یاد مدیری و عطاران به خیر

مدتی بود سریال های نوروزی سیما چندان که باید مخاطب را میخکوب نمی کرد تا این که سال قبل مجموعه «پایتخت» بدون ادعا و ژست, با داستانی ساده و شخصیت هایی باورپذیر موفقیت نسبی را نسبت به دیگر مجموعه ها کسب کرد

مدتی بود سریال‌های نوروزی سیما چندان که باید مخاطب را میخکوب نمی‌کرد تا این که سال قبل مجموعه «پایتخت» بدون ادعا و ژست، با داستانی ساده و شخصیت‌هایی باورپذیر موفقیت نسبی را نسبت به دیگر مجموعه‌ها کسب کرد. امسال هم تبلیغات زیادی روی «مسیر انحرافی» شد و مدام خبر می‌رسید «لاست» ایرانی در ایام نوروز چشم‌ها را خیره خواهد کرد. هر چند عوامل «دست بالای دست» مدعی هستند که از ابتدا مشخص بوده که اثرشان سریال اصلی شبکه ۳ خواهد بود و این سوال مطرح می‌شود که اگر قرار بود این چنین باشد این‌همه هیاهو برای مسیر انحرافی برای چه بود؟ به هرحال بر اساس عوامل تولید جلو و پشت صحنه بیشترین نگاه‌ها به سریال‌های شبکه یک و ۳ معطوف بود.

● سلطان سریال‌سازی و اثری دیگر

موفقیت سال گذشته پایتخت باعث شد زمزمه‌هایی برای ساخت سری دوم آن شنیده شود. اما از قرار معلوم حضور محسن تنابنده بازیگر اصلی این سریال در مجموعه مجید مجیدی مانع از آن شد که امسال هم پنجعلی و فرزندان میهمان منزل مردم باشند. اما «چک برگشتی» با همان گروه پایتخت از راه رسید. اگر تیتراژ(عنوان‌بندی) سریال را هم نمی‌دیدید و هیچ چیزی درباره آن نمی‌دانستید در همان دقایق اولیه قسمت اول از روی شکل و شمایل فیلم‌برداری و صحنه‌آرایی می‌شد حدس زد که با اثری از سیروس مقدم و رفقا طرف هستیم. مقدم که در نوع خودش پدیده‌ای است و گویا استراحت ندارد. هنوز زمان زیادی از پایان سریال «تا ثریا» نگذشته که مقدم با اثر دیگری از راه رسیده است. چک برگشتی در زمان کمی آماده شده اما این شتاب‌زدگی در اثر دیده نمی‌شود. مقدم به لطف گروه حرفه‌ای و تجربه‌ای که از چند سال کار در کنار هم کسب کرده‌اند و به لطف مشاوران خوب، هوشیاری و شناخت از نیاز مخاطب توانسته اثری استخوان دار ارائه کند که از قضا ترکیب بازیگرانش هم خوب از کار درآمده است. چک برگشتی از نظر نورپردازی به تاریکی سریال‌های دیگر مقدم نیست اما در بسیاری دیگر امضای کارگردان مسافر، نرگس، ریحانه، زیر هشت و.... را موارد دارد. داستان پیرنگ تلخی دارد اما آن‌قدر دچار افراط در این ماجرا نشده که شعار زده و تلخ باشد. حتی با ظرافت هر چه تمام با اقتصاد و سیاست و بسیاری از مسائل روز جامعه شوخی می‌کند. لطیف با آن همه مشکل در بزنگاه‌های حساس روی تربیت و ارتباط با فرزندش حساس است و با بچه شوخی هم می‌کند. بازی هومن برق نورد و هدایت هاشمی هم شیرین است؛ هر چند هدایت هاشمی به نوعی شخصیتش در فیلم «لطفا مزاحم نشوید» را با گریمی دیگر تکرار کرده است. پرداخت تازه و هوشمندانه گروه مقدم و صحت با مشاوره تنابنده باعث شده در لابه‌لای داستان‌های تکراری طنز فاخر، شوخی‌های نو و عاری از بزن بزن و الفاظ نامناسب کار شود و مخاطب را راضی نگه دارد. اهمیت این موفقیت وقتی بیشتر می‌شود که به یاد بیاوریم سیروس مقدم طنزپرداز نیست و در حوزه تخصصی خود گام برنداشته است.

● مسیر انحرافی دست روی دست

عنوان اول «دست روی دست» اثر یوسفی «به سوی خوشبختی» بود. اثری که مسیر انحرافی را برای پخش در نوروز جا گذاشت اما به اثری ناموفق تبدیل شد. حضور یک فیلم‌نامه نویس شاخص یعنی خشایار الوند و چند بازیگر شاخص انتظارها را از این مجموعه بالا برد. اما با پخش قسمت‌های اول معلوم شد که مجیدمشیری و بهاره افشاری بی دلیل اعتبار خود را در اثری خرج کرده‌اند که نه طنز است نه جدی! نه می‌خنداند نه پیام دارد. مجموعه تلویزیونی «زن بابا» اثر سعید آقاخانی نمونه مناسبی برای سریالی است که اگر در شکل و محتوا حرفی برای گفتن نداشت اما حداقل به لطف بازیگرانی مثل علی صادقی و مهران غفوریان می‌توانست با یک داستان نیم بند مخاطب را صرفا بخنداند. اما از همین ظرفیت بازیگران هم درست استفاده نشده و جواد عزتی و یوسف تیموری در داستان سرگردان هستند؛ طوری که نه فیلمنامه به داد شخصیت آن‌ها می‌رسد نه از بداهه گویی‌های موفق آن‌ها خبری است. آدم‌های مجموعه نه مثل آثار مدیری فانتزی و بدون مابه ازا هستند، نه مثل کارهای عطاران واقعی و ملموس که آدم‌های غیرقابل باور هستند الکی به هم اعتماد می‌کنند، بی دلیل سرهم شیره می‌مالند و به همین راحتی هم یکدیگر را می‌بخشند.