راه های خانگی مبارزه با پشه

یکی از مشکلات گرم شدن تدریجی هوا و باز شدن در و پنجره ها برای تهویه هوای خانه, ورود حشرات به ویژه پشه ها و ایجاد آزار و اذیت های این حشره کوچک از جمله خارش, تورم و قرمزی است علاوه بر موارد ذکر شده, بیماری هایی مانند مالاریا, فیلاریازیس, بیماری های ویروسی مانند تب دانگ, آنسفالیت ژاپنی و تب زرد از دیگر مشکلاتی است که پشه ها از عوامل ایجادکننده آن هستند

یکی از مشکلات گرم شدن تدریجی هوا و باز شدن در و پنجره‌ها برای تهویه هوای خانه، ورود حشرات به ویژه پشه‌ها و ایجاد آزار و اذیت‌های این حشره کوچک از جمله خارش، تورم و قرمزی است. علاوه بر موارد ذکر شده، بیماری‌هایی مانند مالاریا، فیلاریازیس، بیماری‌های ویروسی مانند تب دانگ، آنسفالیت ژاپنی و تب زرد از دیگر مشکلاتی است که پشه‌ها از عوامل ایجادکننده آن هستند.

پشه ماده هنگام مکیدن خون، از طریق بزاق خود ماده‌ای ضد انعقاد ترشح می‌کند تا خون حین مکیدن لخته نشود. از طرفی پروتئین بزاق پشه موجب تحریک سیستم ایمنی بدن شما شده و خارش، تورم و قرمزی محل گزش را پدید می‌آورد.

● پشه‌ها چگونه شما را شناسایی می‌کنند؟

در حدود ۱۰۰ ترکیب فرار از بازدم و ۴۰۰ ترکیب شیمیایی از پوست انسان متصاعد می‌شود که پشه‌ها قادر به شناسایی آنها هستند. مهم‌ترین این مواد، دی‌اکسیدکربن بازدم و اسیدلاکتیک عرق می‌باشند. بنابراین پس از فعالیت بدنی که تولید این مواد افزایش می‌یابند، شناسایی شما برای پشه‌ها آسان‌تر می‌شود. مصرف غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز و نمک نیز تولید اسیدلاکتیک را افزایش می‌دهد. اسیداوریک، فنول و آمونیاک نیز در رده‌های بعدی قرار دارند. هنگامی که شما از حرکت باز می‌ایستید مانند زمانی که خواب هستید، غلظت دی اکسید کربن در اطراف شما افزایش می‌یابد و پشه‌ها آسان‌تر شما را ردیابی خواهند کرد.

جالب است بدانید که رطوبت، رنگ و تحرک در شما نیز در جلب پشه‌ها تاثیر گذار است. پشه‌ها به رنگ آبی علاقه دارند. پوشیدن لباس‌های تیره و مشکی با جذب بیشتر نور و انرژی گرمایی، پشه‌ها را برعکس لباس‌های روشن بیشتر به سوی شما جلب می‌کند. هنگامی که شما حرکت می‌کنید، پشه‌ها مطمئن می‌شوند شما زنده هستید بنابراین جذب شما می‌شوند. هر قدر که لباس تن شما با پس‌زمینه شما کنتراست بیشتری داشته باشد، شناسایی شما به‌وسیله پشه‌ها آسان‌تر است. در ضمن برخی شامپوها، صابون‌های معطر، عطر و ادکلن بوی طبیعی بدن شما را پوشانده و برخی آن را تشدید می‌کند مانند رایحه میوه‌ای و عطر گل‌ها.

نکته جالب توجه دیگر این است که پشه ماده قادر است از فاصله ۳۰ متری بوی شما را حس کند اما تنها از فاصله ۱۰ متری قادر است شما را ببیند ولی باز هم نمی‌تواند میان شما و بشکه ۲۲۰ لیتری و یا یک کنده درخت تمایز قایل شود. سپس از فاصله سه متری گیرنده‌های بسیار حساس گرمایی که روی شاخک‌ها واقع هستند دست به‌کار می‌شوند تا خون را در سطح پوست شناسایی کنند. هنگامی که رطوبت محیط بالا باشد، دامنه عملکرد این گیرنده‌ها تا سه برابر حد معمول افزایش می‌یابد.

نکته دیگر این که خطر گزیدگی به‌وسیله پشه در مردان بیشتر از زنان، در بزرگسالان بیشتر از خردسالان و در افراد چاق و تنومند بیشتر از افراد لاغر است. افرادی هم که گروه خونی‌شان O است، بیشتر گزیده می‌شوند.

● پشه‌ها چه جاهایی تخم‌ریزی می‌کنند؟

بعضی‌ گونه‌ها تخم‌های خود را درست بالای خط داغ آب یا روی گل‌های مرطوب می‌گذارند. این تخم‌ها وقتی در آب قرار می‌گیرند، باز می‌شوند و اگر که در خشکی قرار گیرند می‌توانند تا هفته‌ها زنده بمانند بنابراین هر مکان و یا شیئی که آب را در خود نگه دارد محل مناسبی برای تخم‌ریزی پشه‌هاست. محل‌های تخم‌ریزی پشه‌ها جوی آب، گلدان‌ها، زیرگلدانی‌ها، حفره درختان، سینی زیرکولر، جعبه کارتن، کف‌شور و چاهک‌ها، فلاش تانک توالت، سیفون گلویی زیر دست‌شویی، بشکه، حوضچه، استخر، گودال‌ها، باتلاق‌ها، آب انبارها، تایرهای مستعمل و ناودان است.

● روش‌های کنترل پشه‌ها

۱) حذف و یا کاهش محل‌های تولیدمثل و تخم‌ریزی.

۲) آب گلدان‌ها را یک روز در میان عوض کنید. اجازه ندهید در زیرگلدانی‌ها آب جمع شود.

۳) هر شیئی که بیرون از منزل شما قابلیت نگه‌داشتن آب را دارد، جمع‌آوری کنید. مثل: کارتن‌ها، بطری‌ها، جعبه، قوطی کنسرو، تایرهای مستعمل و غیره. نشتی‌های شیرهای آب را شناسایی کرده و آنها را تعمیر کنید. ظرف غذای حیوانات خانگی را نیز هر روز عوض کنید.

۴) گودال‌های زمین و حفره‌های درختان را با خاک و یا ملات پر کنید.

۵) شیروانی‌ها را وارسی کنید و از مسدود نبودن آنها اطمینان حاصل کنید.

۶) هر جایی که آب جمع می‌شود و راکد می‌ماند، تمیز کنید.

۷) روی سطل، بشکه‌ها، مخازن آب و تشت‌ها را به طورکامل بپوشانید و یا آنها را وارونه قرار دهید.

۸) آب استخر را یا به طورکامل تخلیه کنید و یا آب آن را با استفاده از کلر و تصفیه‌کننده‌ها تمیز نگه دارید.

۹) حوضچه‌ها را از ماهی پر کنید تا لارو پشه‌ها را بخورند.

۱۰) نصب توری روی پنجره‌ها و درها بسیار موثر است.

۱۱) از پوشیدن لباس‌های تیره و آبی رنگ خودداری کنید.

۱۲) هنگام خروج از منزل، پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.

۱۳) درون چاهک و کف‌شورها روغن بریزید.

۱۴) کاشتن گل‌های همیشه بهار و شمعدانی در باغچه خانه در دور کردن پشه‌ها موثر است.

۱۵) چمن‌ها را کوتاه نگه داشته و علف‌های هرز را بچینید. بوته‌ها و شاخ وبرگ‌های اضافی گیاهان اطراف منزل‌تان را هرس کنید.

۱۶) مالیدن مخلوط روغن زیتون و وانیل و یا روغن اوکالیپتوس و یا نعناع به عنوان یک دفع کننده طبیعی پشه‌ها عمل خواهد کرد.

نکته: نسیم ملایم موجب می‌شود پشه‌ها نتوانند رد دی اکسیدکربن بازدم شما را بگیرند بنابراین روشن کردن کولر ویا پنکه، احتمال گزش پشه‌ها را بسیار کاهش می‌دهد.

● وسایل کنترل پشه

۱) اسپری‌های حشره کش: ترکیب اصلی آنها پیرتروییدها است که موجب کشته شدن حشرات می‌شود.

هنگام استفاده از آنها رعایت این نکات توصیه می‌شود:

▪ پیش از اسپری کردن، آن را خوب تکان دهید.

▪ پیش از استفاده، کودکان، حیوانات خانگی به خصوص ماهی‌ها، افراد مسن و بیمار و به‌خصوص زنان باردار را از محل دور کنید.

▪ روی ظروف آشپزخانه، آب و مواد غذایی را بپوشانید و مستقیما روی آنها اسپری نکنید.

▪ پس از اسپری کردن، اتاق را ترک کرده و پس از ۱۰ دقیقه بازگردید.

▪ چنانچه پوست و هر جای دیگر بدن‌تان با مواد حشره کش آلوده شد، فوری آن را با آب و صابون بشویید.

▪ پس از اسپری کردن، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.

▪ هرگز نزدیک شعله آتش، مواد اشتعال‌زا، سطوح داغ، لوازم الکتریکی و پریز برق اسپری نکنید.

▪ حشره کش‌ها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

▪ حشره کش‌ها را در محل خنک، خشک و دور از نور خورشید نگهداری کنید. هرگز آنها را در مجاورت منابع حرارتی، داروها و مواد غذایی نگهداری نکنید.

▪ قوطی حشره کش‌ها را سوراخ نکرده و یا در آتش نیندازید.

▪ هنگام اسپری کردن سیگار نکشید و از خوردن وآشامیدن مواد غذایی خودداری کنید.

▪ حشره کش‌ها را در مکان‌های با تهویه نامناسب به کار نبرید.

نکته:حشره‌کش‌ها سمی و سرطان‌زا هستند بنابراین تصور نکنید استنشاق آنها آسیبی به شما نمی‌رساند.

۲) سیستم‌های تبخیر کننده الکتریکی: ترکیب اصلی به‌کار رفته در آنها همان پیرترویید است. با حرارت دادن قرص، ژل و محلول حاوی حشره‌کش، ترکیبات کشنده و دفع کننده حشرات به تدریج در فضا منتشر می‌شود. این وسیله در سه نوع قرص، محلول و ژل موجود است. نوع قرصی شکل آن برای ۸ تا ۱۰ ساعت موثر است. نوع محلول و ژل آن برای ۴۵ روز (روزی ۸ تا ۱۰ ساعت) موثر است. هنگام استفاده از آنها رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:

▪ آنها را نزدیک محل خواب و مواد اشتعال‌زا قرار ندهید.

▪ هنگامی که از آنها استفاده می‌کنید، پنجره (دارای توری) را اندکی باز نگهدارید.

▪ با دستان مرطوب به آنها دست نزنید.

۳) حشره‌کش‌های برقی: این حشره‌کش‌ها با لامپ‌های فلورسنت که از خود پرتوهای فرابنفش ساطع می‌کنند، حشرات را به سوی خود می‌کشانند. حشرات این نور را با نور خورشید یا ماه اشتباه می‌گیرند. همچنین پشه‌ها این نور را نوری می‌دانند که از سطح آب منعکس می‌شود. پشه‌ها از اشعه فرابنفش بازتاب یافته از سطح آب برای شناسایی محل تخم‌ریزی استفاده می‌کنند. این حشره‌کش‌ها ترانس‌هایی دارند که ولتاژ برق را تا ۲ هزار ولت افزایش می‌دهد. هنگامی که حشرات جذب اشعه فرابنفش این حشره‌کش‌ها می‌شوند، به شبکه فلزی برخورد می‌کنند که موجب کامل شدن مدار الکتریکی شد و جریان الکتریسیته با ولتاژ بالا از میان بدن حشره عبور می‌کند و سبب منفجر شدن آن می‌شود. اما متاسفانه این دستگاه‌ها به غیر از پشه‌ها سایر حشرات نافع مانند پروانه‌ها، بیدها و کفش دوزک‌ها را نیز نابود می‌کنند و تنها ۲۰ درصد حشرات کشته شده پشه‌ها هستند. باید بدانید که ذرات متلاشی شده حشرات که حاوی باکتری‌ها نیز هستند با منفجر شدن حشرات به فضای اطراف پراکنده شده و آلودگی ایجاد می‌کنند.

۴) پشه‌بند‌ها: به ویژه وقتی به ماده‌ای به نام پرمترین آغشته می‌‌شوند بسیار موثرند. این ماده موجب کشته شدن پشه‌ها می‌شود.

۵) مواد دورکننده حشرات: ماده‌ای به نام دیت یکی از موثرترین مواد دفع‌کننده حشرات است که به صورت اسپری، لوسیون و کرم موجود است. این ماده حس بویایی حشرات را مختل می‌کند. پرمترین نیز بسیار موثر است اما نباید آن را روی پوست مالید بلکه روی لباس و یا پشه بند اسپری می‌شود. این مواد را برای کودکان زیر شش ماه استفاده نکنید. مواد دفع کننده حشرات را تنها در خارج از منزل به‌کار ببرید و هنگام بازگشت به خانه آن را به‌طور کامل با آب وصابون از روی پوست بدن‌تان پاک کنید. همچنین دور کننده‌ها نباید روی زخم باز ویا خراشیدگی پوست استعمال شوند.