قاطعیت، خوب است یا بد؟

هر وقت کسی حرفی می‌زند و از او ایرادی می‌گیرد، فقط سکوت می‌کند و هیچ جوابی نمی‌دهد. می‌ترسد بقیه از او ناراحت شوند. پس ترجیح می‌دهد خودش از رفتار نادرست آنها عذاب بکشد، ولی با حرف‌هایش کسی را نرنجاند.

آفتاب: هر وقت کسی حرفی می‌زند و از او ایرادی می‌گیرد، فقط سکوت می‌کند و هیچ جوابی نمی‌دهد. می‌ترسد بقیه از او ناراحت شوند. پس ترجیح می‌دهد خودش از رفتار نادرست آنها عذاب بکشد، ولی با حرف‌هایش کسی را نرنجاند.

هر وقت هم کسی از او خواسته ای دارد، بدون چون و چرا می پذیرد و اصلا به «نه گفتن» فکر نمی کند. علاوه بر اینها، خودش هم هیچ وقت و در هیچ شرایطی حاضر نیست، خواسته هایش را با دیگران درمیان بگذارد، چون هیچ وقت به خودش حق نمی دهد از دیگران چیزی بخواهد.

به این شیوه عادت کرده است، همیشه همین طور بوده و فکر می کند حالا نمی تواند کاری برای حل این مشکل انجام دهد.

تازه گاهی شرایط از این هم بدتر می شود؛ یعنی حتی هنگامی که می بیند و می فهمد کسی قصد فریب دادنش را دارد یا وقتی می فهمد فردی برایش دردسر درست کرده است یا زمانی که رفتارهای نامناسب اطرافیانش را می بیند، باز هم فقط سکوت می کند؛ «مبادا کسی از او برنجد و ناراحت شود!» انگار هیچ وقت حق ندارد حرف بزند و از خودش دفاع کند.

او فکر می کند اگر خواسته هایش را مطرح یا اگر از خودش در برابر حرف ها و رفتارهای نادرست دیگران دفاع کند، عمل اشتباهی انجام داده که غیرقابل بخشش است.

از نظر او صحبت کردن در جمع و نظر دادن ـ بویژه مخالف نظر دیگران ـ گستاخی است. پس همیشه سکوت می کند و نظر یا خواسته های دیگران را می پذیرد.

اینها همه در حالی است که متخصصان و کارشناسان نظر دیگری دارند. آنها چنین رفتاری را نه تنها گستاخی نمی دانند که حتی آن را مهارتی ضروری قلمداد می کنند؛ مهارتی برای ابراز وجود. به این معنی که فرد باید بتواند بدون تعارف و خجالت، خواسته ها و نیازهایش را با دیگران درمیان بگذارد. (البته خواسته های معقول و منطقی) علاوه بر این، مسلما یک فرد موفق قدرت رد کردن و نپذیرفتن خواسته های نابه جا و ناپخته دیگران را دارد.

خیلی ها هم فکر می کنند اگر در دوران کودکی نتوانسته اند چنین ویژگی رفتاری را بیاموزند و به کار بگیرند، اکنون هم کاری از دستشان ساخته نیست؛ در صورتی که روان شناسان می گویند قاطعیت و قدرت ابراز وجود، مهارتی است که می توان آن را آموخت و تمرینش کرد.

البته نباید فراموش کنیم رفتارهای قاطعانه به معنای نادیده گرفتن حقوق دیگران نیست. یعنی فرد باید با رعایت ادب و احترام و در چارچوب قوانین و هنجارهای اجتماعی، نیازها و خواسته های خود را مطرح کرده یا خواسته های نابه جای دیگران را رد کند بنابراین باید یادمان باشد همه انسان ها حق دارند نظر و خواسته هایشان را مطرح کنند. این ما هستیم که می توانیم نظر آنها را بپذیریم یا آن را رد کنیم.