آمادگی برای مقابله با جدی ترین تهدید پایتخت

زلزله و سیل جار نمی زنند این میهمان های ناخوانده روزی یا شبی به خانه های ما هجوم می آورند و تنها چیزی که می تواند ما را در مقابل آنها ایمن کند پیش بینی و اقدامات پیش از وقوع است به جرأت می توانیم به شما قول بدهیم با خواندن این گزارش با آرامش بیشتری زندگی می کنید

زلزله و سیل جار نمی زنند. این میهمان های ناخوانده روزی یا شبی به خانه های ما هجوم می آورند و تنها چیزی که می تواند ما را در مقابل آنها ایمن کند پیش بینی و اقدامات پیش از وقوع است. به جرأت می توانیم به شما قول بدهیم با خواندن این گزارش با آرامش بیشتری زندگی می کنید.

این روزها به رگ و پی مدیریت شهری تهران واکسن جدیدی تزریق شده است. دارویی که نمی تواند جلوی بلایای طبیعی مثل سیل و زلزله را بگیرد، اما این دارو باعث می شود شهر تهران در مقابل هجوم این ویروس های مخرب مقاوم تر شود. پیش بینی هایی که هر کدام به افزایش آمادگی دستگاه های اجرایی شهر در هنگام بحران کمک می کند.

به هر حال دیر یا زود چه در زمان حیات ما و چه در آینده زلزله از راه خواهد رسید. پس بهتر است به آن فکر کنیم و هر لحظه برای مقابله با آن آماده باشیم. مسلما اگر این آمادگی را داشته باشیم در برخورد با آن صدمات کمتری می بینیم. شاید برخی از این اقدامات هزینه زیادی هم برای ما نداشته باشد و حتی وقت زیادی را هم از ما نگیرد، اما می تواند جان انسان های زیادی را از مرگ نجات دهد. طبیعی است که نمی توان جلوی آمدن زلزله را گرفت و فکر کردن به آن هم چندان خوشایند نیست. بعضی از ساکنان تهران بعد از زلزله ای که همین چند سال قبل در چالوس اتفاق افتاد و تهران را تحت تأثیر قرار داد، دچار افسردگی و ترس شدند. فکر کردن به اینکه اگر مرکز این زلزله در تهران بود، آن وقت چه اتفاقی برای بستگان مان می افتاد. نگرانی کوتاه مدتی را برای همه ایجاد کرد، اما با گذشت زمان همه چیز به حال عادی بازگشت و شاید این ترس به دست فراموشی سپرده شد. البته حقیقت این است که زلزله هیچ گاه در نمی زند. او در همین نزدیکی و درست زیر پای ماست. کافی است لایه ای از زمین تکان بخورد و روی لایه دیگر بلغزد.

● چه سازمانی با بلایای طبیعی مقابله می کند؟

شاید ترس مان از زلزله نریزد، اما باعث آرامش خودمان و خاطرمان می شود. اگر بدانیم به محض وقوع زلزله کسانی هستند که به سرعت یک چشم برهم زدن مسئولیت های از پیش تعیین شده شان را به دوش می گیرند و جسم ناتوان آسیب دیدگان را از زیر خروارها خاک بیرون می آورند. با این اوصاف ابتدا از وظیفه قانون پدافند غیرعامل شهر تهران می گوییم. قانونی که برای مقابله با حوادث و بلایای طبیعی توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده است. در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه سال ۸۷ مجلس شورای اسلامی قانونی را تصویب کرد که براساس آن سازمان پیشگیری و مدیریت بحران باید مسئولیت آمادگی برای مقابله با حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی را برعهده می گرفت. بر همین اساس در استان های سراسر کشور این مسئولیت به استان داران واگذار شد که به دلیل اهمیت شهر تهران به عنوان پایخت ایران و همچنین به دلیل موقعیت استراتژیکی که این شهر دارد، این مسئولیت به شهردار تهران محول شد. به گفته مسئولان شهری این طرح به صورت آزمایشی و به مدت ۵ سال اجرا می شود و سپس نتایج حاصله توسط مجلس شورای اسلامی بررسی شده و تغییرات لازم در آن اعمال خواهد شد.

● معاون خدمات شهری مسئول کمیته هماهنگی

در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران چه می گذرد؟ آیا پیشگیری از بلایای طبیعی در حد تصویب قانون توسط مجلس شورای اسلامی باقی مانده است؟ پاسخ مسئولان شهری به این سؤال منفی است. مثلاً درباره مسئولیت های واگذار شده توسط سازمان پیشگیری و مدیریت بحران به معاونت خدمات شهری شهرداری تهران «ساختاری در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تعریف شده که براساس آن ۱۲ کمیته مختلف باید در صورت بروز بلایای طبیعی دست به کار شده و این حادثه را مدیریت کنند. این کمیته ها نبض حیاتی شهر تهران در صورت بروز حوادث غیرمترقبه هستند.

کلان شهر تهران در میان شهرهایی قرار دارد که سوانح طبیعی آنها را تهدید می کند، بنابر این مانند تمامی شهرهای دنیا به برنامه ریزی برای بروز چنین خطراتی نیاز دارد. از همین رو شهرداری تهران سازمانی را با عنوان سازمان پیشگیری و مدیریت بحران راه اندازی کرده تا آمادگی کامل را برای مقابله با هرگونه حادثه طبیعی داشته باشد.

نیازی هم به سواد آنچنانی نیست تا بدانیم تهران بر روی کمربند زلزله قراردارد و نیازی به تحقیق و تفحص نیست که بدانیم بافت فرسوده تهران با خانه هایی که می دانیم حتی نای مبارزه بامشتی سنگین را هم ندارند، برای این نبرد نابرابر زیادی پیر شده اند. زلزله تنها تا زمانی قابل مقابله است که اتفاق نیفتاده باشد، چه بسا پس از وقوع را دیده یا شنیده ایم. خانه های ویران شده، اولین تصویر ذهنی ما اززلزله هستند، خانه هایی که تا دیروز استراحتگاهی برای ساکنان شان محسوب می شده اند. خانه هایی که گاهی به استراحتگاه دائمی تبدیل شده اند. همین خانه هایی که حالا با خیال راحت لم داده ایم تا برای صبحی پر از دردسر، کمی آرامش ذخیره کنیم.

شهر تهران با جمعیتی بالغ بر ۱۰ میلیون نفر نیاز به ۱۲۰ ایستگاه آتش نشانی دارد تا براساس استانداردهای جهانی برای هر ۵۰ هزار نفر یک ایستگاه آتش نشانی در اختیار داشته باشد. در حال حاضر تعداد ایستگاه های سراسر شهر تهران ۸۶ ایستگاه است که با تاکید شهردار تهران تا سال آینده تعداد این ایستگاه ها باید به رقم استاندارد برسد. البته ناگفته نماند که در ۵۰ نقطه بسیار حساس و پرترافیک انسانی ایستگاه های سیار مستقر شده اند تا در صورت وقوع حادثه مأموران آتش نشانی بتوانند با حداقل زمان به محل عملیات برسند، از این رو ایستگاه های آتش نشانی به ۵ منطقه تقسیم بندی شده اند که هر منطقه تعدادی از ایستگاه ها را در بر می گیرد و یک ایستگاه نیز به عنوان ایستگاه مادر یا مرکز تعریف شده است.

به گفته مدیر آموزش سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری پایتخت، کلان شهر تهران با انواع و اقسام حوادث و سوانح رو به روست که در این میان حوادث طبیعی فراگیرترین نوع حادثه را در بر می گیرد.

مهندس رز میان فر در این باره می گوید: به رغم یکی - دو سیلی که در خیابان های شهر تهران جاری شده، مهمترین حادثه طبیعی تهران را می توان زلزله دانست که باتوجه به بافت قدیمی و اغلب غیرمهندسی تهران خسارت های زیادی را به شهروندان وارد می کند. مقاومت کم لوله کشی گاز و آب در زمان زلزله می تواند منجر به یک آتش سوزی بزرگ شود که در مقابل سازمان آتش نشانی که برای اطفای حریق باید از آب شهری استفاده کند. از این رو نیاز به پشتیبانی و آمادگی لوله های آب نیز ضروری است. البته ناگفته نماند که ستاد مدیریت بحران و سازمان هلال احمر نیز سازمان آتش نشانی را در چنین مواقعی یاری می کنند. ضمن اینکه پراکندگی ایستگاه های آتش نشانی می توانند حوادث مختلف را در فاصله زمانی معین و استاندارد تحت پوشش قرار دهند.

ناهید جعفر پورکامی