دعای فرشتگان در حق مؤمنان

کسانی که در راه حق قدم بر میدارند همیشه با سختی هایی مواجه هستند چرا که این راهی است سخت و از عده زیاد انسان ها تعداد کمی رهرو این راه میشوند بر خارهای آن صبر پیشه میکنند

کسانی که در راه حق قدم بر میدارند همیشه با سختی هایی مواجه هستند چرا که این راهی است سخت و از عده زیاد انسان ها تعداد کمی رهرو این راه میشوند بر خارهای آن صبر پیشه میکنند. طعن و کنایه مخالفان را به جان میخرند چشم بر زرق و برق دنیا میبندند و دل خود را به یاد یار مهربان تسلی میدهند . و چشم به رحمتش دارند و خداوند در عوض به مؤ منان راستین بشارت میدهد که شما هرگز تنها نیستید، هرگز احساس ‍ غربت نکنید، حاملان عرش الهی و مقربترین و بزرگترین فرشتگان او با شما هم صدا و دوستدار و طرفداران شما هستند، آنها پیوسته برای شما دعا می کنند و پیروزیتان را در این عالم و عالم دیگر از خدا می طلبند، و این بزرگترین وسیله دلگرمی است برای مؤ منان امروز و آن روز و فردا.

می فرماید: «لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ »۱ ؛ و برای کسانی که گرویده‏اند طلب آمرزش می‏کنند: پروردگارا، رحمت و دانش تو بر هر چیز احاطه دارد کسانی را که توبه کرده و راه تو را دنبال کرده‏اند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار.

گفتار آنها این است که می گویند: پروردگارا رحمت و علم تو همه چیز را فرا گرفته (تو از گناهان بندگانت با خبری و نسبت به آنها رحیمی ) خداوندا! آنها را که توبه کرده اند و از راه تو می روند ببخش و بیامرز و آنها را از عذاب دوزخ نگاه دار این سخن از یکسو به مؤ منان می گوید تنها شما نیستید که عبادت خداوند می کنید، و تسبیح و حمد او را می گوئید، قبل از شما مقربترین فرشتگان خداوند و حاملان و طواف کنندگان عرش خدا حمد و تسبیحش ‍ می گویند.

از سوی دیگر به کفار هشدار می دهد که ایمان آوردن یا نیاوردن شما مهم نیست ، خدا نیازی به ایمان کسی ندارد آنقدر فرشتگان او حمد و تسبیحش می گویند که به تصور نمی گنجد، تازه به حمد و تسبیح آنها نیز احتیاجی ندارد.

و از سوی سوم به مؤ منان آگاهی می دهد که شما در این جهان تنها نیستید هر چند در محیط زندگی خود در اقلیت باشید نیرومندترین قدرت های غیبی عالم و حاملان عرش پروردگار پشتیبان شما و دعاگوی شما هستند، پیوسته از خداوند بزرگ می خواهند شما را مشمول عفو و رحمت گسترده اش قرار دهد، از خطاهایتان در گذرد، و از عذاب دوزخ نگاهتان دارد.

چه فوز و نجاتی از این برتر که گناهان انسان بخشوده شود، عذاب و بدی ها از او دور گردد، مشمول رحمت الهی شود، و در بهشت جاویدانش قدم بگذارد و بستگان مورد علاقه اش نیز به او ملحق گردند.

در آیه بعد در ادامه دعاهای حاملان عرش درباره مؤ منان می افزاید: «رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدتَّهُم وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیم» ۲؛ پروردگارا، آنان را در باغهای جاوید که وعده‏شان داده‏ای، با هر که از پدران و همسران و فرزندانشان که به صلاح آمده‏اند، داخل کن، زیرا تو خود ارجمند و حکیمی.

این آیه که با "ربنا" شروع شده تقاضای ملتمسانه حاملان عرش و فرشتگان مقرب خدا است که برای جلب لطف او بار دیگر روی مقام ربوبیتش تکیه می کنند، و نه تنها نجات از دوزخ را برای مؤ منان خواهانند، بلکه ورود در باغ های جاویدان بهشت را نیز برای آنها می خواهند، نه تنها برای خودشان بلکه برای پدران و همسران و فرزندانشان که در خط مکتب آنها بوده اند نیز تقاضا می کنند، و از صفات عزت و قدرت او یاری می طلبند.

وعده الهی که در این آیات به آن اشاره شده همان وعده ای است که بارها خداوند به وسیله پیامبران به مردم داده است.

تقسیم مؤ منان به دو گروه بیانگر این واقعیت است که گروهی در ردیف اول قرار دارند، و در پیروی اوامر خداوند کاملا کوشا هستند، اما گروه دیگری در این حد نیستند اما به خاطر پیروی نسبی از گروه اول و انتسابشان به آنها نیز مشمول دعای فرشتگانند.

سپس آنها در چهارمین دعایشان در حق مؤ منان چنین می گویند: و «َقِهِمُ السَّیِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّیِّئَاتِ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»۳ ؛ و آنان را از بدی ها نگاه دار، و هر که را در آن روز از بدی ها حفظ کنی، البتّه رحمتش کرده‏ای و این همان کامیابی بزرگ است.

چه فوز و نجاتی از این برتر که گناهان انسان بخشوده شود، عذاب و بدی ها از او دور گردد، مشمول رحمت الهی شود، و در بهشت جاویدانش قدم بگذارد و بستگان مورد علاقه اش نیز به او ملحق گردند.

خداوند در عوض به مؤ منان راستین بشارت میدهد که شما هرگز تنها نیستید، هرگز احساس ‍ غربت نکنید، حاملان عرش الهی و مقربترین و بزرگترین فرشتگان او با شما هم صدا و دوستدار و طرفداران شما هستند، دعاهای چهار گانه حاملان عرش

در اینجا سؤ الی پیش می آید که در میان این دعاهای چهارگانه چه تفاوتی است ؟ آیا بعضی از آنها تکراری نیست؟

اما با کمی دقت روشن می شود که هر کدام ناظر به مطلب جداگانه ای است . نخست آنها تقاضای غفران و شستشوی مؤ منان از آثار گناه می کنند، این امر علاوه بر اینکه مقدمه برای وصول به هر نعمت بزرگ است خود مطلوب با لذات است ، چه موهبتی از این بالاتر که انسان احساس کند پاک و پاکیزه شده ، خدایش از او راضی است او نیز از خدایش راضی ؟ آری قطع نظر از مساءله بهشت و دوزخ این احساس ‍ برای بندگان خدا پرافتخارترین و باشکوهترین احساس است.

در مرحله دوم تقاضای دور داشتن آنها از عذاب جهنم می کنند که این خود مهمترین وسیله آرامش روان آنها است .در مرحله سوم تقاضای بهشت می کنند نه تنها برای خودشان بلکه برای بستگانشان که وجود آنها در کنارشان مایه آرامش روح و نشاط قلب آنها است.

و از آنجا که غیر از دوزخ در صحنه قیامت ناراحتیهای دیگری نیز وجود دارد که مهم و قابل ملاحظه است مانند هول محشر، رسوائی در برابر خلایق ، طول حساب ، و امثال آن در دعای دیگرشان از خدا می خواهند که مؤ منان را از هر گونه بدی و مکروه در آن روز دور دارد تا با فراغت خاطر و احترام و تکریم وارد بهشت جاویدان شوند.

دلا معاش چنان کن که گر بلغزد پای

فرشته ات به دو دست دعا نگه دارد

منبع : تفسیر نمونه ، جلد: ۲۰

فرآوری : محمدی_گروه دین و اندیشه تبیان

۱- سوره غافر آیه ۷.

۲- سوره غافر آیه ۸ .

۳- سوره غافر آیه ۹.