شركت جنرال الكتریك

ویژگی شركت جنرال ‌الكتریك (GE) تنها در این نیست كه قدیمی‌ترین و پرارزش‌ترین بنگاه اقتصادی جهان است؛ بنیانگذار این شركت، توماس ادیسون است و اكنون با ۱۵۰ میلیارد دلار درآمد در رتبه هشتم شركتهای برتر جهانی ایستاده است؛ بسیاری اختراعات و ابداعات توسط محققان این شركت صورت گرفته و تجهیزات و وسایل موثری برای بهبود سطح زندگی انسانها توسط آن عرضه شده است؛ یك شركت جهانی كه در زمینه نوآوری و كیفیت پیشتاز است، جنرال الكتریك است، اما جنرال‌الكتریك شركتی است كه مفهوم و تاثیر رهبری را در قاموس شركتهای صنعتی جهان و مدیریت كسب و كار معنای دیگری بخشید. نام جنرال‌الكتریك با نام جك ولش مدیرعامل افسانه‌ای شركت در دو دهه ۸۰ و ۹۰ گره خورده است.

او بود كه انقلابی عظیم در شركت ایجاد كرد و سبكی از رهبری را در عرصه كسب و كار بنگاههای اقتصادی ارائه داد كه شعاع تاثیرات آن تا سالهای طولانی باقی خواهد بود. جك‌ولش برگ دیگری به پرونده موفق این شركت عظیم صنعتی افزود: نگاهی نو به امر رهبری سازمانها و عرضه داشت سبكی نوین در این عرصه.

● تاریخچه

مخترع نام‌آور، توماس ادیسون در سال ۱۸۷۸(م) شركت لامپ‌های الكتریكی ادیسون را بنا نهاد. هدف او تولید تجاری یكی از اختراعات تاثیرگذار او یعنی لامپ الكتریكی بود، گرچه تولید و عرضه سایر اختراعات نیز در دستور كار او قرار داشت. اولین كارخانه تولید لامپ در سال ۱۸۹۰ توسط او تاسیس شد. دو سال بعد، ادغام شركت ادیسون با شركت توماس هاستون، شركت جنرال الكتریك را پدید آورد و چارلز كافین به عنوان مدیرعامل شركت تازه تاسیس یافته تا سال ۱۹۱۲ رهبری آن را برعهده گرفت.

اولین آزمایشگاه تحقیقات علمی شركت باحضور سه نفر درسال ۱۹۰۰ پابه عرصه وجود نهاد. در سیر زمان، ابداعات و اختراعات و تجهیزات بسیاری از سوی شركت روانه بازار مصرف گردید: از پنكه برقی درسال ۱۹۰۲، توربین‌های عظیم بخار (۱۹۰۳)، نان برشته كن برقی (۱۹۰۵)، لكوموتیو برقی (۱۹۰۸)، اجاق برقی (۱۹۱۰)، لامپ خودرو (۱۹۱۲)، پلاستیك های رزینی (۱۹۱۲)، لوله اشعهX) ۱۹۱۳)، یخچال (۱۹۱۷)، تجهیزات ارتباطات رادیویی (۱۹۱۸)، موتور قدرتمند هواپیما (۱۹۱۸)، تجهیزات اشعه X) ۱۹۲۰)، ایستگاههای رادیویی (۱۹۲۲)، تلویزیون (۱۹۲۷)، تاسیس كارخانه پلاستیك سازی و عرضه بسیاری لوازم خانگی و مصرفی و صنعتی (۱۹۳۰)، ماشین لباسشویی (۱۹۳۰)، تهویه مطبوع (۱۹۳۲)، دستگاههای برقی كوچك آشپزخانه نظیر همزن (۱۹۳۶)، اولین شبكه تلویزیونی (۱۹۴۰)، اولین موتور جت (۱۹۴۱)، تجهیزات ناوبری اتوماتیك هواپیما (۱۹۴۳)، تجهیزات راداری (۱۹۴۵)، باران ساز (۱۹۴۶)، یخچال دو‌در (۱۹۴۷)، تجهیزات پخت نان (۱۹۴۷)، موتور جت با سه برابر سرعت صوت (۱۹۵۷)، مغناطیس‌های ابررسانا (۱۹۶۲)، نور لیزر (۱۹۶۲)، تجهیزات اسكن بدن انسان (۱۹۷۶)، اولین رادیوی ساعت‌دار برنامه‌خور (۱۹۷۸)، آبمیوه‌گیر (۱۹۷۸)، فیبر نوری (۱۹۸۱)، سفینه فضاپیمای مشاهده‌گر مریخ (۱۹۹۲)،... تا سیستم‌های جامع بیمه، بهداشت و رسانه‌ای.

جنرال الكتریك در زمان رهبری پیشین خود، جك ولش كه در دو دهه ۸۰ و ۹۰ استمرار داشت تغییرات بسیاری به خود دید. ولش از ۳۵۰ كسب وكار، بسیاری را برچید، فروخت یا ادغام كرد و ۱۱ حوزه برتر را برای رهبری جهانی برگزید. این ۱۱ شركت ۹۰ درصد درآمد شركت را كسب می‌كردند. او فعالیتهای نفتی، نیمه هادی، مبدل‌های بزرگ، تهویه مطبوع، رادیو، كابل و لوازم خانگی كوچك را حذف كرد و فعالیتهای خدماتی، بهداشتی، بیمه‌ای و رسانه‌ای را گسترش داد. به‌گونه‌ای كه امروز و بیش از ۶۰ درصد درآمد شركت از عرضه خدمات مختلف مالی و بیمه‌ای حاصل می شود و حدود نیمی از سود عملیاتی شركت در خارج از آمریكا به‌دست می‌آید.

● حوزه‌های فعالیت

همانگونه كه در قسمت تاریخچه اشاره شد، حوزه‌های فعالیت جنرال الكتریك موارد بسیاری را دربر می‌گیرد. این حوزه‌های كسب وكار در آغاز دهه ۱۹۸۰ كه جك ولش رهبری شركت را به‌عهده گرفت از ۳۵۰ فراتر می‌رفت اما تحت رهبری او تنها كسب وكارهای برتر باقی ماندند و بقیه فروخته یا ادغام شدند. امروزه جنرال‌الكتریك از۶ كسب وكار عمده تشكیل شده كه هریك واحدهایی را در بر می‌گیرد:

۱ ) مالی بازرگانی نظیر وام، لیزینگ، برنامه‌های مالی و بیمه‌های تجاری؛

۲ ) صنعتی نظیر محصولات برقی و صنعتی، لوازم خانگی بزرگ، سیستم‌های اتوماسیون كارخانجات، پلاستیكها، محصولات سیلیكونی و كوارتزی، فناوری سنسورها؛

۳ ) مالی مشتری نظیر خدمات اعتباری، كارتهای بانكی، بیمه‌های اعتباری؛

۴ ) بهداشت؛ پارادایم نوین در مراقبت از بیماران. هم‌اكنون ۳۲۰ هزار ماشین عكسبرداری عارضه‌یابی بیش از ۲۳۰ میلیون اسكن در سال می‌گیرد؛

۵ ) NBCبین‌المللی، شبكه خبری واطلاع‌رسانی و تفریحی؛

۶ ) زیربنایی نظیر موتورهای هواپیما (۱۷ هزار و۸۰۰ موتور در بیش از ۸۱ هزار هواپیما در ۴۰۰ خطوط هوائی سالانه ۶۶۰ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌كند)، گاز، نفت، انرژی، فناوری و خدمات فرایندهای ریلی، توربین (۳۰۰۰ توربین حدود ۷۰۰ گیگاوات انرژی در جهان تولید می‌كند).

● فرهنگ سازمانی و ارزشها

ارزشها كلید موفقیت جنرال الكتریك است. ارزشها فراتر از كلمات هستند و روح جنرال الكتریك را منعكس می‌كنند و راهنمایی برای حركت و رفتار در بطن تغییرات به‌شمار می‌آیند. بیش از ۱۲۰ سال است كه جنرال الكتریك به‌خاطر عملكرد و روح خلاقش تحسین شده است. مجله فورچون در سال ۲۰۰۶ برای ششمین بار شركت را به‌عنوان اولین رتبه در شركتهای تحسین‌برانگیز معرفی كرده است. از دیدگاه شركت، ارزشها همه چیز است. شركت كسانی را كه به ارزشها بها نمی‌دهند كنار می‌‌گذارد هرچند كارشان نتیجه بخش باشد. ارزشها در شركت عبارت است از: اشتیاق، كنجكاوی، ابتكار، پاسخگویی، همراهی، تعهد و هیجان.

▪ ولش ارزش اول در جنرال الكتریك را درستی می‌دانست و برموارد زیر تاكید داشت:

ـ عشق به برتری

ـ تنفر از دیوانسالاری

ـ پذیرش اندیشه‌ها و پیشنهادها

ـ نگرش به دگرگونی به‌عنوان فرصت نه تهدید

ـ اندیشه جهانی داشتن

ـ هدفهای پرچالش برگزیدن

ـ پاسخگویی و تعهد

ـ رفتار بدون مرز

ـ مشاركت

ـ داشتن دیدگاه روشن، ساده و واقع‌گرا

ـ سرشار از انرژی و توان و نیرودهی به دیگران.

▪ در بیانیه ارزشهای كنونی شركت بر چهار مورد تاكید شده است:

۱ ) رؤیابینی :

رؤیابینی و خلاقیت از همان زمان تشكیل شركت كه ادیسون با ایده‌های خود جهان را تغییر داد وجود داشت. جنرال الكتریك تنها به دلیل یك قابلیت خود برتر از دیگران ایستاده است و آن قابلیت رؤیابینی است. این احساس، همه چیز را ممكن جلوه می‌دهد. جسارت و جرئت می‌دهد كه چیزی بزرگتر و بهتر باشد. دعوتی است به رویاپردازی و انجام فعالیتها و كارهایی كه نمی دانید می توانید انجام دهید.

۲ ) حل مسئله :

هركسب و كار یك دلیل و فلسفه وجودی دارد. باید به این پرسش پاسخ دهد كه چرا ما هستیم. در مورد جنرال الكتریك این پرسش، یك پاسخ دارد. ما هستیم تا مسائل را برای مشتریان و اجتماع و خود حل كنیم.

۳ ) ساختن :

از صفر تا ۶۰ در ۶ ثانیه، كوشش از صفر تا ۵ میلیارد دلار در ۵ سال. این چشم‌انداز آینده نیست. مقصد نیست، بلكه یك تلاش است برای رشد و توسعه. برای رسیدن به آینده تنها یك راه وجود دارد: ساختن.

۴ ) رهبری :

سه واژه و مفهوم پیشین بدون رهبری فقط یك لفظ است. مسئولیت رهبری هدایت چیزی كه امروز بود و نیست بلكه مسئولیت تغییر است. تغییر اساسی چیزی است كه رهبری نامیده می‌شود.

● منابع انسانی

زمانی كه در سال ۱۹۸۱، جك ولش مدیرعامل افسانه‌ای جنرال الكتریك به‌قدرت رسید، ۴۰۴ هزار نفر در آن شركت عظیم مشغول به كار بودند. او این تعداد را طی یك دهه به ۲۲۰ هزار نفر تقلیل داد و بدین جهت به «جك نوترونی» معروف گشت. ولش به یك انقلاب ساختاری دست زد، لایه‌های اضافی سازمانی را حذف كرد و ۲۵ هزار پست مدیریت، ۵۰۰ مدیریت ارشد و ۱۳۰ معاون را كاهش داد.

او براین باور بود كه باید شركت را جمع‌وجورتر، سخت‌كوش‌تر و رقابتی‌تر كرد. در آن زمان، كاركنان شركت، آن را چون ابركشتی نفتكش می‌دانستند كه نیرومند و پایدار در آب است اما ولش می‌خواست شركت بیشتر مانند قایقی پرشتاب باشد كه تند و چابك به حركت در می‌آید. او از دیوانسالاری بیزار بود. ولش معتقد بود عامل موفقیتهای شركت مردمان بزرگ بوده‌اند نه راهبردهای بزرگ، بدین جهت كار خود را یافتن اندیشه‌های بكر و بزرگ و پخش آن در سراسر سازمان با شتاب حركت نور می‌دانست.

ولش دگرگونی را یك شعار نمی‌دانست. معتقد بود دگرگونی از انتصاب آدمهای مناسب در جایگاه شغلی مناسب به‌دست می‌آید. بدین جهت بود كه مركز آموزش شركت در كروتون ویل را تاسیس كرد و آن را جایگاهی برای نشست طوفانهای ذهنی و چالش اندیشه‌های مدیران ارشد و آموزش و تربیت مدیران تازه كار قرار داد.

اكنون این مركز كه به مركز یادگیری جك ولش موسوم است مهم‌ترین دانشكده مدیریتی وابسته به صنایع در جهان به‌شمار می‌آید. در سال ۲۰۰۴، ۱۰ هزار و ۶۲۸ فراگیر در ۴۶۵ دوره آموزشی این مركز حضور یافته اند. علاوه بر آن، شركت چند مركز آموزش كسب و كار در آمریكا و خارج آن تاسیس كرده است. جنرال الكتریك سالانه بیش از یك میلیارد دلار در زمینه آموزش و توسعه منابع انسانی بیش از ۳۰۰ هزار نفر كاركنان خود هزینه می كند. این افراد در بیش از ۱۰۰ كشور جهان مستقر هستند. با احتساب ۷۰۰ هزار نفر نیروی وابسته، بیش از یك میلیون نفر وابسته به شركت هستند كه بیش از نیمی از آنها در آمریكا هستند و سالانه بیش از ۱۶ میلیارد دلار حقوق دریافت می كنند.

آرزوی جك ولش آن بود كه جنرال الكتریك بزرگترین سازمان یادگیرنده درجهان شود. او به مأموریت مركز آموزش كروتون ویل كه عبارت بود از «خلق، تشخیص و توسعه و انتقال یادگیری سازمانی برای جنرال الكتریك رقابتی» بسیار دل بسته بود. «جف ایملت» مدیرعامل فعلی شركت نیز می گوید كه یك سوم وقت خود را روی افراد صرف می كند. او تمام ماه آوریل را در «فرایند توسعه استعداد» كه "SESSION-C" نامیده می شود می گذراند. در این مدت او با رهبران كلیدی آینده شركت بحث و سعی می كند با آنها ارتباط شخصی برقرار سازد. او وقت زیادی را نیز با ۶۰۰ رهبر بالای شركت می گذراند. ایملت معتقد است «هر لحظه یك فرصت یادگیری و هر فعالیت یك منبع ارزیابی» است.

● نوآوری

نوآوری بنیان گذشته و كلید آینده جنرال الكتریك است. آنچه عمر طولانی و موثر این شركت را تضمین كرده ارزش اول شركت یعنی رؤیاپردازی و خلاقیت است. سیر سلسله تحقیقات و نوآوریها و عرضه فرآورده ها و خدمات شركت، كه به بخشی از آن در قسمت تاریخچه اشاره رفت مؤید این حقیقت است. امروزه نیز شركت در عرصه های پیل های سوختی، هیدروژن، انرژی خورشیدی، توربین های گازی پربازده، فناوریهای تمیز زغال سنگ، داروهای مولكولی، آزمایشگاههای قابل حمل، عارضه یاب های فوق پیشرفته بهداشتی و... به فعالیت مشغول است. اولین جایزه نوبل توسط محققان جنرال الكتریك در سال ۱۹۳۲ برای كارهای تحقیقاتی در حوزه شیمی سطح و دومین جایزه در سال ۱۹۷۳ در زمینه نیمه هادیها به دست آمد.

مسعود بینش

منابع

۱ – www.ge.com

۲ – www.fortune.com