به امتحانش می ارزد

مواد لازم, طرز پخت و ارزش غذایی خورش گوجه سبز

گوجه سبز، یکی از میوه‌های خوشمزه‌ای است که از بهار تا اواخر تابستان در دسترس است و کلی هم طرفدار دارد....

گوجه سبز را بیشتر مردم با نمک می‌‌خورند. البته در شمال کشورمان، مصرف این میوه همراه با درار (مجموعه‌ای از سبزیجات معطر) شایع‌تر است. با گوجه سبز، خورش هم می‌پزند: خورش گوجه‌ سبز. اگر نمی‌دانید که این خورش‌ را چگونه می‌پزند و ارزش غذایی آن چقدر است، با «سفره سالم» این هفته همراه شوید.

ابتدا پیاز را در کمی روغن تفت داده و گوشت‌های تکه شده را به همراه ادویه‌های یاد شده اضافه کنید سپس کمی آب افزوده و حرارت را ملایم کنید تا گوشت‌ها کم‌کم بپزند. در مرحله بعد، سبزی‌ها را که از قبل سرخ کرده‌اید، اضافه کرده و در نیم ساعت آخر، گوجه سبزها را در مخلوط بریزید. دلیل اینکه گوجه سبز در مرحله پایانی اضافه می‌شود آن است که بر اثر حرارت در زمان کوتاهی پخته شده و در صورت زیاد حرارت دیدن، له می‌شود. بنابراین بهتر است آن را در آخرین مرحله بیفزایید.

● مواد لازم (برای ۴ نفر)

▪ گوشت خورشی/ ۲۵۰ گرم/ ۴۰۰ کیلوکالری

▪ نعناع، جعفری و گشنیز سرخ شده/ ۵ لیوان/ ۲۵۰ کیلوکالری

▪ پیاز خرد شده/ ۱ لیوان/ ۲۵ کیلوکالری

▪ گوجه سبز/ ۲ لیوان/ ۲۵ کیلوکالری

▪ روغن مایع/ ۴ قاشق غذاخوری/ ۳۶۰ کیلوکالری

▪ نمک، زردچوبه و فلفل سیاه/ به میزان دلخواه/ صفر

این غذا دارای ۱۱۰۰ کیلوکالری انرژی است که در صورت تقسیم کردن‌اش به عدد ۴ به هر نفر تقریباً ۲۵۰ کیلوکالری خواهد رسید البته همراه شدن این غذا با برنج میزان انرژی دریافتی را به ۴۰۰ کیلوکالری خواهد رساند.

● خواص نعناع

تمام گیاهان برگ‌‌سبز از منابع عالی فیبر و بتاکاروتن یا همان پیش‌ساز ویتامین A هستند و عادت به خوردن‌شان می‌تواند حداقل به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک کند. این خاصیت در کنار اشتهاآور بودن این گروه از سبزی‌ها و ضدنفخ و ضد اسپاسم بودن آنها در نظر گرفته می‌شود. یکی از این سبزی‌های برگ سبز نعناع است که علاوه بر داشتن مواد مغذی فراوان، خواص متعددی را به آن نسبت می‌دهند. در کل، نعناع یک گیاه بوته‌ای چندساله است که انواع مختلفی دارد. متخصصان فارماکوگنوزی از خصوصیات کلی آن به این موارد اشاره می‌کنند:

این سبزی ضدتهوع و استفراغ، ضدویروس تبخال، ضدخارش، ضدتب، بازکننده برونش و رفع احتقان، صفرا‌آور و خارج کننده سموم بدن بوده و یکی دیگر از خواص نعناع را ضددرد و مسکن بودن آن عنوان می‌کنند و افزودنش به غذا علاوه بر عطردادن به آن، موجب هر چه مغذی‌تر شدن‌اش می‌شود.

● خواص گوشت خورشی

گوشت منبع پروتئین، آهن و ویتامین B۱۲ است و البته وجود چربی‌های اشباع یکی از دلایلی است که رعایت محدودیت در خوردن این گوشت را ضروری می‌کند. حتماً شنیده‌اید که کمبود ویتامین B۱۲ در رژیم‌های گیاه‌خواری و آنهایی که کمتر از گوشت و منابع غذایی با منشأ حیوانی استفاده می‌کنند، دیده می‌شود. می‌دانید این ویتامین در بدن چه وظایفی را بر عهده دارد؟ اینکه فولات را به نوع فعال‌اش تبدیل کرده، به سنتز میلین یا لایه محافظ اعصاب کمک می‌کند، در فرآیند ساخت DNA دخالت داشته و علاوه بر نقش آنتی اکسیدانی در متابولیسم چربی‌ها نیز دخیل است. به این ترتیب اگر فردی به کمبود آن دچار باشد، علاوه بر کاهش جذب سایر مواد مغذی در مجاری دستگاه گوارشی، به بی‌اشتهایی و کاهش وزن دچار شده، کم‌خونی می‌گیرد و علاوه بر تضعیف سیستم دفاعی بدن، دست و پاهایش کرخ و سوزش‌دار شده در راه رفتن دچار عدم ثبات می‌شود. تحریک پذیری، فراموشی، ضعف حافظه و رفتارهای پارانویایی در کنار افسردگی از مشکلات روانی فقدان این ماده مغذی است. بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که حداقل دو تا سه وعده در هفته خوردن گوشت قرمز مفید خواهد بود. فقط بدانید که ۳۰ گرم گوشت که یک واحد از این گروه غذایی محسوب می‌شود تقریباً معادل ۲ تکه گوشت خورشی است.

● خواص جعفری

این گیاه از خانواده چتریان یا همان خانواده جعفری است. این سبزی، کاهنده اسیداوریک بوده و در پایین آوردن فشارخون نیز مفید شناخته شده است. بنابراین مصرف آن برای میانسالان توصیه می‌شود. به علاوه، منبع ویتامین‌های C و A است؛ البته در صورتی که قبل از مصرف زیاد حرارت ندیده باشد. اما چون گیاه قاعده‌آوری است مقادیر زیادش، (بیش از ۲۰۰ گرم در روز) برای زنان باردار خطر سقط را به همراه دارد. ضمن اینکه بعضی افراد به گیاهان خانواده جعفری حساسیت دارند، به این ترتیب که اگر جعفری مصرف کنند و در معرض نور آفتاب قرار گیرند، روی پوست‌شان تاول و بثورات پوستی ظاهر می‌شود. به این عارضه می‌گویند حساسیت نوری و کسانی که این علایم را داشته باشند نباید به گیاهان خانواده جعفری را مصرف کنند.

● همراه این غذا

همراه اصلی این خورش، برنج است که بهتر است به صورت کته میل شود. برای افزایش فیبر غذایی نیز خوردن سالاد سبزیجات تازه به همراه یک لیوان دوغ کم نمک و کم چرب برای هر نفر می‌تواند کامل کننده مناسبی برای این وعده غذایی باشد. البته یک پیش دستی سبزی خوردن نیز همراه غذایی مطلوبی است که عادت به خوردن‌اش بهبوددهنده وضعیت تغذیه است.

● اگر اضافه وزن دارید

این غذا به دلیل فیبر زیادش به شما توصیه می‌شود. البته چه بهتر که آن را کم روغن بپزید؛ به نحوی که سبزی‌ها را در حداقل روغن سرخ کرده و با مقدار محدودی از برنج آن را میل کنید. در ضمن، جایگزین کردن سینه مرغ به جای گوشت قرمز هم به کاهش میزان کالری دریافتی کمک می‌کند.

● اگر فشار خون دارید

به جای نمک، به خورش‌تان آب‌غوره تازه اضافه کنید. به این ترتیب، میزان نمک مصرفی غذای تان کم می‌شود. البته همراه کردن این غذا با یک لیوان آب گریپ فروت نیز به کنترل فشار خون شما کمک می‌کند که در صورت عدم تمایل، آب پرتقال نیز گزینه‌ای مناسب به حساب می‌آید.

سارا حسنلو