از تنش تا جدایی

تکنیک فیلمنامه جدایی بر چهار اصل و چارچوب زیبایی شناسانه استوار است. اصل اول خلق تنش و رهگیری شرایطی است که به دلیل اختلاف دیدگاه و نوع نگاه اجتماعی بین آدمها ایجا میشود. در …

تکنیک فیلمنامه جدایی بر چهار اصل و چارچوب زیبایی شناسانه استوار است. اصل اول خلق تنش و رهگیری شرایطی است که به دلیل اختلاف دیدگاه و نوع نگاه اجتماعی بین آدمها ایجا میشود. در این مرحله اولیه، با بحث کارکرد دراماتیک پولها و تاثیرات آن بر مناسبات میان آدمها روبرو می شویم. به واقع پولی که دور از دید نادر و توسط سیمین به کارگرها داده می شود قرار است محرک اصلی تنش نادر و راضیه درصحنه مشاجره یک سوم ابتدایی باشد. اصل دوم مخفی کردن یکی از اصلی ترین گرههای روایی در یک سوم میانی و پرده گشایی از آن در یک سوم پایانی است. کم دادن اطلاعات به مخاطب و حذف سکانس تصادف سبب می شود تا فیلم یک بر هیچ از مخاطبش پیش باشد و بتواند با استفاده از اصل غافلگیری و گره گشایی، منطق روایی خود را در یک روند طبیعی و بر مبنای یک زنجیره اطلاعاتی سر و شکل بخشد. اصل سوم در سناریوی این اثر ماهیت روانکاوانه درام در معرفی شخصیت هاست. این امر سبب میشود تا ما با هر یک از شخصیتها و واکنش هایشان در برابر رویدادها یک ارتباط حسی قوی برقرار کنیم. این شخصیتها به دلیل ماهیت حقیقی رفتارها و ملموس بودن آن در هر جامعه و فرهنگی، توانستند تا فیلم را در عرصه بین المللی با نگاه عام پیوند دهند.

اصل چهارم این فیلمنامه، همگام سازی نتیجه گیری با عنوان اثر است. صحنه ابتدایی فیلم در دادگاه نشان دهنده تلاش سیمین برای مهاجرت است و لازمه این کار بریدن از همه آن چیزهایی است که مانع خوشبختی خود می بیند. دیالوگ معروف نمی خوام بچه ام در این شرایط بزرگ شود گواه خوبی است بر این عزم; اما شرایط پرتنش درون فیلم به نتیجه گیری و پایان بندی خاصی می رسد که این بار نادر با درگذشت پدرش و در حالی که دیگر آن مانع اصلی برای مهاجرت را بر سر راه خود نمی بیند- نادر در همان صحنه دادگاه اول فیلم در پاسخ به سوال سیمین مبنی بر این که وقتی پدرت نمی دونه کی هستی چرا نمی تونی بیای، جواب میده اون نمی دونه من پسرشم، من که می دونم اون پدرمه- عزم جدی برای جدایی از سیمین دارد و پاسخ چرایی این رویکرد در تک تک سکانس هایی نهفته است که در طول ۹۰ دقیقه هیجان انگیز و با یک تکنیک مناسب نوشتاری در تقسیم نقاط عطف در سه برداشت زمانی به مخاطب عرضه می شود; پولی که به کارگرها داده می شود (یک سوم ابتدایی)، حذف صحنه تصادف(یک سوم میانی)، سقط جنین و تنش میان چهار شخصیت اصلی در دادگاه(یک سوم پایانی) می توانند به عنوان گره های روایت در نظر آیند.

نویسنده : نیما بهدادی مهر