر مفاصلت درد می‌کند؟!

تعجب نکنید! آرتروز، روزهای خوب و بد دارد و شدت و تناوبش همیشه در نوسان است؛ یعنی ممکن است شما یک روز حالتان خوب باشد و یک روز، بد. این قضیه آن‌قدر طبیعی و تکرار‌شونده است که گاهی اطرافیان بیمار را به شک می‌اندازد که نکند اساسا این بیماری زاییده ذهن طرف باشد!

۸) پدربزرگ با این آرتروزی که دارد، چه کاری از دستش برمی‌آید؟

خیلی کارها! اگرچه آرتروز محدودیت‌هایی را به بیمار تحمیل می‌کند ولی جلوی تمام توانایی‌های فیزیکی‌اش را نمی‌گیرد. حد معینی از کمک، البته مورد نیاز است؛ ولی فراموش نکنیم که بهترین کار این است که به بیمار اجازه بدهیم از حداکثر توانایی‌اش استفاده کند تا جلوی احساس ناتوانی‌اش گرفته شود.

۹) آرتروز درمان قطعی ندارد؛ پس باید با آن سوخت و ساخت!

اگرچه آرتروز درمان قطعی ندارد، ولی با پیشرفت‌هایی که در تشخیص و درمان این بیماری اتفاق افتاده، خیلی کارها می‌شود برای جلوگیری از پیشرفت آن انجام داد. ورزش، کنترل وزن، درمان‌های طبی و حتی جراحی می‌تواند به بهبود علائم این بیماری واقعا کمک کند.

دکتر محمد کیاسالار