تشخیص صرع

هنگامی كه یك پزشك برای اولین بار با بیماری كه نشانه های وجود بیماری صرع را دارد مواجه می شود, دو سؤال برای او مطرح می گردد سؤال اول این است كه آیا بیمار بطور مشخص دارای حملات صرعی می باشد یا خیر و سؤال دوم این می باشد كه اگر حملات این بیمار از نوع صرعی می باشد, علت ایجاد صرع در او چیست

هنگامی كه یك پزشك برای اولین بار با بیماری كه نشانه های وجود بیماری صرع را دارد مواجه می شود، دو سؤال برای او مطرح می گردد. سؤال اول این است كه آیا بیمار بطور مشخص دارای حملات صرعی می باشد یا خیر و سؤال دوم این می باشد كه اگر حملات این بیمار از نوع صرعی می باشد، علت ایجاد صرع در او چیست؟

آیا این بیماری صرع است؟

بسیاری از بیماریها می توانند با حملات صرعی اشتباه گرفته شوند. در بزرگسالان شایعترین مشكلاتی كه با بیماری صرع اشتباه گرفته می شوند عبارتند از: سنكوپ (از حال رفتن)، میگرن، حملات هیپروانتیلاسیون و پانیك (هراس) و حملات كاذب.

در كودكان، سایر مشكلاتی كه همچنین می توانند با صرع اشتباه گرفته شوند شامل حملات بند آمدن تنفس و كابوسهای شبانه می باشند.

سنكوپ

سنكوپ یك اصطلاح پزشكی است كه برای توصیف از حال رفتن یا غش كردن بیماران بكار می رود و هنگامی كه خون به اندازه كافی به مغز نمی رسد ایجاد می گردد. شایعترین نحوه ایجاد سنكوپ، بصورت یك حمله وازوواگال (Vasovagal) در پاسخ به مواردی مثل دیدن یك چیز ناخوشایند (مثلاً دیدن خون)، دردهای شدید یا ایستادن به مدت طولانی در یك فضای محصور و گرم ایجاد می شود. گاهی اوقات سنكوپ بعلت اختلالی در قلب (مثلاً به علت نامنظم بودن ضربان قلب) ایجاد می شود. همچنین در هنگام بعضی از كارها مثل سرفه كردن یا ادرار كردن نیز ممكن است سنكوپ ایجاد شود.از حال رفتن (غش كردن) برای همه ما موضوعی شایع و شناخته شده است و نباید آن را با حملات صرع اشتباه گرفت. در هنگام غش كردن، شخص احساس سرگیجه، گرما و تهوع می كند و صورتش كاملاً رنگ پریده و سفید می شود. چشمهایش سیاهی رفته و سپس بطور ناگهانی به زمین سقوط می كند. وقتی فرد به زمین می افتد، خون بیشتری به مغزش خواهد رسید و خیلی سریع دوباره حالش خوب خواهد شد. در نگاه اول، ممكن است مشكل باشد كه این وضعیت را با حملات صرعی كه در فصل قبل توضیح دادیم اشتباه بگیریم. با این حال، د هنگام سنكوپ نیز ممكن است مقداری پرش اندام دیده شود. این پرش اندامها معمولاً طول خواند كشید اما به ندرت مشابه تشنج تونیك-كلونیك خواند بود. در بعضی از حملات پارسیل، شخص ممكن است همان احساسهایی را كه در هنگام سنكوپ دیده می شود را احساس نماید و در چنین مواقعی تشخیص این دو وضعیت از یكدیگر آسان نخواهد بود.

میگرن

همانطور كه اكثر افراد می دانند، میگرن اغلب با اختلالات بینایی آغاز می شود و یا اینكه می توان با احساس گزگر در دستها یا صورت و به ندرت اختلال در صحبت كردن شروع شود. تشخیص این نوع میگرنها از حملات پارسیل ساده می تواند مشكل باشد، بخصوص اینكه غیر شایع نمی باشد كه بعد از بروز یك تشنج، سردرد هم ایجاد شود. با این حال، در میگرن هیچگان بیمار از هوش نمی رود. همچنین در اختلالات بینایی كه در میگرن و صرع پدید می آید تفاوتهایی وجود دارد. اختلالات بینایی در میگرن معمولاً در چند دقیقه بوجود می آیند و دارای شكل ساده ای هستند و مثلاً بیمار اظهار می دارد كه نقطه های روشن یا دایره های نورانی در مقابل چشمانش ظاهر می شوند. اما اختلالات بینایی در صرع خیلی سریعتر و بیمار بیان می كند كه شكلهای رنگی، مناظر و یا صورتهایی را مشاهده می كند. بعلاوه در مواردی كه گزگز دستها هم وجود داشته باشد، در افراد دچار میگرن، این گزگز دست به آهستگی به سمت بالا و بازو می رود در حالیكه در صرع، این حالت بسیار شایع اتفاق می افتد. در اكثر موارد، تشخیص بین میگرن و صرع راحت می باشد و شك خیلی كمی در افتراق این دو وجود دارد، اما گاهی اوقات ممكن است تشخیص این دو بیماری از یكدیگر مشكل باشد

نفس نفس زدن و حملات هول و هراس

نفس نفس زدن بیش از حد یا اصطلاحاً "هیپرونتیلاسیون" (Hyperventilation) زیاد هم غیر شایع نمی باشد و مخصوصاً در افرادی كه تحت استرس و فشار عصبی قرار دارند و یا كسانی كه دچار حملات هول و هراس قرار می گیرند، بسیار دیده می شود. در چنین مواردی اینگونه افراد معمولاً اظهار می دارند كه بطور ناگهانی در نفس كشیدن دچار مشكل می شوند و یك احساس هول و هراس در آنها ایجاد می شود (گرچه این احساس هول و هراس همیشه ممكن است وجود نداشته باشد). در هنگامی كه یك شخص، بیش از حد نفس نفس بزند مقدار زیادی از دی اكسید كربن ریه هایش را به بیرون می فرستد و وقتی چنین اتفاقی می افتد، تغییراتی در اسیدیته خون پدید می آید. تغییر در میزان اسیدیته خون بر روی فعالیت عصبی تأثیر می گذارد و می تواند باعث احساس گزگز شدن، اسپاسم و گرفتگی عصلات دستها، احساس سبكی در سر و حتی از حال رفتن شود. چنین حملاتی را می توان بخوبی با تمرینات تنفسی و ایجاد آرامش درمان نمود. تنفس كردن در یك پاكت كاغدزی در چنین مواقعی، شخص را قادر می سازد كه دی اكسید كربن از ریه هایش خارج گردد را دوباره به داخل ریه هایش بفرستد و بنابراین از اثرات یا عوارض ناخوشاند نفس نفس زدن پیشگیری نماید.

حملات كاذب

تشخیص حملات كاذب از حملات واقعی در بعضی موافع بسیار مشكل می باشد. این حملات بعلت مشكلات روحی و روانی ایجاد می شوند، ولی با این حال معمولاً بصورت غیراختیاری و بدون هیچگونه انگیزش آگاهانه ای رخ می دهند. گاهی اوقات شخص وانمود به تشنج كردن می كند، اما در اكثر موارد، بیمار كنترل كمی بر روی تشنج خود دارد. شخص بیمار ممكن است به زمین سقوط كند و به نظر برسد كه بیهوش شده است و سپس شروع به دست و پا زدن كند و یا اینكه بی حركت دراز بكشد.این تشنج ها اغلب دارای ریشه های عمیق هیجانی و روانی هستند و ممكن است نیاز به درمان روانپزشكی داشته باشند. داروهای ضد تشنج كه در صرع مصرف می شوند برای این بیماران مناسب نمی باشد. هنگامی كه تشخیص حملات كاذب از حملات حقیقی مشكل باشد، لازم است كه برای تشخیص صحیح بیماری، چندروزی بیمار را در بیمارستان بستری نماییم تا بررسی های لازم را بعمل آوریم.

حملات بند آمدن تنفس

متأسفانه كودكان می توانند نفس خود ار تا حدی كه دچار كبودی شوند بند آروده و آن را نگهدارند. كودكان ممكن است از این روش برای رسیدن به خواسته های خود استفاده نمایند. معمولاً حملات بند آمدن تنفس، بدون مشكلی متوقف می شوند اما در بعضی كودكان ممكن است به بیهوش شدن آنها نیز منجر شود. چنین كودكانی نیاز به درمان دارویی ندارند و این حملات معمولاً بعد از مدتی متوفق خواهد شد.

وحشت شبانه

وحشت شبانه معمولاً در كودكان كمتر از پنج سال دیده می شود. چند ساعت بعد از اینكه كودك به خواب فرو می رود، ممكن است با ترس و وحشت از خواب بیدار شده بطوریكه به سختی بتوان او را آرام نمود. صبح كه كودك از خواب بیدار می شود معمولاً از اتفاقاتی كه در نیمه شب اتفاق افتاده است، چیزی به خاطر نمی آورد. گرچه این مشكل ممكن است نگران كننده باشد، اما مسئله مهمی نبوده و نیاز به درمان خاصی هم ندارد.

تشخیص وضعیت

مهمترین ابزار تشخیصی برای پزشك به منظور رسیدن به وضعیت بیمار، گرفتن شرح حال از او و پرسیدن یك سری از سوالات می باشد. پزشك سعی خواهد نمود كه تعیین نماید كه آیا وضعیتی كه برای بیمار پیش آمده است آیا واقعاً یك حمله صرعی بوده است یا خیر.

پرسیدن جزئیات اتفاقاتی كه در هنگام حمله برای بیمار ایجاد شده است و اینكه آیا هوشیاری بیمار در آن هنگام از بین رفته است بسیار مهم می باشد. پرسیدن سوالاتی از كسی كه در هنگام تشنج همراه بیمار بوده است نیز بسیار مفید می باشد.

---