دولت فوکودا به کدام سو می رود

در دو سال کوتاه گذشته از زمان کناره گیری جونیچیرو کویزومی, ژاپن شاهد سقوط یک نخست وزیر شینزو آبه و تضعیف شدید نخست وزیر دیگر یاسو فوکودا بوده است اشتیاق اصلاح طلبانه کویزومی با ملی گرایی ناکارای شینزو آبه دنبال شد و اثرگذاری نفوذ سیستم باندی در دوره فوکودا را احیا کرد

● مقدمه : ظهور یک بی‌ثباتی سیاسی در ژاپن

در دو سال کوتاه گذشته از زمان کناره‌گیری جونیچیرو کویزومی، ژاپن شاهد سقوط یک نخست وزیر (شینزو آبه ) و تضعیف شدید نخست وزیر دیگر ( یاسو فوکودا ) بوده است. اشتیاق اصلاح‌طلبانه کویزومی با ملی‌گرایی ناکارای شینزو آبه دنبال شد و اثرگذاری [نفوذ] سیستم باندی در دوره فوکودا را احیا کرد. افزون بر این، حزب لیبرال دموکرات (LDP ) که روزگاری غالب بود، خود امروزه جدا از سوی مخالفت‌های روزافزون حزب مخالف «دموکراتیک ژاپن (DPJ )» تهدید می‌شود. به نظر می‌رسد که پس از حکومت ۵۳ ساله یک حزبی از سال ۱۹۵۵ تا کنون، ژاپن اکنون به یک سیستم دو حزبی با DPJ نزدیک می‌شود؛ حزبی که به مثابه دولت جایگزین [آلترناتیو] راست‌گرا نمودار می‌شود. خلاصه اینکه، ژاپن در حال حاضر در حال تجربه دوره متمایزی از عدم قطعیت، سردرگمی و انتقال سیاسی است.

● حزب دموکراتیک ژاپن (DPJ ) و چشم‌اندازهای آن

چنین انتقالی نتیجه مستقیم پیروزی چشمگیر DPJ در انتخابات مجلس سنا در جولای ۲۰۰۷ است. از آن زمان تاکنون، حزب مخالف [اپوزیسیون] تقریبا تمام قوانین مجلس عوام را با بن‌بست مواجه ساخته و باعث شد که نخست وزیر قبلی شینزو آبه استعفا داده و جانشین او فوکودا همچون نخست وزیری ضعیف، ناکارا و لرزان به نظر رسد. حزب دموکراتیک ژاپن تمایل دارد که از اکثریت حزبی خود در مجلس سنا برای ناامید ساختن فوکودا استفاده کرده و او را مجبور به استعفا کند و خواستار انتخابات مجلس عوام شود.

از آنجا که در حال حاضر DPJ ،۱۱۳کرسی در مجلس نمایندگان دارد باید ۱۲۹ کرسی دیگر را نیز تسخیر کرده تا دولت خاص خود را تشکیل دهد – که کاری بسیار چالش برانگیز است. با این وجود، حزب DPJ قطعا شمار کرسی‌های خود را افزایش خواهد داد که تاثیری بیشتر از آنچه در مجلس دارد به او می‌دهد. انتخابات میان دوره‌ای یاماگوچی در ۲۷ آوریل ۲۰۰۸ ـ که شاخص مهمی برای میزان سنجش LDP و DPJ بود ـ با پیروزی « هایدو هیراکوا » نماینده DPJ مواجه شد که بدین معناست که DPJ در حال حاضر وضعیت خوبی در افکار عمومی دارد. از این رو درخواست انتخابات همگانی از سوی نخست‌وزیر فوکودا گامی برای فرار از شکست است.

● حزب لیبرال دموکرات (LDP ) و چشم‌اندازهای آن

کابینه فعلی فوکودا قویا هوادار فرآیند در حال جریان – اگر نه بازگرداندن- سیستم فرقه‌ای است که کویزومی سعی زیادی در از بین بردن آن داشت. کابینه فوکودا در حال تبدیل شدن به حزب لیبرال دموکرات قدیمی است. به‌طور مثال، فوکودا روسای ۶ تا از فراکسیون‌های ۹گانه LDP را یا وارد کابینه‌اش کرده و یا ۴ پست بالای حزبی به آنها داده است. او همچنین سیاستمداران LDP که مخالف خصوصی‌سازی خدمات پستی – نماد تلاش‌های اصلاحی – بودند را به کار بازگرداند و حتی برخی از آنها را به مشاغل کلیدی حزبی برگمارد.

به تازگی، نرخ محبوبیت عمومی کابینه فوکودا در آوریل ۲۰۰۸ ( فروردین ۸۷ ) به ۲۵ درصد کاهش یافت در حالی که میزان عدم پذیرش عمومی آن به ۶۰ درصد افزایش یافت. افکار عمومی ژاپن رویکرد بسیار شدیدی را در مورد برخی موضوعات تاثیرگذار بر موضع دولت اتخاذ کرده است مثل نگرانی‌های روزافزون در خصوص کسادی، فقدان پیشرفت در مورد آزمون و خطا در پرداخت مقرری‌های ماهانه و تداوم مالیات‌های موقتی بر سوخت و مالیات‌های مربوط به راه و جاده. با توجه به این شرایط، بعید است که LDP اکثریت مطلق خود را در مجلس عوام پارلمان همچنان حفظ کند. در حال حاضر LDP با داشتن ۳۰۴ کرسی – به استثنای ۳۱ کرسی که New Komeito دارد – می‌تواند تا ۶۲ کرسی را از دست بدهد اما همچنان اکثریت را دارد. باید دید که آیا فوکودا می‌تواند از ناامیدی رای دهندگان به او و دولتش ممانعت کند یا خیر.

● یک جایگزین ؛ دولت تشکیل شده از سوی LDP، نه؟

در ۳۰ اکتبر ۲۰۰۷ و ۲ نوامبر ۲۰۰۷، فوکودا - نخست‌وزیر فعلی ژاپن - مذاکراتی را با اوزاوا، رئیس DPJ انجام داد. این مذاکرات نتایج مهمی در برداشت. در ۳۰ اکتبر، فوکودا سعی داشت تا موافقت اوزاوا، را برای تصویب قانون جدیدی که تداوم حضور نیروی دفاعی دریایی ژاپن در اقیانوس هند را مجاز می‌ساخت جلب کند اما اوزاوا این پیشنهاد را رد کرد. در ۲ نوامبر، این دو نفر احتمال تشکیل یک ائتلاف حزبی بزرگ را به بحث گذاشتند که DPJ به کابینه ملحق شود. گزارش‌های متناقضی وجود دارد در مورد اینکه چه کسی این مذاکرات را آغاز کرد البته واقعیت اساسی این است که چنین مذاکراتی قطعا اتفاق افتاد.

در حال حاضر، به نظر بعید می‌آید که ایده یک ائتلاف بزرگ تا پیش از انتخابات عمومی بعدی اصولا فعالانه دنبال گردد. دو حزب LDP و DPJ در این مرحله به عنوان دو حزب سیاسی مجزا و نه شرکای دولتی بالقوه به شدت با هم به رقابت می‌پردازند.

حزب دموکراتیک ژاپن (DPJ ) در حال تدارک برای کسب قدرت است. این بدین معناست که کابینه تحت حمله و فشار فوکودا با شکست مواجه بوده و اینکه اندک زمانی بعد حزب دموکراتیک ژاپن هدایت ملت را به دست خواهد گرفت. خلاصه اینکه، ژاپن در حال حرکت به سوی یک نظام دو حزبی است هر چند که مدت زمان این انتقال نامشخص است. به هر حال، یکی از تحلیلگران در سال ۲۰۰۵ خاطر نشان کرد که جایگزینی قدرت در ژاپن طی سه انتخابات بعدی انجام خواهد شد. باید منتظر ماند و دید.

ترجمه : محمدحسین باقی

منبع: CSIS