آشتی کودکان و دندانپزشکان

معمولا اولین باری که والدین کودک خود را به مطب دندان‌پزشکی می‌برند حدود ۳ سالگی و برای درمان پوسیدگی‌ها و عفونت‌های دندانی است. در این سن اکثر کودکان مهارت برقراری ارتباط …

معمولا اولین باری که والدین کودک خود را به مطب دندان‌پزشکی می‌برند حدود ۳ سالگی و برای درمان پوسیدگی‌ها و عفونت‌های دندانی است. در این سن اکثر کودکان مهارت برقراری ارتباط را به دست آورده‌اند و به اندازه کافی جهت انطباق با جلسه‌های درمان دندان‌پزشکی اجتماعی شده‌اند.

اما بعضی از کودکان حتی قبل از ۲ سالگی می‌توانند سازگارانه به مطب دندان‌پزشکی بروند. در عین حال بعضی از کودکان هم حتی تا سن ۴ سالگی در ویزیت‌های دندان‌پزشکی مشکل دارند. در مجموع اکثریت کودکان ۳ تا ۶ ساله با روش‌های خاص کنترل رفتاری می‌توانند در مطب دندان‌پزشکی تحت درمان قرار گیرند؛ هرچند که دندان‌پزشک باید انرژی زیادی به این منظور صرف کند. بنابراین از کودک خود به اندازه‌ای که روند تکاملی او اجازه می‌دهد توقع داشته باشید. برای اینکه کودک شما در مطب دندان‌پزشکی رفتار خوبی از خود نشان دهد و یک تجربه خوشایند از آن داشته باشد، موارد زیر توصیه می‌شود:

۱) تجربه آشنایی پیش از درمان

بردن کودک به مطب دندان‌پزشکی برای آشنایی و راهنمایی او در مورد افراد و محیط دندان‌پزشکی یک روش موثر است. کودک باید از قبل بداند که در آن روز قرار نیست کاری برای او انجام شود. کودک،‌منشی، دندان‌پزشک و دستیار او را می‌بیند و با وسایل کار دندان‌پزشکی آشنا می‌شود و با دیدن تحت درمان قرار گرفتن کودکان دیگر که می‌توانند خواهر، برادر یا دوستانش باشند و ناراحت نبودن آنها، حس مطلوبی نسبت به محیط و افراد پیدا می‌کند. نکته مهم اینکه اگر کودک رفتار خوبی نشان داد، والدین نباید در آن جلسه اصرار به انجام درمان دندان‌پزشکی برای کودک داشته باشند زیرا تاثیر منفی در رفتار کودک برای جلسات بعدی می‌گذارد.

۲) جایزه دادن

یکی از روش‌هایی که برای تشویق یک کودک همکار در مطب دندان‌پزشکی استفاده می‌شود، جایزه دادن است که می‌تواند از طرف والدین، دندان‌پزشک یا هردو باشد. جایزه دادن والدین می‌تواند اثر منفی نیز داشته باشد چرا که این تصور اشتباه را برای کودک ایجاد می‌کند که والدین به او جایزه می‌دهند چون درمان دندان‌پزشکی سخت، ترسناک و صدمه زننده است. بعضی از کودکان اگر جایزه‌های بزرگ و غیر معمول دریافت کنند، ممکن است این‌طور نتیجه بگیرند که هر چه طی درمان دندان‌پزشکی اضطراب بیشتری از خود نشان دهند جایزه بهتری می‌گیرند. بنابراین بهتر این است که والدین قبل از درمان دندان‌پزشکی قول چیزی مثل بستنی یا اسباب‌بازی را به‌عنوان جایزه به کودک ندهند.

۳) تحسین کردن

همه افراد از جمله کودکان نسبت به تحسین واکنش خوشایندی دارند. بنابراین اگر کودک شما در مطب دندان‌پزشکی رفتار خوبی از خود نشان داده، او را تحسین وحتی در حضور دیگران از او و رفتار خوبش تعریف کنید. این کار باعث تقویت رفتار مناسب کودک در جلسات آینده می‌شود.

۴) کاهش اضطراب مادر

چنانچه اضطراب مادر در جلسه درمان دندان‌پزشکی کودک کاهش پیدا کند، اضطراب کودک نیز کم می‌شود. بیشترین تاثیر این امر در کودکان زیر ۴ سال است. بنابراین مادران عزیزدر صورت همراهی کودک باید استرس خود را کنترل کنند.

۵) سابقه پزشکی

کودکانی که تجربه خوشایندی در مطب‌های پزشکی داشته‌اند، معمولا در مطب‌های دندان‌پزشکی نیز همکاری خوبی نشان می‌دهند. مثلا تجربه قبلی درد می‌تواند اثری منفی در رفتار کنونی کودک در مطب دندان‌پزشکی بگذارد. همچنین اگر کودک سابقه جراحی داشته باشد در اولین جلسه درمان دندان‌پزشکی رفتار خوبی نشان نمی‌دهد که البته در جلسات بعدی این مساله به تدریج کمرنگ می‌شود. در نهایت رعایت نکاتی مانند استراحت کافی کودک قبل از درمان دندان‌پزشکی، عدم استفاده از کلماتی که برای کودک اضطراب آور هستند مثل آمپول، کشیدن دندان، خون آمدن، درد آمدن و... می‌تواند باعث ایجاد یک تجربه موفق دندان‌پزشکی برای کودک شود. اهمیت این تجربه موفق در این است که کودک را به مراجعات منظم آتی که معمولا هر ۶ ماه یکبار انجام می‌شود و تا بزرگسالی نیز ادامه می‌یابد، علاقه‌مند می‌کند.

دکتر سمانه رازقی

متخصص دندان‌پزشکی کودکان

استادیار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین