قوانین و مقررات بازی تنیس

زمین بازی مستطیلی است بطول ۷۷ ۲۳ متر به عرض ۲۳ ۸ متر زمین توسط توری كه از یك سیم با طناب به قطر حداكثر ۸ ۰ سانتیمتر آویزان است, به دو نیمه تقسیم می گردد

●ماده ۱ زمین بازی انفرادی

زمین بازی مستطیلی است بطول ۷۷/۲۳ متر به عرض ۲۳/۸ متر. زمین توسط توری كه از یك سیم با طناب به قطر حداكثر ۸/۰ سانتیمتر آویزان است، به دو نیمه تقسیم می‏گردد. انتهای این سیم با طناب باید به بالای دو پایه در دو سوی تور متصل گردد یا از روی آن گردانیده شود. قطر مقطع پایه استوانه‏ای یا اصلاح مقطع پایه مكعب مستطیل شكل نباید بیش از ۱۵ سانتیمتر بیشتر باشد. مركز مقطع پایه ها می‏باید در فاصلهٔ ۹۱۴/۰ متری از زمین بازی واقع شود و ارتفاع پایه ها باید به گونه‏ای تنظیم گردد كه قسمت بالای سیم نگهدارنده تور در ارتفاع ۰۷/۱ متری از سطح زمین واقع شود در صورتی كه از زمین مشترك برای «دوبل» (به مادهٔ ۳۴ رجوع شود) وانفرادی استفاده شود باید تور را توسط دو پایه كه پایه های بازی انفرادی نامیده می‏شوند، در ارتفاع ۰۷/۱ متری نگاهداشت. مركز مقطع این پایه ها كه قطر و به اصلاح مقطع آنها نباید بیش از ۵/۷ سانتیمتر باشد در هر طرف در فاصلهٔ ۹۱۴/۰ متری از زمین انفرادی واقع می‏گردد. تور بازی را باید چنان كشید كه فضای مابین دو پایه را كاملاً پر كند و شبكه‏ های تور به اندازه‏ای كوچكتر در نظر گرفته می‏شوند كه مانع عبور توپ شود. ارتفاع تور در وسط پایه ۹۱۴/۰ متر باشد لذا تور در این قسمت توسط كمربندی كاملاً سفید كه عرض آن بیش از ۵ سانتیمتر نباشد محكم در ارتفاع مورد نظر نگاهداشته می‏شود. نواری كاملاً سفید كه عرض آن بیش از ۵ سانتیمتر و در فاصلهٔ مساوی در بین دو خط كناری و به موازات آنها كشیده می‏شود. خط انتهائی در طرف داخلی زمین توسط علامت مركزی به طول ۱۰ سانتیمتر و عرض ۵ سانتیمتر در امتداد فرضی خط مركزی سرویس است و به دو بخش تقسیم می‏شود. علامت مركزی در هر طرف زمین بر خطوط انتهائی عمود ومتصل است. از كلیه خطوط دیگر نباید از ۵/۲ سانتیمتر كمتر و از ۵ سانتیمتر بیشتر باشد، به استثناء خط انتهائی كه نباید بیشتر از ۱۰ سانتیمتر عرض داشته باشد. در تمام اندازه‏گیریها باید لبه خارجی خطوط را در نظر گرفت. رنگ تمام خطوط باید یكنواخت باشد. استفاده از رنگهای سفید و یا زرد و نشانه‏های تبلیغاتی یا هر چیز دیگری كه در دو انتهای زمین قرار داده شده، غیر مجاز است. استفاده از رنگهای روشن تنها در صورتی مجاز است كه در این امر در دید بازیكنان اختلالی ایجاد نكند.

اگر نشانه‏های تبلیغاتی بروی صندلی خط نگهدارنده دو انتهای زمین نشسته‏اند، قرارداده شود، این نشانه‏ها باید فاقد رنگهای سفید و زرد باشند. از رنگهای روشن در صورتی مجاز است كه اختلال در دید بازیكنان ایجاد نكند.

۱- basiline

۲- Side- line

۳- Service- line

۴- Centerservice- line

۵- Service courts

۶- Center mark

تبصره:

در مسابقات «جام دیویس» و یا دیگر مسابقات رسمی قهرمانی فدراسیون بین المللی تنیس باید فاصله‏ای در پشت خطوط انتهائی در نظر گرفت كه كمتر از ۴/۶ متر نباشد و در طرف خارجی خطوط كنار هم باید فاصله‏ای در نظر گرفت كه كمتر از ۶۶/۳ متر نباشد. می‏توان صندلی خط نگهداران را در صورتیكه بیشتر از ۹۱۴/۰ متر بداخل این فضاها پیشروی نكرده باشند. در فاصله ۴/۶ متر از خطوط انتهائی در فاصلهٔ ۶۶/۴ متر از خطوط كناری قرار دارد.

●ماده ۲ اجزائ ثابت زمین

اجزاء ثابت زمین نه تنها در برگیرندهٔ تور، پایه های زمین انفرادی طناب یا سیم نگهدارندهٔ تور- نوار تور و كمربند نگهدارندهٔ تور است، بلكه در صورت وجود، شامل موانع انتهائی و كناری جایگاهها، صندلیهای ثابت یا قابل نقل و انتقال پیرامون زمین بازی، افراد اشغال كنندهٔ صندلیها، كلیه دیگر اجزاء ثابت در پیرامون و یا بالای زمین بازی، داور، داور تور، داور خطای پا، خط نگهداران توپ جمع كنها البته در هنگامی كه جای مقر خود حضور دارند، نیز می‏گردد.

▪تبصره:در تأمین اهداف این ماده باید متذكر شد كه مفهوم لغت داور در برگیرندهٔ داور، افرادی كه به آنها در بین بازی مكان مشخص اعطاء شد و كلیه افرادی می‏شود كه جهت همكاری با داور در جریان مسابقه برگزیده شده باشند.

●ماده ۳ توپ تنیس

سطح بیرونی توپ باید یكنواخت و برنگ سفید یا زرد باشد، اگر روی توپ درزی وجود داشته باشد، این محل نباید بصورت دوخته و به شكل بخیه باشد. قطر توپ باید بیش از ۳۵/۶ سانتیمتر و كمتر از ۶۷/۶ سانتیمتر باشد و وزن آن باید بیش از ۷/۵۶ گرم و كمتر از ۵/۵۸ گرم باشد و جهش توپ در صورت رها شدن از فاصلهٔ ۲۵۴ سانتیمتر بر روی یك سطح بتونی باید بیش از ۱۳۵ سانتیمتر و كمتر از ۱۴۷ سانتیمتر باشد تحت فشار ۱۶۵/۸ كیلو گرم توپ باید دچار فرورفتگی بداخل به میزان بیش از ۵۶/۰ سانتیمتر و كمتر از ۷۴/۰ سانتیمتر در قسمت جلوئی و فرورفتگی به میزان بیش از ۸۹/۰ سانتیمتر و كمتر از ۰۸/۱ سانتیمتر در قسمت پشتی شود. ارقام گفته شده در مورد این فرورفتگیها باید میانگین خواندن جدا از هم ارقام در هر یك از سه محور توپ باشد و در هر مورد اختلاف بین دو بار خواندن ارقام نباید بیش از ۰۸/۰ سانتیمتر گردد. برای بازی در ارتفاع بیش از ۱۲۱۹ متر از سطح دریا می‏توان از دو نوع دیگر توپ استفاده نمود. توپ اول تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنكه جهش آن بیش از ۹۳/۱۲۱ سانتیمتر و كمتر از ۱۳۵ سانتیمتر است و فشار داخلی آن بیش از فشار خارج آن است. این نوع توپ مرسوم است به «توپ پر فشار» توپ نوع دوم تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنكه جهش آن بیش از ۱۳۵ سانتیمتر و كمتر از ۱۴۷ سانتیمتر است و فشار داخلی تقریباً برابر فشار خارجی است این توپ به منظور تطبیق باید برای مدت ۶۰ روز یا بیشتر در همان ارتفاع مورد نظر جهت انجام مسابقه قرار گیرد. به این توپ معمولاً واژه توپ فشار صفر و یا توپ بدون فشار اطلاق می‏گیرد.

تمام آزمایشات در مورد جهش توپ اندازه و میزان فرورفتگی باید مطابق قوانین و ترتیبهای معین شده در ضمیمه ۱ صورت گیرد.

۱- Pressurised Ball

۲- Zero-Pressure

۳-Non-Pressrised

●ماده ۴- راكت تنیس

راكتهائی كه از مشخصات ذیل پیروی نكنند جهت بازی مطابق مقررات تنیس، مورد تأئید نمی‏باشند.

الف) قسمتی از راكت كه در انجام ضربه مورد استفاده قرار می‏گیرد باید تخت باشد و از یك شبكه زه درهم شده متصل به قاب راكت تشكیل می‏گردد. زه‏ها در محل تلاقی بازه‏های مجاور به تناوب از رو و زیر به یكدیگر می‏پیوندند و به هم تافته می‏شوند. در مجموع این شبكهٔ زه باید یكدست باشد و بخصوص تراكم این شبكه در قسمت مركز نباید كمتر از سایر قسمتها باشد. زه‏ها باید عاری از هر گونه اضافات و اتصالات جنبی باشند مگر آنچه كه جهت پیشگیری و محدود كردن فرسودگی و پارگی و یا لرزش بكار رود كه باید اندازه و محل معقول و مناسب جهت تأمین اهداف فوق را داشته باشد.

ب) طول راكت كه دسته را نیز شامل می‏شود باید عاری از هر گونه اضافات و اتصالات جنبی باشد مگر آنچه كه جهت پیشگیری به محدود كردن فرسودگی، پارگی، لرزش و آنچه كه جهت تقسیم وزن بكار رود كه در این صورت باید اندازه و محل معقول و مناسب جهت تأمین اهداف فوق را داشته باشد.

و) قاب راكت كه شامل دسته نیز می‏شود و زه‏ها باید عاری از هر گونه وسیله‏ای باشند كه توانائی انجام تغییر عمده و مشخص و یا تغییر در تقسیم وزن در راكت: در هنگامی كه توپ در گردش است را امكان پذیر نماید. فدراسیون بین المللی تنیس در این مورد كه آیا راكت نمونه و مدل اولیه راكت از شرایط فوق‏الذكر تبعیت می‏كند و آیا راكت مورد تأئید است یا خیر تصمیم‏گیرنده است. چنین تصمیم‏گیری ممكن است بنا به ابتكار خود فدراسیون بین المللی تنیس و یا بدرخواست افراد ذینفع ماننذ بازیكن، كمپانی سازندهٔ تجهیزات وسایل و یا سازمان ملی تنیس هر كشور و یا اعضای آنها صورت پذیرد. چنین تصمیم‏گیریها و درخواستها می‏بایست مطابق قواعد و ترتیبات مرسوم فدراسیون بین المللی تنیس برای بررسی درخواستها و جهت دادن پاسخ صورت پذیرد كه نسخه‏هائی از روند اجرای كار را می‏توان از دفتر معاونت اداری دریافت نمود.

مورد اول- آیا می‏توان از بیش از یك شبكهٔ زه در قسمت ضربه زنندهٔ راكت استفاده نمود؟

پاسخ: خیر- قانون به وضوح اشاره به یك شبكه می‏كند و نه شبكه‏هائی از رده‏های درهم تنیده.

مورد دوم- اگر زه‏ها در بیش از یك سطح قرار داشته باشد، آیا می‏توان شبكهٔ زه در كل تخت و یكدست دانست؟

پاسخ: خیر

مورد سوم- آیا می‏توان از وسایلی كه موجب كاهش لرزش می‏شوند در روی راكت و كجا باید قرار داد؟

پاسخ: بلی- اما این وسایل را فقط می‏توان در خارج از شبكهٔ بهم تافته زه قرار داد.

مورد چهارم- در هنگامیكه توپ در گردش است. بطور اتفاقی زه راكت بازیكنی پاره می‏شود آیا بازیكن مجاز به ادامه بازی با چنین راكتی است؟

پاسخ: بلی.

●ماده ۵- زننده سرویس و دریافت كننده سرویس

بازیكنان باید در دو سوی تور قرار بگیرند. بازیكنی كه در ابتدا با ضربهٔ خود توپ را به گردش در می‏آورد «زننده سرویس» و فرد دیگر «دریافت كننده سرویس» نامیده می‏شوند.

مورد اول- اگر بازیكنی در ضمن زدن ضربه از خط فرضی امتداد تور عبور كند، امتیاز از دست می‏دهد؟

الف) قبل از ضربه زدن به توپ

ب) پس از ضربه زدن به توپ

پاسخ: در صورتی كه بازیكنی وارد محدودهٔ خطوط احاطه كنندهٔ زمین حریف شود، در هیچیك از موارد فوق با عبور از خط فرضی امتیاز از دست خواهد داد (مادهٔ بیست) در مورد مانع شدن از اجرای ضربه حریف می‏تواند خواستار تصمیم‏گیری داور مطابق مادهٔ ۲۱ و ۲۵ شود.

مورد دوم- زننده سرویس ادعا می‏كند كه دریافت كنندهٔ سرویس باید در محدوهٔ خطوط زمین خود قرار بگیرد، آیا چنین امری ضروری است؟

پاسخ: خیر- دریافت كنندهٔ سرویس می‏تواند در هر جای دلخواه در زمین مربوطه قرار گیرد

●ماده ۶- انتخاب زمین و سرویس

در گیم اول حق انتخاب زمین و حق سرویس كنندهٔ یا دریافت كنندهٔ سرویس بودن به قید قرعه مشخص می‏گردد. برندهٔ قرعه حق انتخاب را دارد و یا می‏تواند از حریف خود بخواهد یكی از موارد زیر را انتخاب كند.

الف) سرویس كننده و یا دریافت كنندهٔ سرویس بودن كه در این صورت بازیكن دیگر باید زمین را انتخاب كند.

●ماده ۷- سرویس

اجرای ضربه سرویس باید تحت شرایط زیر صورت پذیرد. درست قبل از شروع ضربه سرویس كننده باید با پاهای متوقف در پشت خط انتهای (در لبهٔ خارجی خط كه نسبت به تور دور است) بایستد در محدوده‏ های بین امتداد فرضی علامت مركزی تا خط كناری سپس سرویس در لحظه برخورد توپ و راكت پایان یافته تلقی می‏شود. بازیكنی كه فقط یك دست داشته باشد، می‏تواند توپ را با ضربه راكت به هوا پرتاب كند و سپس سرویس را انجام دهد.

مورد اول- آیا سرویس كننده در بازی انفرادی حق ایستادن در محدودهٔ پشت خط انتهای زمین بین خط كناری بازی دوبل را دارد.

مورد دوم- اگر بازیكنی در هنگام زدن سرویس دو یا چند توپ را به جای یك توپ به هوا پرتاب كند، آیا خطا كرده است؟

پاسخ: خیر- باید اعلام بجا شود اما چنانچه این عمل را عمدی تلقی كند می‏تواند مطابق قوانین ماده ۲۱ عمل كند.

●ماده ۸ خطای پا

الف) سرویس كننده در حین اجرای ضربه:

الف-۱) جای خود را با راه رفتن یا دویدن تغییر ندهد. حركت اندك‏ پاها كه عملاً اثری بر محل اصلی سرویس كننده نگذارد به عنوان تغییر محل به وسیله راه رفتن یا دویدن تلقی نمی‏گردد.

الف-۲) نباید با هیچیك از پاها ناحیه‏ای به جز محدودهٔ پشت خط انتهای زمین در فاصله‏ای بین امتداد فرضی علامت مركزی تا خط كناری را لمس كند.

ب) منظور از كلمهٔ پا قسمتی از پا، از قوزك به پائین است.

●ماده ۹- اجرای ضربهٔ سرویس

الف) برای اجرای ضربهٔ سرویس، سرویس كننده باید به تناوب در پشت نیمه راست و چپ زمین خود قرار گیرد. در هر گیم ابتدا باید از نیمه راست ضربه سرویس اجرا شود. اگر سرویس از نیمه اشتباه مشخص نگردد، تمام بازیهای انجام یافته با سرویس یا سرویس‏های زده شده از جهت اشتباه به قوت خود باقی می‏ماند ولی اشتباه در محل اجرای سرویس به محض تشخیص باید تصحیح شود.

ب) توپ سرویس شده باید پس از عبور از روی تور با زمین یا خطوط محدوه كار سرویس زمین حریف كه بصورتی مورب در نیمه دیگر زمین نسبت به محل سرویس قرار دارد، برخورد كرده و بعد توسط دریافت كنندهٔ سرویس برگشت داده شود.

●ماده ۱۰ خطای سرویس

سرویس، خطا محسوب می‏گردد چنانچه:

الف) سرویس كننده از قوانین مواد ۷-۸ یا ۹ (ب) تخطی نماید.

ب) اگر در زدن سرویس توپ به راكت برخورد نكند.

ج) اگر توپ سرویس شده قبل از اصابت به زمین به اجزاء دائمی زمین بجز(تور، كمربند تور، نوار تور) برخورد نماید.

مورد اول- بعد از پرتاب توپ بالا به عنوان مقدمه انجام ضربه سرویس، سرویس كننده تصمیم به نزدن توپ می‏گردد و در عوض آن را با دست می‏گیرد،آیا این كار خطا محسوب می‏گردد؟

پاسخ: خیر

گردآوری و تنظیم:حسین شریفی

با همکاری مهدی نوید

---